نوش آباد؛ موزه ای از آیین های عاشورایی

به گزارش خبرگزاری برنا از آران و بیدگل؛ در هشتم محرم هر سال، شمالی ترین نقطه شمال استان اصفهان و به فاصله پنج کیلومتری کاشان، بیش از یک قرن است که تعزیه خوانان نوش آباد، ورود قافله حسینی به صحرای کربلا و مظلومانه ترین فصل تاریخ انسانیت انسان را به نمایش می گذارند.

کاروان خیمه کوبی نوش آباد، تلفیقی است از روایت و تعزیه که در میدانی به وسعت یک شهر تلاوت می شود. این قافله با ورود پیامبران اولوالعزم آغاز می شود که بنا به روایت زیارت وارث، از روز الست بحق الحسین سوگند یاد کرده اند.

پس از آن کاروانی کوچک حرکت می کند به سمت دشتی به وسعت 20 هکتار که در بیرون از شهر است. کاروان اولیا در حرکت است اما در میانه راه، به مکانی می رسد که اسبها و شترها را براق زده و سوارانش با چشمانی دریده، اسبهای سرکش را آرام می کنند. لشکر اشقیا به دنبال کاروان اولیا به حرکت می آیند.

هر گروه با موسیقی خاص خود در برابر چشم تماشگران به حرکت می آیند. کاروان خیمه کوبی نوش آباد، حدود سه ساعت طول می کشد و بیش از دو هزار هنرمند و هنرور در لباس اولیا و اشقیا و فرشتگان ایفای نقش می کنند.

خیمه کوبی نوش آباد در عصر هشتم محرم، مقدمه ای است برای آئین خیمه برداری عصر یازدهم محرم که در مجموعه فرهنگی مذهبی عاشورا برگزار می شود تا وقایع عصر عاشورا و حضور زنان بنی اسد را روایت کند.

در یک گوشه از زمین تعزیه، خیمه های حسینی به صورت نیم دایره برپا شده و در گوشه ای دیگر، نخلستان و نهرعلقمه و خیمه و خرگاه سپاه یزید بازآفرینی شده است.

آئین سنتی و مذهبی خیمه برداری نوش آباد با تعزیه امام حسین (ع) آغاز می شود و پس از شهادت آن حضرت، لشگر اشقیاء سوار بر اسب یا پیاده، با سنگ و خنجر به خیمه های حسینی یورش می برند و بر پیکر شهدا می تازند. کودکان را با تازیانه می نوازند و زنان حرم را به اسارت می برند.

بخش دوم این آئین، حضور زنان بنی اسد برای یاری امام حسین است. زمانی که واقعه عاشورا به پایان رسیده و کشته ها در میدان افتاده اند. خاندان حسینی به اسارت برده شده و خیمه هایشان در آتش سوخته است.

قوم بنی اسد که لباس های سفید عربی بر تن دارند، تکه هایی از چوب نی در دست گرفته و از بالای سر با ریتمی خاص بر هم می زنند و در میدان تعزیه می گردند و میخوانند:

ای خیل عرب، حرمت از این کشته بدارید

هرچند شهید است، غریب است به خاکش بسپارید

و در این گریه و شروه، سواری سبزپوش که به روایتی، شبیه خوان امام سجاد علیه السلام است در میان آنها گشته و اسامی شهدا را معرفی می کند و بنی اسد آنها را دفن می کنند. 

آئین های سنتی و مذهبی خیمه کوبی عصر هشتم محرم و خیمه برداری عصر یازدهم که در نوش آباد برگزار می شود، بزرگترین مراسم آیینی مذهبی بر اساس یک سنت دیرینه است که در سال 1392 به شماره 598 در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.

سید جلال جلیلی؛ پژوهشگر آیین های مذهبی و عاشورایی

انتهای پیام