چه کسی از انتخاب لوکیشن‌های تکراری سود می‌برد؟

ساخت سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی در فضاهای تکراری حالا یکی از معضلات تیم تولید است که کیفیت را مخدوش کرده و حظ بصری مخاطب را از بین برده است. در همین خصوص با اهالی هنر و تهیه‌کننده‌های آثار نمایشی گپ‌و‌گفتی داشته‌ایم که از نظر می‌گذرانید.

محمدرضا شفیعی تهیه‌کننده سینما و تلویزیون که ساخت فیلم‌های سینمایی «آبادان یازده۶۰»، «شعله‌ور»، «زندگی خصوصی آقا و خانم میم» و مجموعه‌های «فاصله‌ها»، «رستگاران»، «وضعیت سفید» و... را در کارنامه‌ی کاری خود دارد در پاسخ به این پرسش که چرا به جای استفاده از لوکیشن‌های جدید مدام شاهد لوکیشن‌های تکراری در تولیدات نمایشی هستیم به خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا گفت: در خارج از کشور شهرک‌های سینمایی با طراحی‌های متفاوت وجود دارد که آن را اجاره می‌دهند و شما می‌توانید به راحتی در آن  چهاردیواری‌ها دکور بزنید و خانه، مغازه یا هر فضایی که دوست دارید را تهیه کنید اما در ایران ما با کمبود لوکیشن مواجه هستیم که همین مسئله زمان و هزینه‌های زیادی را برای تیم فیلمسازی به بار می‌آورد. مشکل دوم ما هم همکاران تولید هستند که شغل جدیدی پیدا کرده‌اند، این اواخر آن‌ها لوکیشن‌ها و خانه‌های مختلف را اجاره می‌کنند و با قیمت بالاتری روزانه در اختیار پروژه‌های سینمایی و تلویزیونی قرار می‌دهند؛ که در هر دوی این حالت‌ها فضا را برای ساخت اثر محدود کرده و باعث تکرار لوکیشن‌ها می‌شود.

شفیعی در خصوص اهمیت و تلاش خودش به عنوان یک تهیه‌کننده در این امر و معضلاتی که در ساخت آثارش با آن‌ها مواجه می‌شود اظهار داشت: من هم در پروژه‌هایم با این معضل مواجه می‌شوم. مثلا اگر دقت کرده باشید در چند کار اخیر سینمایی و تلویزیونی که انجام دادیم لوکیشن تکراری در فیلمبرداری‌هایمان نداشتیم. گرچه انتخاب یک لوکیشن درست و دکور کردن آن کار بسیار سختی است ولی با بچه‌های تولید بسیار به این قضیه توجه داشتیم. در ایران ۲ شهرک سینمایی غزالی و شهرک دفاع مقدس وجود دارد که در این سال‌ها به خاطر محدودیت‌هایی که در این بخش داشتیم به کرات از آن‌ها در فیلم و سریال‌های مختلف استفاده شده است.

تهیه‌کننده سریال «وضعیت سفید» با اشاره به لوکیشن‌های محلی و دشواری ساخت سریال در محیط‌هایی که مردم در آن زندگی روزمره دارند عنوان کرد: عوامل یک فیلم نمی‌توانند در خانه و یا لوکیشنی که تا به حال در آن فیلمی ضبط نشده است کار کنند چون بارها دیده شده که صاحبخانه وقتی می‌بیند کار ما خیلی دردسر دارد وسط فیلمبرداری یک دفعه پشیمان می‌شود و خانه‌اش را می‌خواهد. بنابراین ما هم نمی‌توانیم به هر لوکیشنی اعتماد کنیم.

او ادامه داد: مثلا ما وقتی سکانسی برای گرفتن در کلانتری داریم مجبور هستیم در کلانتری واقعی آن را ضبط کنیم. جدا از گرفتن مجوز برای فیلمبرداری باید با عوامل فیلم به جایی برویم که هر لحظه متهم می‌آورند و جای شلوغی است که این قضیه فیلمبرداری را سخت‌تر می‌کند.

شفیعی در پاسخ به این سوال که آیا ساخت آثار نمایشی در شهرستان‌ها می‌تواند به تنوع لوکیشن‌ها کمک کند یا نه عنوان کرد: این قضیه به محتوای فیلم برمی‌گردد. همان مشکلاتی که در تهران برای لوکیشن است چندین برابرش در شهرستان‌ها هم وجود دارد. 

تهیه‌کننده فیلم‌های سینمایی «شعله‌ور» در خصوص افزایش(200 تا 400) درصدی دستمزد بازیگران (ستاره و معمولی) به برنا گفت: به هرحال این هم یکی دیگر از مریضی‌های سینمای ایران است. از زمانی که سریال‌سازی برای پلتفرم‌ها رونق گرفت و بازیگران درآمدهای مختلفی از تبلیغات، بیلبوردها و... کسب کردند موجب شد که بخواهند از همه‌چیز پول در بیاورند. به همین خاطر دستمزد برخی بازیگران افزایش وحشتناکی پیدا کرد که این قضیه تا زمانی که مدیریت و نظارت درستی در موردش اتفاق نیفتد همین‌طور افسارگسیخته ادامه خواهد داشت. 

سعید کمانی تهیه‌کننده سینما و تلویزیون که ساخت سریال‌های «سایبر»، «سفر در خانه»، «دختر گمشده» و... را در کارنامه‌ی کاری خود دارد در پاسخ به این پرسش که چرا به جای استفاده از لوکیشن‌های جدید مدام شاهد لوکیشن‌های تکراری در تولیدات نمایشی هستیم به خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا گفت: اکثر کشورهای پیشرفته شهرک سینمایی دارند. آن‌ها لوکیشن‌ها را طراحی و پس آن فیلم می‌سازند اما در ایران به این شکل است که شما برای داشتن حوض و درخت دروازه‌ی خانه‌ی مردم را می‌زنید و آن را برای فیلمبرداری اجاره می‌کنید، آن‌ها هم سر ۲ روز شما را به راحتی بیرون‌ می‌اندازند و شما می‌مانید و راش‌های نصفه و نیمه که نمی‌دانید باید چه خاکی بر سرتان بریزید. 

تهیه‌کننده سریال «سایبر» با اشاره به اینکه استفاده از فضاها و لوکیشن‌های تازه به ابعاد زیباشناسی یک اثر کمک می‌کند عنوان کرد: الان یکی از مشکلات بزرگ ما همین است‌. گاهی لوکیشن‌هایی می‌خواهیم که فضاهای جدید به ما بدهد اما متاسفانه این لوکیشن‌ها را نداریم. برای مثال ما برای ساخت یک سریال به دستور سپاه و با کمک نیروی دریایی یک بیمارستان واقعی صحرایی تاسیس کردیم. یا به یاد دارم برای ساخت کاری به یکی از بیمارستان‌ها رفتیم اما بیمارستان بعد از چند روز ما را بیرون کرد و گفت دیگر نمی‌خواهیم با ما کار کنید. هرچه گفتیم ما بخش‌هایی از اثر را فیلمبرداری کردیم و حالا چه باید بکنیم فایده‌ای نداشت. در واقع ۲ روز از کار ما دور ریخته شد. در تولیدات تلویزیونی هر روز فیلمبرداری صد میلیون هزینه دارد. یعنی ما حدود دویست میلیون تومان ضرر کردیم.

او ادامه داد: ما باید لوکیشن‌های متعدد داشته باشیم و برای هر اثری طراحی‌های متنوع صورت بگیرد. اگر وارد صنعت سریال و فیلمسازی شده‌ایم و برایمان آورده دارد باید هزینه کنیم. مرحوم محمود فلاح التماس می‌کرد و می‌گفت لوکیشن فیلم من را که یک میلیارد برایش هزینه شده بخرید. بیش از ۱۰ هکتار است، کعبه، کوفه و... را ساختم. نگذارید بیت‌المال هدر برود اما همتی صورت نگرفت حالا در همان‌  مکان دوباره داریم کلی هزینه می‌کنیم. برای همین است که تولیدات ما تکراری می‌شوند و جذابیت بصری خود را از دست می‌دهند.

تهیه‌کننده سریال «سفر در خانه» درباره عدم حمایت نهادهای مختلف از تولیدات نمایشی و فشاری که به عوامل و گروه فیلمسازی وارد می‌شود اظهار داشت: حدود ۱۵ خانه‌ داریم که مدام در آثار مختلف تکرار می‌شوند. رفتن به خانه‌های جدید هم تبعات خاص خودش را دارد. آیا نهادها حاضرند در اختیار ما امکانات لازم را قرار بدهند؟ نه. به طور کلی باید بگویم که سریال‌سازی در ایران بسیار سخت شده است. 

او در ادامه افزود: به عقیده‌ی من باید زمینی تهیه شود و در آن دکورسازی کنند تا فضاهای بیشتری برای ساخت یک اثر داشته باشیم‌‌ این‌ها مسائلی است که جذابیت کار را پایین آورده است.

این تهیه‌کننده گفت: برای ساخت اثری ما بیست_سی لوکیشن می‌خواهیم کارگردان هم گیج می‌شود که کدام لوکیشن را بگیرد کدام را نگیرد. برای همین یک لوکیشن پیدا می‌کند که در آن بتواند سه لوکیشن دیگر را هم فیلمبرداری کند که تمام این کارها به پروژه لطمه می‌زند. متاسفانه این روزها بخش اعظم سرمایه را بازیگر می‌خورد همین امر موجب می‌شود علاوه بر کم شدن تولیدات، لوکیشن‌ها هم تکراری شوند.  

کمانی در پایان در خصوص ساخت و تولید آثار در شهرستان‌ها عنوان کرد: ساخت سریال در شهرهای مختلف ایران  علاوه بر اینکه به بازیگران و سایر عوامل روحیه می‌دهد در رنگ و لعاب یک اثر هم تاثیر بسزایی دارد اما متاسفانه آنطور که باید و شاید این امر از سوی مخاطب حمایت نمی‌شود.