اصلاح مقررات لازمۀ بهبود زیست‌بوم تولید دانش در کشور است/ اتصال دانشگاه‌ها به نهادهای اجرایی و اقتصادی جهت مسئله محور کردن پژوهش‌های علمی ضروری است

خبرگزاری برنا- گروه علمی و فناوری؛ هفتۀ پژوهش بهانه‌ای است تا رسانه‌ها به سراغ طلایه‌داران عرصۀ پژوهش و تولید علم در کشور بروند و دربارۀ فعالیت‌های پژوهشی و علمی کشور تولید محتوا کنند، تولید نظری علم در کشور ما همواره با یک چالش روبرو بوده است، بخش قابل توجه‌ای از مقالات و پایان‌نامه‌ها در دانشگاه‌های ایران مسئله محور نیستند و هنگام انتخاب موضوع به آن کم توجهی می‌شود، امری که سبب اختلال در سرعت رشد علمی ایران خواهد شد.

آسیب شناسی این مسئله سبب شد تا طی چند گفتگو به مناسبت هفتۀ پژوهش، خبرگزاری برنا به موضوع عدم مسئله محور بودن پژوهش‌های دانشگاهی ورود پیدا کند، دکتر زکیه‌السادات طباطبایی معاون پژوهشی دانشگاه سوره دربارۀ نقش‌آفرینی و جایگاه این دانشگاه به عنوان ارگان علمی زیر مجموعۀ سازمان تبلیغات اسلامی در تولید یا روایت جهاد علمی دانشگاهیان ایران اعتقاد دارد که دانشگاه سوره به طور مستقیم نیز تولید علم می‌کند، البته از محورهای مستمر پژوهش در سوره، تحقیق و تفحص در زمینه هنر، معماری و شهرسازی، و فرهنگ و ارتباطات در دوران انقلاب اسلامی و پس از آن است، که شامل بررسی تاریخ و ریشه‌ها، مطالعات وضع موجود، آسیب شناسی و آینده پژوهی می گردد.

وی در پاسخ به این سوال که چه میزان این انتقاد را قبول دارید که پژوهش‌ها در دانشگاه‌های ایران مسئله محور نیست و اکثرا در بایگانی‌ها بدون کاربرد رها می‌شوند؟ اضافه کرد: این انتقاد در سطح کلان و کلی وارد هست، علیرغم تلاش‌های صورت گرفته برای حل ان هنوز روال کلی در این زمینه با افق مطلوب فاصله دارد.

معاون پژوهشی این دانشگاه دربارۀ راهکار پیشنهادی خود جهت رفع این معضل و مدل اجرا شده در دانشگاه سوره تصریح می‌کند: پیگیری ملزومات ایجاد دانشگاه نسل سوم و کارافرین و برگزاری یک همایش در ان راستا، هدایت پایان‌نامه‌ها به سمت موضوعات کاربردی، تعامل و عقد تفاهم نامه با مراکز و نهادها و پیگیری موضوعات مورد نیاز و حمایت در جامعه برای تحقیق و پژوهش و اعلام ان‌ها به دانشکده ها و اساتید و دانشجویان، دیجیتال سازی پایان نامه ها و برقراری امکان جستجو و دسترسی به ان‌ها از راه دور از جمله اقدامات مجموعۀ سوره برای تحقق این مهم بوده است.

این استاد دانشگاه در ادامه به راهکارهایی دربارۀ افزایش انگیزۀ دانشجویان جهت تولید علم و انجام پژوهش‌های علمی، اشاره می‌کند؛ ایجاد انگیزه از طریق تشویق ها و حمایتهای مادی و معنوی، برگزاری مستمر کارگاه ها و وبینارها با اساتید مختلف و افراد شاخص علمی و هنری خارج از دانشگاه برای توسعه افق های فکری و اموزشی و ایجاد سوال و دغدغه، فعالسازی انجمن‌های علمی دانشجویی و دخیل کردن دانشجویان در برگزاری برنامه‌های فوق العاده اموزشی و پژوهشی از جمله راهکارهایی است که معتقدم در این مسیر می‌توان به کار گرفت.

طباطبایی درخصوص میزان تأثیر اعطای گرنت برای نگارش پایان نامه و پژوهش علمی جهت تقویت انگیزۀ پژوهشگر و ترغیب وی به صرف زمان بیشتر جهت بهبود نتیجۀ نهایی، خاطر نشان می‌کند با توجه به مشکلات اقتصادی و هزینه های بالای خدمات پژوهشی برای اموری مانند ترجمه، ویراستاری، انتشار مقاله، خرید کتاب و تهیه منابع علمی و ... اعطای گرنت می تواند با رفع موانع اقتصادی راه را برای علاقمندان به پژوهش هموارتر کند و انگیزه را برای صرف زمان بیشتر در این عرصه افزایش دهد اما در صورت عدم علاقه شاید انقدر موثر نباشد.

معاون پژوهشی این دانشگاه ضمن اشاره به برخی تلاش‌های دانشگاه‌ سوره جهت عملیاتی سازی ایده‌های دانشجویان سوره، می‌افزاید: در یک دانشگاه فنی ممکن است، ابتدا طرح مفهومی یک خودروی برقی کشیده شود اما وهلۀ بعد به عملیاتی سازی انی ایده اختصاص پیدا می‌کند؟  با توجه به وجود رشته های عملی به خصوص هنری و معماری در دانشگاه که در انها دانشجویان ملزم به ارائه طرح و تولید اثر می‌شوند و همچنین رشته‌هایی مانند روزنامه نگاری که ارتباط نزدیکی با حرفه مرتبط دارند این مسیر تا حدی به طور طبیعی در خود فرایند اموزش انجام‌ می‌شود. اما در عین حال، دانشگاه با برقراری ارتباط با نهادهای مختلف مرتبط که رویی در جامعه و صنعت و شهر دارند، و سوق دادن پایان نامه ها و پروژه های دانشجویی به سمت همکاری با آن‌ها سعی در کاهش این فاصله دارد همچنین نشست‌ها و کارگاه‌های پژوهشی در زمینه نسبت اموزش، پژوهش و کارافرینی و الگوهای   پژوهش منتهی به تولید نیز در دانشگاه سوره برگزار می‌شوند.

وی در خاتمه پیشنهادی نیز دربارۀ بهبود نظام پژوهشی ایران ارائه داده و گفت: یک سری نقاط ضعفی در حیطه قوانین وجود دارد که فعالیت‌های پژوهشی به جای تمرکز بر ارتقاء کیفیت گاهی به کارهای سطحی جهت رزومه سازی سوق پیدا کنند به زعم بنده بررسی و بازنگری مقررات مذکور تأثیر به سزایی در اصلاح این روند خواهند داشت.

انتهای پیام/