چه دستگاه‌هایی در اجرای قانون جوانی جمعیت کوتاهی می‌کنند؟/ از اعطای زمین ۲۰۰ متری به خانواده‌های دارای سه فرزند تا پنج برابر شدن وام ازدواج

به گزارش گروه فرهنگ و هنر برنا؛ به منظور بررسی اقدامات مجموعه حاکمیتی برای رسیدگی به هشدار پیری جمعیت و ضرورت جوان سازی آن فاطمه محمدبیگی، رئیس فراکسیون جمعیت و حمایت از خانواده مجلس شورای اسلامی و انسیه کتابچی، معاون برنامه ریزی و پایش عملکرد ستاد ملی جمعیت مهمان چهارشنبه ۲۰ اردیبهشت‌ماه برنامه تهران۲۰ بودند. 

در ابتدا محمدبیگی اظهار کرد: قانون جوانی جمعیت پس از بارها تاکید مقام رهبری از دل مجلس یازدهم بیرون آمد. به محض تشکیل مجلس یازدهم موفق شدیم این قانون را به مردم هدیه کنیم. البته هنوز بعضی از مواد این قانون اجرایی نشده است؛ ولی اخبار خوبی هم در این حوزه داشتیم. برای مثال ۷۳۰ هزار وام به پدرها اعطا شده است. 

رئیس فراکسیون جمعیت و حمایت از خانواده مجلس شورای اسلامی ادامه داد: برنامه قانون این بود که طی ۷ سال نرخ باروری به دو و نین فرزند در خانواده برسد. نرخ جانشینی در کشور ما ۲.۲ است. ما باید به دو و نیم برسیم تا ضریب جانشینی را رد کنیم؛ تا فقط بگوییم که جمعیت‌مان ثابت می‌ماند. استانهایی مثل تهران، اصفهان و خراسان در سال گذشته درصد کاهش جمعیت داشتند. بقیه استانها هم تعریف چندانی ندارند.

وی با بیان اینکه از یک میلیون و هفتاد و پنج هزار تولد در بازه زمانی دو ساله شاهد کاهش تولد چشمگیر بودیم، خاطرنشان کرد: اما قانون حمایت از جمعیت ترمز کاهش را کشیده و ما امسال بین هشت تا ۱۵ درصد افزایش تولد بین فرزند سوم و چهارم را داشتیم. اما آمار تولد فرزند اول و دوم کاهشی بوده است. 

کتابچی نیز درباره این سوال که آیا قانون جوانی جمعیت نتیجه‌بخش بوده یا خیر، ادامه داد: الان برای قضاوت درباره اثرگذار بودن قانون زود است. آبان ۱۴۰۰ قانون ابلاغ شد ولی دو سال از اجرایی شدنش نگذشته است؛ چراکه دستگاه‌ها بین شش تا ۸ ماهه اول در حال تصویب مقدمات اجرای قانون بودند. ما کمتر از یک سال است که وارد اجرای قانون شدیم و مشکلاتی مانند عدم تامین اعتبار داشتیم. 

معاون برنامه ریزی و پایش عملکرد ستاد ملی جمعیت بیان کرد: مثلا هنوز واگذاری زمین به خانواده‌های صاحب سه فرزند طبق ماده ۴ این قانون را نداشتیم. ۸۷ هزار خانواده ثبت‌نام کردند ولی عملا کمتر از ۱۰۰ نفر زمینشان را دریافت کردند. به وزارت راه و شهرسازی در این خصوص انتقاداتی داریم چون هنوز اقدامی نکرده است.

محمدبیگی نیز عنوان کرد: یکی از فعال ترین کمیسیون‌های مجلس موضوع جمعیت است. کمیسیون مشترک کمیسیون طرح است و بعد از عملیاتی شدند قانون جمع می‌شود، اما کمیسیون ما عملا به فعالیت خودش ادامه داده است. مرتب جلسات نظارتی و دو ناظر ملی جمعیت داریم. اگر در این یک و نیم سال جدیت اعضای مجلس نبود واقعا این قانون به سرنوشت قانون تسهیل ازدواج جوانان دچار می‌شد. 

نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه از نتیجه فعلی اجرای قانون راضی نیست، گفت: اما قانون جمعیت جزو قوانین پر مخاطب با اجرای خوب است. یک طیف صفر تا پنجاه و شش درصدی در اجرا دارد و حرکت دستگاه‌های اجرایی کند است. پژواک عزم و اراده مجلس باید به دولت برسد. در دو روز گذشته وزیر راه را ملاقات کردم و در خصوص مسکن سه فرزندی صحبت کردیم. به نظر می‌رسد ساختارهای سیمانی وزارت راه کار را سخت کرده است. 

وی خاطرنشان کرد: بعضی دستگاه‌ها همراهی خوبی داشتند و در دو وزارتخانه کلنگ خوابگاه متاهلی کلنگ، اما متاسفانه سازمان برنامه و بودجه حمایت نکرد و تا الان از ده هزار و پانصد میلیارد تومان بودجه اختصاصی به قانون، ‌ما شاهد گزارش چهارصد میلیاردی به مجلس بودیم. سازمان بودجه باید بگوید که مابقی این بودجه به کجا رفته است؟ ما نیازمند اهتمام بودجه‌ای به ابرچالش کشوری، یعنی جمعیت هستیم. 

کتابچی نیز بیان کرد: این سوال برای ما هم پیش آمده است. ستاد ملی جمعیت هماهنگ کننده اجرای قانون است ولی مطالبه‌گر بودجه از سازمان برنامه و بودجه است. ما جدول توزیع این ده هزار میلیارد را تدوین کردیم و آماده واگذاری به دستگاه‌ها شد. ولی متاسفانه علی‌رغم پیگیری ستاد، سازمان برنامه و بودجه اعتبار را تا پایان سال گذشته به دستگاه‌ها تزریق نکرد. 

معاون برنامه ریزی و پایش عملکرد ستاد ملی جمعیت با بیان اینکه تنها ۴۹۰ میلیارد در مجموع از طرف سازمان برنامه و بودجه به دستگاه‌ها تزریق شد، گفت: اتفاق دومی که ما را ناراحت کرد کاهش ۳۷ درصدی بودجه ۱۴۰۱ به ۱۴۰۲ بود؛ باوجود اینکه همه چیز متناسب با نرخ تورم افزایش پیدا کرد. 

وی بیان کرد: درخواست رییس جمهور این بود که ردیف اختصاصی به هر یک از دستگاه‌ها برای تکالیف جوانی جمعیتشان در بودجه داده بشود ولی محقق نشد و ما فقط هفت و نیم همت متمرکز را داشتیم. 

محمدبیگی نیز عنوان کرد: ما در این زمینه به قدری محکم عمل کردیم که از رییس جمهور خواستیم تا رییس سازمان برنامه و بودجه را برکنار کند. تذکرهای جدی به این مقام داده شد و یکی از دلایل برکناری رییس سازمان برنامه بی‌توجهی به قانون جوانی جمعیت بود. امیدواریم که دکتر منظور به گسترش این قانون توجه کند چرا که ما از حق مردم کوتاه نمی‌آییم. الان دستگاه‌های فرهنگی خیلی از مواد قانون را انجام ندادند. 

رئیس فراکسیون جمعیت و حمایت از خانواده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه قانون خودرو حدود ۵۰ درصد اجرایی شده است، گفت: من گله‌ای دارم که بدون ضوابط قانونی بحث گواهینامه برای مادر و ۱۰۰ میلیون ودیعه را برای دریافت خودرو شرط کردند. دستگاه‌ها بدانند که اگر خارج از قانون عمل کنند برخوردهای جدی خواهد شد. البته بسیاری از آیین‌نامه‌ها دیر ابلاغ شد و تازه دستگاه‌ها اجرای این قانون را اجرا کردند. اگر طی شش ماه گزارش‌ها کامل به مجلس نرسد حتما از طریق کمیسیون اصل نود اقدام خواهیم کرد باتوجه به اینکه رفع موانع برای فرزندآوری از اهداف دولت است.

وی با اشاره به سازمان‌هایی که در اجرای قانون جوانب جمعیت اهمال کردند، اظهار کرد: سازمان برنامه و بودجه، دستگاه‌های فرهنکی مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت علوم، وزارت آموزش و پرورش، سازمان‌های تبلیغی و ترویجی و صداوسیما که حتی هنوز قرارگاه جمعیتش کامل شکل نگرفته است در عدم پیشرفت قانون مقصر هستند. 

محمدبیگی با تاکید بر اینکه هنوز فیلم هنرمندانه‌ای در حوزه ترویج جمعیت نمی‌بینیم، بیان کرد: در حوزه وزارتخانه‌ها تذکر جدی به وزارتخانه‌های فرهنگی دادیم. وزارت کشور قرارگاه‌های استانی را شکل داده اما اهتمام ویژه استانداران برای اجرای قانون بسیار مهم است. همچنین انتظار داریم دستگاه‌های پشتیبان فارغ از بودجه به کار ذاتی خود بپزدازند. فرض کنید وزارت کار اگر به فکر بازنشستگی سالمندان است با این روند پیری در آینده باید حجم بالایی حق بیمه بپردازد. آیا روا نیست که از الان به فکر مرخصی زایمان زنان باشد؟

کتابچی در ادامه بیان کرد: در برخی دستگاه‌ها عزم کافی را نمی‌بینیم. وقتی این قانون را نگاه می‌کنیم، ۲۰۰ تکلیف به عهده دستگاه‌ها گذاشته است که ۳۹ تکلیف بودجه جدید می‌خواهد و نمی‌توانند به بودجه ذاتی رجوع کنند. اعتبار متمرکزی که در بودجه دیده شده اگر همه‌اش هم محقق بشود کفاف تکالیف این قانون را نمی‌دهد. از این ۲۰۰ تکلیف حداکثر ۴۰ دستگاه اعتبار جدید می‌خواهند. بقیه چرا عملکردی ندارند؟ این به کم کاری دستگاه‌های اجرایی برمی‌گردد. 

محمدبیگی نیز خاطرنشان کرد: فراکسیون جمعیت و خانواده فعال و پویاست و قاطبه نمایندگان به این قانون رای دادند و جویای این گزارش‌ها هستند. قطعا برخورد قاطع با مستنکفین خواهیم داشت. یار دولت از بابت همراهی در تصویب بودجه‌ها هستیم. هفت هزار و پانصد میلیارد تومان امسال تصویب بودجه شد که موجب شگفتی ما شد اما نماینده سازمان برنامه و بودجه مخالفت می‌کرد. این نشان می‌دهد که بخشی از مسئولان به درک درستی از حکمرانی شبکه‌ای به این موضوع نرسیده‌اند. 

نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: اینکه ما انتظار داشته باشیم به یک باره به نتیجه برسیم درست نیست. روند عملیاتی قانون از قرن جدید به صورت جدی شروع شده است. تامین مسکن خانواده‌های سه فرزندی، تامین خودروی مادران و تامین وام ازدواج اولویت ماست. 

وی با بیان اینکه وام ازدواج را پنج برابر کردیم، ادامه داد: متاسفانه بانک‌ها همراهی‌شان ضعیف است. ما ریز به ریز به بانک مرکزی در این مورد تذکر می‌دهیم. الان هم با این تعامل بیش از ۵۰ درصد وام های فرزندآوری داده شده اما انتظار همکاری بیشتر از بانک‌ها داریم. تکمیل چارت ستاد ملی جمعیت بسیار مهم است. هنوز به کارگیری نیروی انسانی و تخصیص بودجه برای به جذب نیروی متخصص به صورت کامل صورت نگرفته است. وقتی دبیرخانه ستاد را تقویت نکنیم چگونه انتظار پایش جامع از قانون را داشته باشیم؟ اخبار امیدآفرین این قانون بسیار زیاد است مردم مطمئن و امیدوارم باشند. 

محمدبیگی افزود: زمانی به فرزند چهارم بیمه تعلق نمی‌گرفت. امروز به واسطه این قانون تمام زنان روستایی که سه فرزند دارند بیمه رایگان کردیم. ما به سمت تقویت سازمان‌های بیمه و رفاه اجتماعی می‌رویم. بیمه ناباروری در حال اجراست، زایمان طبیعی به صورت رایگان انجام می‌شود، روند بیمه و خدمات پزشکی و مامایی پیش می‌رود و سامانه باروری سالم رونمایی شده است اما در کل کشور اجرا نشده تا مادران طعم شیرین خدمات مادری در دوران بارداری را بچشند. 

نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: در بحث خودرو یک مدت خوب انجام شد اما با بالا رفتن قیمت‌ها شاهد وضع مقررات غیر قانونی به مادران هستیم. ضمن اینکه باید نیمی از تولید خودروها به مادران اختصاص پیدا کند که تا الان ۲۰ درصد عملی شده است. 

کتابچی در پایان بیان کرد: در قانون جوانی جمعیت هدف قانون گذار دادن زمین به خانواده‌ها بوده است. به این دلیل که خانواده‌ها صاحب خانه‌های حیاط دار بشوند. در خصوص خودرو ۴۱۱ هزار متقاضی داشتیم و نام ۱۹۳ هزار نفر در قرعه کشی درآمد. در حالی که پنجاه درصد خودروها که می‌شد ۷۰۰ هزار خودرو به مادران تخصیص پیدا نکرد.

انتهای پیام/