دست مرمت و احیا بر سر میراث فارس با اجرایی شدن مصوبات سفر رییس‌جمهور

به گزارش برنا؛ حفظ و احیای بناهای تاریخی به عنوان مقصدی برای بازدید گردشگران، خود محرک توسعه گردشگری و به تحرک واداشتن دیگر ابعاد اقتصادی جامعه میزبان است.

مرمت آثار تاریخی شناخته شده به پایدار ماندن رونق ایجاد شده می‌انجامد و مرمت و احیای داشته های تاریخی کمتر شناخته شده مسیر تازه‌ای را پیش روی صنعت توریسم منطقه میزبان باز می‌کند.

برخورداری از سه هزار و ۹۷ اثر تاریخی غیر منقول و ۱۱۱ اثر منقول ثبت ملی و ۱۱ اثر ثبت جهانی فارس گویای ظرفیت غنی این استان در میراث تاریخی است که بستری مهیا را برای توسعه گردشگری این استان فراهم کرده است.

از میان ۱۴۲ مصوبه نخستین سفر رییس جمهور و هیات دولت سیزدهم به استان فارس، تملک و مرمت خانه سوخکیان و محوطه سازی مسجد سنگی داراب، حصارکشی شهر تاریخی دارابگرد، مرمت و احیا باغ گردشگری نشاط لار، ایجاد زیرساختهای گردشگری کاخ جهانی سروستان و تکمیل موزه بوانات مربوط به میراث تاریخی این استان است و برای هر یک از این پروژه‌ها اعتبارهای جداگانه اختصاص یافت.

بر این اساس مبلغ ۳۰ میلیارد ریال برای تملک و مرمت خانه سوخکیان داراب، ۲۰ میلیارد ریال برای مرمت و احیای باغ گردشگری نشاط لار، ۴۰ میلیارد ریال برای ایجاد زیرساخت‌های گردشگری کاخ ساسانی سروستان، ۲۰ میلیارد ریال برای تکمیل موزه بوانات، ۳۰ میلیارد ریال برای حصارکشی شهر تاریخی داراب گرد و ۱۰ میلیارد ریال برای محوطه سازی مسجد سنگی داراب در نظر گرفته شد.

اکنون در حالی که پیش بینی می‌شود فارس در ماه‌های پیش رو برای بار دوم میزبان آیت الله رئیسی و هیات دولت سیزدهم باشد، بررسی‌ها نشان می‌دهد که همه پروژه‌های میراث فرهنگی این استان در حوزه مرمت و احیا با اعتبارات سفر نخست آغاز شده، پیشرفت‌های خوبی راتجربه کرده و برخی از آنها نیز به پایان رسیده است.

کاخ ساسانی، مروارید نهفته گردشگری سروستان

مجموعه کاخ ساسانی سروستان از بناهای تاریخی فارس است که در ۹ کیلومتری جنوب شهر سروستان قرار دارد و تاریخی حدود ۲ هزار و ۵۰۰ ساله را از سر گذرانده است چرا که پژوهشگران قدمت این بنا را در اواخر سلطنت سلسه ساسانیان می‌دانند.

این کاخ باستانی هرچند مورد بازدید گردشگران علاقمند به تاریخ قرار می‌گیرد اما هنوز چنان که باید نقش خود را در رشد گردشگری تاریخی سروستان ایفا نکرده است.

با توجه به قرار گرفتن سروستان در مسیر ارتباطی شیراز و فاصله یک ساعتی با مرکز فارس به عنوان یکی از مقاصد گردشگری خارجی ایران، مجموعه کاخ ساسانی سروستان می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر اشتغال و توسعه اقتصادی این شهرستان بگذارد.

این مجموعه با نام منظر باستان شناسی ساسانی سال ۹۷ به عنوان بیست و سومین اثر تاریخی ایران و پنجمین اثر جهانی فارس به ثبت جهانی رسید.

معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس درباره آخرین پیشرفت مصوبه فراهم کردن زیرساخت های گردشگری کاخ ساسانی سروستان گفت: در قالب یک قرار داد این پروژه پیگیری شده و اکنون حدود ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.

به گفته محمدتقی قلعه‌نوعی در قالب این پروژه تا کنون مرمت‌های اضطراری بنا مانند کانال رفع رطوبت و برخی ایرادهای سازه‌ای مانند ترک بنا انجام شده و برخی اقدامات مرمتی برای مقاوم سازی آن نیز در دستور کار است.

او افزود: این قرارداد از نیمه‌های سال گذشته آغاز شده و بخش‌های باقیمانده نیز به زودی اجرایی می‌شود.

با این حال به گفته قلعه نوعی با توجه به جایگاه جهانی کاخ ساسانی سروستان، تداوم کارهای زیربنایی حوزه گردشگری در این شهر لازم است.

تلاش برای رونق گردشگری داراب از احیای مسجد سنگی تا حفاظت از دارابگرد باستانی

آتشکده آذرخش یا مسجد سنگی داراب از سازه‌های منحصر به فرد ایران و جهان به شمار می‌رود که به طور کامل از سنگ ساخته شده است و می‌توان آن را سنگ تراشه‌ای از دل کوه دانست، برخی از پژوهشگران معتقدند که این بنای تاریخی که در پنج کیلومتری جنوب‌شرقی شهر داراب قرار گرفته، در آغاز یکی از نیایشگاه‌های مهرپرستان آریایی بوده که در روزگار ساسانیان به آتشکده تبدیل شده‌ است و بعدها با افزودن محرابی به آن با نام مسجد سنگی شناخته می‌شود.

این بنای تاریخی نیز به رغم شاخصه‌های معماری منحصر و تماشایی اما چنانکه باید محل آمد و شد گردشگران ایرانی و خارجی نشده است.

فرآیند احیای این ظرفیت شگرف گردشگری داراب با مصوبه سفر آیت الله رئیسی به فارس آغاز و در قالب پروژه "محوطه سازی مسجد سنگی داراب" از سال گذشته اجرایی شده است.

به گفته معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس این پروژه با اعتبار چهار میلیارد ریال آغاز و سنگ فرش مسیر ورودی و جوی آب محوطه به طور کامل انجام شد.

قلعه نوعی گفت: این پروژه با پیشرفت بیش از ۹۵ درصد تحویل موقت شده و به زودی به پایان می‌رسد.

تملک و مرمت خانه سوخکیان از دیگر پروژه‌های میراث فرهنگی فارس است که قرار است پس از مرمت با تملک کامل به عنوان محل استقرار اداره میراث فرهنگی داراب مورد بهره‌برداری قرار گیرد.

این خانه دارای ارزش تاریخی داراب که مربوط به دوره پهلوی اول است، ۲ هزار مترمربع مساحت دارد که از این میزان تا کنون تنها ۱۲۰ متر مربع آن در تملک میراث فرهنگی است.

پس از قرار گرفتن پروژه تملک و مرمت این خانه تاریخی در جمع مصوبات سفر رییس جمهور به فارس، خبر می‌رسد که مرمت این خانه مراحل پایانی خود را طی می‌کند اما تملک آن گره خورده است.

آنطور که قلعه نوعی گفت: مرمت خانه سوخکیان داراب ۱۵ میلیارد ریال اعتبار آغاز شد و کار چوب، مرمت سقف، بدنه، تاسیسات، فاضلاب و کف پوش آن انجام شده و وارد مرحله سفیدکاری شده است.

به گفته او پیگیری برای تملک این خانه هنوز ادامه دارد و به سرانجام نرسیده است.

علیرضا پرویزی رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی داراب در این باره گفت: تا کنون ۱۸ میلیارد ریال برای مرمت خانه سوخکیان داراب هزینه شده و پروژه به خوبی پیش رفته است.

او درباره تملک این خانه تاریخی برای بهره‌برداری به عنوان محل فعالیت اداره میراث فرهنگی داراب اعلام کرد: در حالی که بخشی از این خانه در تملک میراث فرهنگی است هنوز تملک کامل آن به سرانجام نرسیده و پیگیری برای این مهم با همکاری نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی در حال انجام است.

پرویزی با بیان اینکه خانه صنایع دستی داراب در بخش مورد تملک میراث فرهنگی فعال شده است، اظهارکرد: با توجه به صرف اعتبار برای مرمت این خانه، تملک کامل سوخکیان مطالبه اهالی فرهنگ و میراث فرهنگی این شهرستان است که در سفر دوم رییس جمهور نیز پیگیری می‌شود تا به سرانجام برسد.

بهبود حفاظت از داراب‌گرد باستانی در دولت سیزدهم

شهر باستانی و کهن داراب‌گرد از بناهای متعلق به عهد هخامنشیان است که قدمتی ۲ هزار و ۵۰۰ ساله دارد. بنا به مصلحت آن دوران به شکل دایره‌ای ساخته و با دیواری مدور پوشانده شده است.

از این شهر باستانی که امروز بقایای آن در ۶ کیلومتری شهر داراب تحت حفاظت است در منابع کهن همچون شاهنامه فردوسی نیز یاد شده است؛ جایی که حکیم طوس در اینباره گفته است: چو دیوار شهر اندر آور گرد، ورا نام کردند دارابگرد.

این شهر کهن ایرانی گنجینه‌ای ارزشمند از تاریخ ایران باستان است که باید حفاظت از آن به شکلی استاندارد و با جدیت انجام شود، در این جهت حصارکشی آن در دستور کار دولت سیزدهم قرار گرفت.

به گفته رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی داراب، با سرمایه‌گذاری چهار میلیارد ریالی قراردادی میان میراث فرهنگی فارس و پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور بسته شده تا اقدامات لازم برای تشکیل پرونده و ثبت جهانی دارابگرد انجام شود که در صورت تحقق مزایای بسیاری به دنبال خواهد داشت.

پرویزی اضافه کرد: علاوه بر این با توجه به اعتبار اختصاص داده شده ۲ دستگاه موتور سیکلت برای گشت‌های مداوم و حفاظت از این محدود، خرید اتاقک نگهبانی به ۳.۵ میلیارد ریال اعتبار و خرید تجهیزات نظارتی و حفاظتی مانند دوربین با اعتبار پنج میلیارد ریال به انجام رسیده تا زمینه برای حراست از این میراث باستانی داراب بیش از گذشته فراهم شود.

او علاوه بر خانه سوخکیان، مسجد سنگی و محدوده دارابگرد به برخی دیگر از اقدامات این حوزه اشاره کرد که با اعتبارات سفر استانی هیات دولت به فارس در داراب انجام شده است.

پرویزی عنوان کرد: مرمت چهارطاقی قصر آیینه بخش رستاق با اعتبار ۲ میلیارد ریال و مرمت چهار طاقی پوشنج داراب با ۲ میلیارد ریال اعتبار از پروژه‌های میراثی است که با تزریق اعتبار از این محل به سرانجام رسیده است.

به اعتقاد رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی داراب، تقویت زیرساخت‌های گردشگری منجر به رونق اقتصادی و تولید ثروت می‌شود و ثروت حاصل از این صنعت پایدارتر است.

باغ نشاط لار در مسیر احیا

باغ نشاط یکی از باغ‌های تماشایی فارس با قدمتی حدود ۲۵۰ ساله که زمانی مرکز حکومت لار در دوره صفویه بوده و از معماری زیبایی برخوردار است.

این باغ تاریخی که حدود ۱۴ هزار و ۵۰۰ مترمربع مساحت دارد، می‌تواند به سایتی گردشگری برای شهرستان جنوبی لارستان تبدیل شود و محل گذر ایرانگردان قرار گیرد.

فرآیند احیای باغ نشاط لار با مصوبه سفر رییس جمهور به فارس اجرایی شده و به گفته معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان، امسال در قالب سه قرار داد ۱۴ میلیارد ریال برای مرمت و احیای آن هزینه شده است.

به گفته قلعه‌نوعی ترمیم دیوار پیرامونی باغ نشاط در ضلع جنوبی باغ پایان یافته، کاربندی ایوان اصلی عمارت، لایه برداری و پاکسازی و احیای خطوط انجام و ترمیم کسری‌های بنا نیز مرمت شده است و تجهیزات نورپردازی و ساماندهی حیاط نیز به زودی به سرانجام می‌رسد.

او با بیان اینکه میزان پیشرفت فیزیکی احیای باغ تاریخی نشاط لارستان در زمینه دیوار پیرامونی ۱۰۰ درصد، در بخش تزئینات پیرامونی ۷۰ درصد و در بخش تاسیسات نیز ۷۵ درصد است، گفت: با این حال فرآیند احیای کامل این باغ تاریخی برای کمک به توسعه گردشگری لار، نیازمند حدود ۷۰ میلیارد ریال اعتبار است.

سرمایه‌گذاری در حفظ و مرمت بناهای تاریخی و ایجاد زیرساخت‌های گردشگری در پیرامون این میراث تاریخی، آنها را تبدیل به پایگاهی پایدار برای درآمدزایی پاک می‌کند تا از قبل این ثروت تداوم نگهداری این بناها تسهیل شود و سهم اشتغال استان در صنعت توریسم نیز افزایش می‌یابد.