آداب و رسوم شب یلدا در استان البرز

به گزارش خبرگزاری برنا از استان البرز، آئین شب یلدا یا شب چله در استان البرز متفاوت از سایر استان هاست، چراکه البرز یعنی ایران کوچک، با وجود رنگین کمانی از اقوام مختلف و با فرهنگ و آئین خاص هر شهر برگزار می‌شود و ترک و لر و کرد و بلوچ و .. شب بیادماندنی را در کنار بزرگتر‌های به ویژه پدربزرگ و مادربزرگ تجربه می‌کنند.

شب یلدا آخرین شب پاییز و طولانی‌ترین شب سال است که ایرانیان چندین هزار سال است در کنار خانواده به ویژه بزرگتر‌ها تا سپیده دم دور کسی گرد هم می‌آیند و با خوردن آجیل مخصوص، هندوانه، انار و شیرینی و میوه‌های گوناگون است که همه جنبهٔ نمادین دارند و نشانهٔ برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی هستند این شب زیبا را سپری می‌کنند.

یکی از رسوم شب یلدا به ویژه در روستا‌های البرز، شعرخوانی و داستان‌خوانی است که در قدیم اجرا می‌شده، به این صورت که خانواده‌ها در این شب گرد هم می‌آمدند و پیرتر‌ها برای همه قصه تعریف می‌کردند.

خانواده‌ها در شب یلدا با شیرینی سنتی و غیرسنتی و باسلوق کام خود را شیرین می‌کنند

خانواده‌ها در آیین شب یلدا یا شب چله، با شیرینی سنتی و غیرسنتی و باسلوق کام خود را شیرین می‌کنند و از بین میوه‌های شب یلدا، هندوانه اهمیت بیشتری دارد، زیرا بسیاری باور دارند که اگر مقداری هندوانه در شب یلدا بخورند، در سراسر چله بزرگ و کوچک یعنی در سراسر زمستان سرما بر آن‌ها چیره نخواهد شد و بیمار نمی‌شوند.  

در روستا‌های استان البرز به ویژه طالقان و آسارا دانه‌هایی، چون گندم و شاه دانه و برنجک و نخود بوداده یا برشته (نخودچی) و آجیل شامل تخمه هندوانه، کدو و گاهی تخمه آفتابگردان، بادام، پسته، فندق و گردو است که در کنار آن از میوه‌های خشک یا خشکبار همچون سنجد سرخ، کشمش، انجیر خشکه، برگه زردآلو و توت خشکه استفاده می‌شود.

در این سفره غذا‌های سبک و انواع برگه‌های خشک‌شده میوه‌ها از جمله، هلو، زردآلو، سیب، گیلاس، آلبالو، آلو، توت، سنجد، جوز، گردو، مغز بادام و میوه‌های ده مثل گلابی و انگور‌هایی که نگه داشته شده است، استفاده می‌شود.  

آئین شب چله در طالقان چگونه برگزار می‌شود

مردم روستا‌های شهرستان طالقان مراسم شب چله به خانه بزرگ روستا رفته و طولانی‌ترین شب سال را در کنار یگدیگر و با شور و حال خاصی می‌گذرانند.

در شب چله، طالقانی‌ها دور کرسی نشسته و بزرگ ده با خواندن قران و دعا برای پرباری محصول در سال آینده شب نشینی را شروع می‌کنند. زنان نیز تدارک پذیرایی را می‌بینند و تنقلات گذراندن این شب را از چند روز قبل فراهم می‌کنند. هندوانه، سنجد، گردو، گندم برشته، کدو تنبل پخته شده، انگور خشک شده، زالزالک از تنقلات این شب است.

مراسم درجی سران و شال‌اندازی در طالقان

یکی از رسوم زیبا و جالب مردم طالقان در این شب مراسم درجی سران و شال‌اندازی است که به عنوان میراث ناملموس و یا معنوی ثبت ملی شده است.

در این رسم جالب جوانان ده در شب چله به بالای بام خانه رفته و از سوراخ روی بام که اصطلاحاً به آن درجی می‌گویند شالی پشمی را که به آن کیسه‌ای بسته شده است را به پایین می‌فرستند و اهل خانه وقتی متوجه آن شدند، در آن کیسه میوه و دیگر تنقلات در آن ریخته و جوانان شال را بالا کشیده و وسایل داخل کیسه را بین خود تقسیم می‌کنند. از بازی‌هایی که مردم طالقان در شب چله انجام می‌دهند، انگشتر بازی و گدره بازی است که مردم با شور و حال خاصی آن را انجام می‌دهند. خواندن اشعار محلی به همراه نی زدن از دیگر آیین‌ها مردم طالقان در شب چله است.

در آیین شب یلدا بزرگترها برای کوچکترها به ویژه دختران دم بخت فال حافظ می گیرند و با تفال به حافظ برای خوشبختی و سعادتمندی تمام جوانان دعا می کنند.

انتهای پیام/