به گزارش برنا؛ مرگ حسن صباح، بنیانگذار فرقه اسماعیلیه نزاری در ایران، موضوعی مبهم و آغشته به افسانه است. روایتهای متعددی در مورد چگونگی مرگ او وجود دارد، اما هیچ منبع قطعی و موثقی برای تأیید صحت هیچ یک از این روایتها وجود ندارد.
برخی از مشهورترین روایتها عبارتند از:
مرگ طبیعی: برخی منابع معتقدند که حسن صباح در سال 518 هجری قمری (1124 میلادی) در سن 75 سالگی به مرگ طبیعی درگذشته است.
مسمومیت: برخی دیگر مدعی هستند که او توسط یکی از حشاشین (فدائیان اسماعیلی) که توسط رقبای سیاسی او تحریک شده بود، مسموم شده است.
ترور: همچنین روایتی وجود دارد که میگوید حسن صباح توسط یکی از مخالفانش که به قلعه الموت نفوذ کرده بود، ترور شده است.
هیچ یک از این روایتها به طور قطعی ثابت نشده است و مرگ حسن صباح همچنان در هالهای از ابهام باقی مانده است.
نکته قابل توجه این است که جانشینی حسن صباح نیز به طور مخفیانه انجام شد و تا مدتی پس از مرگ او پنهان نگه داشته شد. این امر نشان میدهد که اسماعیلیان تمایل داشتند تا جزئیات مربوط به مرگ رهبر خود را از انظار عموم دور نگه دارند.
مهمتر از چگونگی مرگ حسن صباح، میراثی است که او از خود به جای گذاشت. او فرقه اسماعیلیه نزاری را تاسیس کرد که برای چندین قرن در ایران و سوریه قدرت قابل توجهی داشت. اسماعیلیان به خاطر مهارتشان در ترور و تعهد راسخشان به رهبران خود مشهور بودند.
مرگ حسن صباح پایانی بر دوران پر فراز و نشیب رهبری او بود، اما آموزهها و میراث او همچنان بر پیروانش در سراسر جهان تأثیر میگذارد.