کدام کشور‌ها در دنیا فرش ایران را کپی می‌کنند؟

به گزارش خبرگزاری برنا، فرش ایرانی، همواره به‌عنوان یک شاهکار هنری ارزشمند و نماد هویت ملی و فرهنگ غنی ایران در سراسر دنیا شناخته می‌شود و از قرن‌ها پیش، مورد‌توجه و تحسین جهانیان بوده است. بار‌ها دیده‌ایم که فرش ایرانی در مقام یک کالای بسیار فاخر و گرانبها به بزرگان و شخصیت‌های مهم جهانی هدیه داده می‌شود.

فارغ از این جایگاه فرهنگی و هنری، صنعت فرش از لحاظ اشتغال‌زایی و تحصیل ارز نیز همواره نقش قابل‌توجهی در اقتصاد ایران داشته است. اهمیت استراتژیک و اقتصادی این صنعت به میزانی است که در طول چندین دهه‌ی گذشته، فرش دارای یک جایگاه ممتاز در لیست صادرات غیرنفتی ایران بوده است. متأسفانه طی سال‌های اخیر، به واسطه تحریم‌های بین المللی اعمال شده علیه ایران، دسترسی به بازار‌های جهانی برای فرش ایران محدود شده است.

طبق آمار اتاق بازرگانی ایران، میزان صادرات فرش در آخرین سال پیش از وضع تحریم‌ها، ۴۲۶ میلیون دلار بوده و در یک روند نزولی شدید به کمتر از ۵۰ میلیون دلار در سال گذشته رسیده است. تحقیقات بازار نشان می‌دهد همزمان با محدودیت حضور ایران در بازار‌های هدف، کشور‌هایی مانند چین، هند، پاکستان و ترکیه، با تولید فرش‌های ارزان و غالباً کپی‌شده از طرح‌های ایرانی، توانسته‌اند بخشی از بازار را از ایران بگیرند و فرش‌های خود را روانه بازار‌های هدف کنند.

مشکل صادرات فرش ایرانی، تنها تحریم‌های بین المللی و حضور رقبای خارجی نیست. خودتحریمی‌های داخلی مانند مصوبه‌ی رفع تعهد ارزی بانک مرکزی و عدم حمایت از قالیبافان و صادرکنندگان فرش نیز نقش به‌سزایی در کاهش سهم ایران در بازار جهانی این محصول راهبردی در سال‌های اخیر داشته است.

از طرفی، عدم وجود برنامه‌های حمایتی دولت برای افزایش سهم ایران در بازار‌های جهانی منجر به تصمیمات نادرست برخی تولیدکنندگان شده است؛ یکی از این استراتژی‌های نادرست، استفاده از مواد اولیه نامرغوب ارزان‌قیمت و درنتیجه کاهش کیفیت و قیمت فرش‌های تولید ایران است که صرفاً برای رقابت با قیمت‌های ارزان کشور‌های رقیب انجام می‌شود.

 بنده بعنوان یک فعال اقتصادی در حوزه فرش معتقدم این استراتژی رقابتی نه تنها مفید نیست بلکه به اعتبار فرش ایرانی لطمه می‌زند و در دراز مدت ما را به کلی از چرخه رقابت در بازار‌های جهانی حذف میکند. نکته‌ای که این تولیدکنندگان به آن توجه ندارند اینست که کیفیت بالا، مهمترین مزیت رقابتی فرش‌های ایرانی است و تمرکز بر بهبود کیفیت مواد اولیه، فرش‌های ایرانی را در سطح جهان، منحصر به فرد، محبوب و رقابتی‌تر میکند. به نظر من، نرخ قابل‌توجه صادرات فرش در کشور‌های رقیب، تنها به قیمت پایین آنها مرتبط نمی‌شود، بلکه سه عامل بسیار مهمتر در پشت پرده وجود دارد که موجب افزایش نرخ صادرات فرش‌های غیرایرانی در جهان شده است.

اول اینکه، با گسترش سبک زندگی مدرن و تغییر الگوی مصرف جوامع، تقاضا برای طرح‌های جدید و نوآورانه فرش افزایش یافته است. کشور‌های رقیب ایران، با "طراحی و تولید مدل‌های جدید و بسیار متنوع فرش"، به سلایق مختلف مشتریان در بازار‌های هدف پاسخ می‌دهند. این درحالیست که فرش‌های ایرانی، بدون توجه به سلایق روز جوامع، عموماً با طرح‌های مشخص تکرارشونده‌ای تولید می‌شوند.

دوم اینکه، این کشور‌ها در "برندسازی و بازاریابی" بسیار موفق عمل کرده‌اند و ارزش برند خود را در ذهن مشتریان جهانی بالا برده اند؛ و سوم اینکه، این کشور‌ها با کمک استراتژی "بازارسازی" توانسته اند علاوه بر بازار‌های هدف موجود، بازار‌های نوظهور در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین را نیز هدف قرار داده و از این طریق نیز سهم خود را در بازار‌های جهانی بطور چشمگیری افزایش دهند؛ لذا معتقدم سه راهکار زیر، با الگوبرداری از شیوه‌ی کشور‌های موفق در تولید و صادرات فرش، می‌تواند در افزایش سهم ایران در بازار‌های جهانی تأثیرگذار واقع شود: (۱) توجه به سلایق و ترجیحات مشتریان هدف، (۲) تقویت برندسازی و (۳) بازارسازی در بازار‌های جدید با پتانسیل بالا برای صادرات فرش ایرانی.

نویسنده: منیره سادات موسوی

انتهای پیام/