ارجمند: پروتکل‌های یونسکو امکان بهره‌وری هنری از تخت‌جمشید را می‌دهد

پیروز ارجمند؛ آهنگساز و مدیر اسبق دفتر موسیقی وزارت ارشاد در گفتگو با خبرنگار فرهنگ و هنر برنا در خصوص اجرای کنسرت در بنا‌های تاریخی به خصوص تخت جمشید که این شب‌ها علیرضا قربانی در آن اجرا دارد، گفت: از این موضوع می‌توان به عنوان آخرین اقدام دولت سیزدهم در حوزه موسیقی یاد کرد. در دولت یازدهم هم ما چندین بار اقدام کردیم تا «یانی» کنسرتی را در تخت جمشید اجرا کند. مدیر برنامه‌های «یانی» به ایران آمد و چندین جلسه با او داشتیم، اما در آن زمان مسئولین استان فارس با این کار مخالفت کردند. دلیل مشخصی مطرح نمی‌شد ولی شاید علت مخالفت این بود که نمی‌خواستند تداعی جشن‌های فرهنگ و هنر باشد.

وی ادامه داد: این مشکل را در باقی مکان‌ها نداشتیم. مثلا در کاخ نیاوران یا کاخ سعد آباد چنین موضوعی مطرح نبود. ما در مجموعه «گنجعلی خان» کرمان کنسرت‌های علیرضا قربانی را برگزار کردیم. به کیش رفتیم و قرار بود کنسرت «یانی» را روی اسکله برگزار کنیم و حتی کنسرت «ونجلیس» را برای برگزاری هماهنگ کرده بودیم. به علاوه هماهنگ کرده بودیم که «آندره‌آ بوچلی» نیز برای برگزاری کنسرت به ایران بیاید. مدیر برنامه «یانی» برای اجرای کنسرت، تخت جمشید را پیشنهاد داده بود که با آن موافقت نشد. بعد از آن ما کرمان و کیش را پیشنهاد کردیم که استانداری کرمان موافقت کرد، اما با استعفا من از سمتم، این کار پیگیری نشد.

میراث‌های فرهنگی در توسعه گردشگری مهم هستند

ارجمند با اشاره به اجرای کنسرت «یانی» در «آکروپلیس» یونان که دو سال بعد از لغو اجرایش در ایران بود، توضیح داد: «یانی» در این کنسرت اعلام کرد که یک رشد صد در صدی گردشگر در آکروپلیس به وجود آمده است. اصولا میراث‌های فرهنگی در توسعه گردشگری مهم هستند و یکی از گونه‌های گردشگری نیز، گردشگردی موسیقی و کنسرت‌ها است. همان طور که شما می‌بینید خیلی از ایرانی‌ها برای حضور در کنسرت‌ها به کشور‌های دیگر سفر می‌کنند. اینها یکی از گونه‌های گردشگری موسیقی هستند که درآمد بالایی دارند و از خروج ارز هم جلوگیری می‌کند.

وی افزود: من هم قصد داشتم این کار را انجام دهم و تا مرحله‌ای هم پیش رفتم.. کیتارو و ریچارد کلایدرمن»، «شیلر» و «جیپسی کینگز» برای اجرای کنسرت به ایران آمدند. اما حضور «یانی» و «ونجلیس» علی رغم تمام هماهنگی‌ها میسر نشد و وزارت ارشاد وقت این موضوع را پیگیری نکرد. 

با توجه به پروتکل‌های یونسکو، تخت جمشید امکان بهره‌وری هنری دارد

این آهنگساز اشاره کرد: از همان زمان، از طریق یونسکو پروتکل‌هایی را درخواست کردیم تا ببینیم کنسرت‌ها در کجا‌ها قابلیت اجرایی دارند. براساس این پروتکل‌ها اجرای برنامه در محوطه تخت جمشید امکان پذیر بود مشروط بر اینکه ما صدا را به صورت طبیعی و خالص به گوش مردم برسانیم. یعنی دستگاه‌های تقویت صدا وجود نداشته باشند. کمااینکه جشن‌های ۲۵۰۰ ساله قبل از انقلاب هم بدون دستگاه‌های تقویت صدا اجرا می‌شدند.

مدیر دفتر موسیقی در دولت یازدهم افزود: همانطور که می‌دانید پرواز در برخی از اماکن میراث فرهنگی ممنوع است. یعنی براساس قوانین فرکانس، هیچ هواپیمایی اجازه عبور از این مناطق را ندارد. چرا که ممکن است آجر‌های مکان را به لرزش درآورند و موجب از از بین رفتن آن شوند. این در خصوص مترو هم صادق است اگر خاطرتان باشد در مورد متروی اصفهان نیز هم این نکته مطرح شد که اگر خط مترو از زیر پل خواجو و سی و سه پل رد شود امکان تخریب بنا وجود دارد. 

بنا‌های چندین هزار ساله بر اثر ارتعاشات صدا فرو نمی‌ریزند!

ارجمند با اشاره به اجرا‌های علیرضا قربانی در تخت جشمید بیان کرد: من معتقدم بنایی که چند هزار سال پابرجا مانده و خطرات طبیعی زیادی را از سر گذرانده به این راحتی‌ها و در اثر ارتعاشات صدا فرو نمی‌ریزد! با توجه به شناختی که از آقای علیرضا قربانی و حس وطن دوستی و توجه او به میراث ایران دارم، خیلی بعید می‌دانم که بدون در نظر گرفتن ملاحظات مربوطه این کنسرت را برگزار کند. ایشان هنرمند اخلاق‌مداری است و شاید اگر هنرمندی دیگری بود من با این قاطعیت این نکته را مطرح نمی‌کردم. اما این ماجرا از یک طرف هم برای ما پیام خوبی دارد، آن هم این است که تخت جمشید به سایت‌هایی می‌پیوندد که می‌توان در آنجا کنسرت اجرا کرد. 

میراث فرهنگی در مورد کاخ سعدآباد سهل انگاری می‌کند

وی خاطرنشان کرد: من برای اجرا در کاخ سعدآباد ملاحظاتی داشتم که آن زمان رعایت نشد و کنسرت «سیصد» و «سی» که اجرا شدند مخاطراتی برای بنا ایجاد کردند نه فقط صدا بلکه نحوه بهره‌برداری هم هست. هنوز هم بر این باور هستم که آنجا شرایط اجرای کنسرت را ندارد. مثلا ایوان عطار در کاخ سعدآباد ویژگی‌های اجرا را دارد، اما محوطه پشت کاخ ملت برای این کار طراحی نشده است. معتقد هستم که میراث فرهنگی در مورد کاخ سعدآباد سهل انگاری می‌کند و ملاحظات کافی را ندارد. اما اگر میراث فرهنگی می‌خواهد این روند را آغاز کند، تخت جمشید، ارگ بم و سایر بنا‌های این چنینی می‌توانند با درنظر گرفتن ملاحظات و انجام کارشناسی‌های لازمه به رونق گردشگری در ایران کمک کنند. 

پیروز ارجمند با اشاره به اینکه ورود ساز به بنا‌های تاریخی ممنوع است، گفت: شاید برای شما جالب باشد که ورود ساز به کلیه بنا‌های میراث فرهنگی ممنوع است. به خاطر دارم که برای عکاسی یکی از آلبوم‌های موسیقی که شروه خوانی‌ها و سرنا نوازی کرمان بود، می‌خواستم از ساز «سرنا» در داخل «باغ شازده» عکس بگیرم که میراث فرهنگی کرمان اجازه ورود این ساز کهن را به داخل مجموعه نداد و من مجبور شدم بیرون از باغ عکاسی کنم. حتی به صورت نمایشی نتوانستم «سرنا» را به عنوان یک میراث معنوی در داخل یک میراث مادی ببرم که البته این ایراد قوانین بد میراث است که حتما باید اصلاح شود. 

«هنر» در بنا‌های میراثی ما استفاده نمی‌شود

وی درخصوص جذب گردشگر با ارائه برنامه‌های فرهنگی و هنری در بنا‌های تاریخی توضیح داد: تخصص من مدیریت گردشگری است و روی این موضوع کار کردم. اگر ما جایی را برای اجرای موسیقی در بنا‌های تاریخی در نظر بگیریم، مدت اقامت توریست‌ها می‌تواند با یک مدیریت خوب به حدود دو سه هفته هم برسد. این یعنی بهره وری، درآمد بیشتر و معرفی بیشتر کاری که ما انجام می‌دهیم. اصولا هنر در بنا‌های میراثی ما استفاده نمی‌شود. شما اگر در بنا‌های میراثی کل دنیا بروید (از کلیسا تا بنا‌های تاریخی) می‌بینید که نقاش‌هایی در آنجا نشسته‌اند و نقاشی می‌کنند، عکاسانی عکس میگیرند و نوازندگانی که می‌نوازند و آنجا در واقع یک بستر مهمی برای اجرای هنر است. چنین چیزی نه تنها در ایران موجود نیست بلکه ممنوعیت‌های خیلی جدی دارد که به نظر من میراث فرهنگی باید قوانین خود را در این زمینه اصلاح کند. در غیر این صورت ما شاهد سایت‌های مرده هستیم و تخت جمشید از نظر من یک سایت مرده است.

این مدیر موسیقی افزود: یکی از راه‌های زنده سازی بنا‌های تاریخی همین است که موزه‌های زنده، رویداد‌ها و اجلاس‌های جهانی در آنجا برگزار شوند و محل رفت و آمد هنرمندان باشند. تورلیدر‌های تخصصی مرتب برای تولید محتوا به آنجا بروند. ویدیو‌هایی از آن جا ساخته شود و با فناوری واقعیت مجازی به شکل قدیم خود بازسازی شوند و شما با دوربین‌هایی که روی چشمتان می‌گذارید وارد ۲۵۰۰ سال پیش شوید. اینها کار‌هایی است که سایت را در گردشگری زنده می‌کنند. الان چنین چیزی نیست و بنا‌های تاریخی سایت‌های مرده‌ای محسوب می‌شوند. اما کنسرت آقای قربانی شروع خوبی برای این ماجرا است. تشکر می‌کنم از مسئولین شیراز که این کار را انجام دادند و اجازه دادند که باب این اجرا‌ها باز شود.

انتهای پیام/