ابعاد فرهنگی المپیک پاریس از زبان رایزن فرهنگی ایران در فرانسه

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ برخلاف آنچه به نظر می‌رسد پرونده حضور‌مان در المپیک ۲۰۲۴ هنوز بسته نشده است. حالا بهترین فرصت است تا در نبود آن هیجانات اولیه، به بررسی وجوه مختلفی از چگونگی این حضور بپردازیم، بررسی‌هایی که دست‌یابی‌مان به اهداف بیشتری را در دوره‌های بعد محقق خواهد کرد. در گفت‌وگوی پیش رو با نیلوفر شادمهری؛ رایزن فرهنگی ایران در فرانسه، نکاتی را درباره رهاورد‌های فرهنگی اعزام کاروان ورزشی کشورمان به این دوره المپیک و همچنین راه‌کار‌هایی را برای بهره‌مندی فرهنگی از حضور در عرصه رقابت‌های این چنینی می‌خوانید.

حضور ورزشکاران ایرانی در المپیک پاریس، از جهت فرهنگی چه رهاورد‌هایی برای کشورمان داشته است؟

صرف حضور ورزشکاران یک کشور در رویداد‌هایی نظیر المپیک، گویای سرزندگی و سهیم بودن مردم آن سرزمین در اتفاقات مهم روز جهان است. زمانی‌که کشورمان با کاروانی متشکل از زنان و مردان ورزشکار در چنین رویدادی حاضر می‌شود، از فرصت خوبی برای طرح و دنبال‌کردن اهداف فرهنگی‌مان بهره‌مند می‌شویم. این امکان برای ما که از رسانه‌هایی با فراگیری جهانی برخوردار نیستیم حتی مهم‌تر از سایر کشور‌ها است. اولین ثمره برنامه‌ریزی هدف‌مند برای چنین حضورهایی، منعکس کردن سبک زندگی ایرانی – اسلامی‌مان از طریق انتخاب پوشش و رفتار افراد کاروان است. افزایش تعداد و حضور ورزشکارانی با سبک زندگی اسلامی بر صحنه چنین رقابت‌هایی خود به خود بخشی از اهداف فرهنگی ما را محقق می‌کند.

ورزشکاران این دوره تا چه اندازه در ارائه تصویری مثبت از فرهنگ ایرانی- اسلامی موفق عمل کرده‌اند؟

پاسخ این سوال با دانش و ابزاری که ما در اختیار داریم قابل ارزیابی نیست! 

جلوه‌های فرهنگی حضور کاروان ورزشکاران ایرانی در این دوره المپیک از چه نظر آشکارتر بوده است؟

بی‌شک پوشش ورزشکاران اعزامی به رویداد‌های رقابتی بیش از همه دیده می‌شود، به خصوص که بخشی از لایه‌های زیرین فرهنگ به شمار می‌آید. البته این گفته‌ام به این معنا نیست که در مورد ورزشکاران‌مان در المپیک پاریس، این وجه آشکارتر بوده است.

جلوه فرهنگی حضور ورزشکاران دیگر کشور‌های مسلمان را در این دوره چطور دیدید؟

همان‌طور که اشاره شد، صرف حضور ورزشکارانی که نشانه‌هایی از سبک زندگی اسلامی را در پوشش و رفتار خود دارند؛ در طولانی مدت سبب اشاعه آن می‌شوند. هرچند که وجود چنین نمود‌هایی را نمی‌توان در همه ورزشکاران اعزامی از کشور‌های مسلمان دید. بخشی از آنان سبک زندگی روز را دنبال می‌کنند و از این افراد نمی‌توان توقع اثرگذاری خاصی را داشت. 

در ایام برپایی المپیک، شاهد شکل‌گیری هم‌افزایی و همکاری‌های فرهنگی خاصی میان ورزشکاران ایرانی با ورزشکارانی از دیگر کشور‌ها بوده‌اید؟ 

در ایام برپایی المپیک، با حادثه منتهی به شهادت اسماعیل هنیه مواجه شدیم. گروهی از ورزشکاران کاروان اعزامی کشورمان به همراه هدیه‌ای برای ابراز هم‌دردی به دیدار نمایندگی فلسطین در دهکده المپیک رفتند. اقدام بسیار ارزشمندی بود. اقدامات این چنینی همدلی میان ملل مختلف را افزایش می‌دهد. هرچند که آن را نمی‌توان همکاری فرهنگی خاصی میان دو گروه به شمار آورد. چنین انتظاری هم نمی‌توان از آن داشت؛ به خصوص که فضای دهکده المپیک و برگزاری مسابقات شرایط خود را دارد.

از چه طریقی می‌توان از این قبیل رقابت‌های بین‌المللی که زیرذره‌بین جمع قابل توجهی از مردم جهان قرار دارند به عنوان فرصتی برای تحقق اهداف فرهنگی‌مان و از سویی ارائه تصویری واقعی از ایران و ایرانیان بهره گرفت؟

برگزاری چنین رویداد‌هایی اغلب با اتفاقات جنبی مختلفی همراه می‌شوند که قابل بررسی هستند؛ از پوشش یکسان هواداران یک کشور گرفته تا آواز‌ها و سرود‌هایی که دسته جمعی می‌خوانند. همه اینها نکات قابل توجهی برای بررسی دارند چراکه قادرند کشوری را در یاد‌ها ماندگار کنند. از این بابت هرنوع حضور و نمود خوشایندی که با برنامه‌ریزی قبلی صورت پذیرد، نقش مهمی در معرفی بهتر ایران و ارائه تصویر درست‌تری از آن ایفا می‌کند.

آیا فعالیت‌های فرهنگی خاصی در حاشیه المپیک یا در دوران آماده‌سازی و تمرینات ورزشکاران ایرانی در پاریس صورت گرفت؟ 

بله. تقریبا از چند روز قبل از مراسم افتتاحیه، رویداد فرهنگی بزرگی توسط کمیته المپیک برگزار شد. طی آن هجده کشوری که نشان المپیاد فرهنگی دریافت کرده بودند، به اجرای برنامه پرداختند. ایران هم در جمع این کشور‌ها بود. در مراسم افتتاحیه المپیک پاریس، رایزنی فرهنگی ایران به معرفی ورزش زورخانه‌ای، فرهنگ، مراحل و بخش‌های آن پرداخت. آنقدراستقبال از این برنامه زیاد بود که در سه سانس اجرا شد. بازتاب خوبی هم در سایت رسمی المپیک داشت. 

تجربیات و درس‌هایی که از برنامه فرهنگی‌مان در افتتاحیه المپیک به دست آمده است به بهبود برنامه‌های کلان فرهنگی ما در آینده کمک خواهد کرد؟ 

بی‌شک همین‌طور است. تجربه این حضور بیش از همه به بهبود برنامه ریزی، برای مشارکت اثرگذارتر کشورمان در رویداد‌های ورزشی بین‌المللی آینده کمک خواهد کرد. حدود یک‌سال قبل از شروع المپیک ۲۰۲۴ پاریس، رایزنی فرهنگی ایران جلسات متعددی را با حضور متخصصان و افراد دارای سابقه شرکت در المپیک و جام جهانی برگزار کرد. در این جلسات به بررسی فرصت‌ها و امکانات فرهنگی المپیک برای حضور هرچه موثرتر ایران پرداختیم. به دنبال اجرایی کردن بهترین ایده‌های ممکن بودیم. اما افراد مورد نظرمان، هیچیک از منظر فرهنگی به موارد خواسته شده توجهی نکردند و آن نتیجه‌ای که باید به دست نیامد. خوشبختانه این اتفاق طی المپیک امسال رخ داد و یکروز بعد از پایان المپیک، خلاصه‌ای از بررسی فرصت‌های قابل استفاده در مسابقات مشابه دیگر آماده و تقدیم سازمان فرهنگ و ارتباطات شد تا برای آینده کمک رسان باشد.

از طریق چه برنامه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی قادر به ترغیب جوانان فرانسه به شناخت بیشتر فرهنگ ایران خواهیم بود؟

ابزار‌هایی که امروزه برای شناخت مخاطبان هدف‌مان در اختیار داریم خیلی متفاوت‌تر از گذشته است. اگر جوانان فرانسوی را به دوستی با ایرانیان علاقه‌مند کنیم، آنان خودشان نسبت به فرهنگ کشورمان کنجکاو می‌شوند و به دنبال کسب ازاطلاعاتی از آن می‌روند. مهمتر از هر چیز ایجاد انگیزه در جوانان فرانسوی برای مواجهه و گفتگو با ایرانیان است. از آنجا که ایرانی‌ها به خوش‌مشربی و برخورداری از فرهنگی مطلوب شهره هستند، مواجهه آنان با جوانان غیر ایرانی خواه ناخواه بهترین تبلیغ و تشویق به آشنایی با فرهنگ کشورمان خواهد بود. حالا چه بهتر که از قبل افرادی را بر مواجهه هدف‌مند با مردم دیگر کشور‌ها و در طی برگزاری رویداد‌هایی نظیر المپیک آموزش بدهیم. اگر از قبل برنامه‌ریزی کنیم موفق به کسب بهترین نتایج خواهیم شد. این دور‌ه‌های آموزشی را می‌توان برای گروه‌هایی که به هواداری تیم‌های ورزشی کشورمان می‌روند و همچنین همراهان کاروان‌های اعزامی برگزار کنیم.

انتهای پیام/