وعده‌های ایران‌ خودرو و چالش‌های مدیریت تولید

به گزارش برنا، بررسی آمار تولید ایران‌خودرو در نیمه اول سال ۱۴۰۳ بر اساس اطلاعات در سامانه کدال، کاهش ۶ درصدی تولید را نشان می‌دهد. از سوی دیگر این شرکت، دلایل کاهش تولید را به تغییرات ناگهانی مقررات و قطع برق در ماه‌های تابستان نسبت می‌دهد. اما با تحلیل دقیق‌تر، می‌توان گفت که بخشی از این مشکلات می‌توانست با تدبیر صحیح قابل پیشگیری باشد.

ابتدا باید اشاره کرد بررسی آمار تولید ایران‌خودرو در نیمه اول سال ۱۴۰۳ در سامانه کدال نشان می‌دهد که این شرکت با کاهش ۶ درصدی تولید مواجه شده است، ولی ایران‌خودرو این کاهش را ۵ درصد اعلام کرده است! با این حال این مسئله نشان‌دهنده ناکامی در صحیح برنامه تولید است. هرچند ایران خودرو به عواملی همچون قطع برق و تعطیلات اشاره می‌کند، اما واقعیت این است که این مسائل قابل پیش‌بینی بوده و می‌توانست با تنظیم شیفت‌های کاری و مدیریت زمان در دوره‌های غیر اوج مصرف برق جبران شود.

ایران خودرو اعلام کرده است یکی از دلایل افت تولید به دلیل تعطیلات ۱۵ روز نوروز و یک هفته تعطیلی تابستانی این شرکت است؛ اما این موضوع نمی‌تواند توجیه کاملی برای کاهش تولید باشد. تعطیلات نوروزی و تابستانی از قبل قابل برنامه‌ریزی هستند و این شرکت می‌توانست با در نظر گرفتن این موارد، شیفت‌های کاری را به گونه‌ای تنظیم کند که از کاهش تولید برنامه ریزی شده، جلوگیری شود. یکی از نکات مهم در این زمینه این است که محدودیت‌های برق عمدتاً در فصل تابستان رخ داده، در حالی که سه ماهه اول سال معمولاً صنایع با محدودیت‌های برق کمتری مواجه هستند و تولیدات می‌توانست در این بازه افزایش یابد تا از تأثیر منفی قطع برق در تابستان جلوگیری شود.

نکته دیگر اینکه، بر اساس اعلام ایران خودرو تعهدات معوقه به ۱۴ هزار دستگاه رسیده و این نشان‌دهنده عدم هم‌زمانی مناسب بین تولید و تعهدات شرکت است. در این شرایط، این سؤال مطرح می‌شود که چرا برنامه‌ریزی دقیقی برای هماهنگی با قطعه‌سازان و تولیدکنندگان وابسته انجام نشده است؟ در حالی که صنعت خودرو یکی از بخش‌های مهم اقتصادی کشور است، نباید چنین ناهماهنگی‌ها و عدم پیش‌بینی صحیح وقفه‌های تولید در این بخش وجود داشته باشد.

در نهایت، وعده‌های ایران خودرو برای جبران این عقب‌ماندگی تا پایان سال نیازمند اقدامات جدی‌تر در بخش مدیریت زمان، تولید و هماهنگی با زنجیره تأمین است. همچنین باید در نظر داشت که با وجود مشکلاتی که اشاره شد، عدم برنامه‌ریزی برای مقابله با آنها نمی‌تواند توجیه‌گر کاهش تولید باشد.

همچنین ایران‌خودرو، در خصوص کاهش تولید خود عنوان کرده که به دلیل مشکلات ثبت سفارش و تخصیص ارز، نسبت به برنامه تولید خود، ۵ درصد عقب مانده‌ است. با این حال، این ادعا در مقایسه با وضعیت خودروسازان خصوصی جای سوال دارد. چرا که خودروسازان خصوصی، که عمده قطعات خود را از خارج از کشور تأمین می‌کنند و توانسته‌اند درماه‌های گذشته عرضه محصولات خود را به بازار افزایش دهند.

در واقع، این شرکت‌های خصوصی با وجود وابستگی بیشتر به واردات قطعات و مشکلات احتمالی در تأمین ارز، توانسته‌اند تقاضای جدید بازار خودرو را بهتر از خودروسازان بزرگ دولتی مانند ایران‌خودرو پوشش دهند. این موضوع نشان می‌دهد که مسئله کاهش تولید احتمالا به مسائل دیگر و عدم پیش‌بینی و برنامه‌ریزی صحیح برمی‌گردد.

در این شرایط یک شرکت می تواند با هماهنگی بهتر با زنجیره تأمین و استفاده از فرصت‌های مناسب در زمان‌های بدون محدودیت، عملکرد بهتری از خود نشان دهد و با برنامه‌ریزی دقیق‌تر و بهینه‌سازی فرآیند‌های داخلی، بخشی از مشکلات تولید را کاهش داده و از افت تولید جلوگیری کند.