نوآوریهای بنگلادش؛ از واکسیناسیون هوشمند تا ۵۵ هزار پورتال دولتی
زهرا وجدانی: در دنیای امروز، توسعه فناوریهای دیجیتال به عنوان یکی از مهمترین ارکان رشد اقتصادی و اجتماعی کشورها شناخته میشود. بنگلادش، کشوری در جنوب آسیا که در سالهای اخیر شاهد تحولی عظیم در عرصه دیجیتال بوده است، با استفاده از فناوریهای نوین و ابتکارات داخلی، توانسته است گامهای بزرگی در مسیر انقلاب صنعتی چهارم بردارد.
سایف محمد ذوالقرنین چودری (Saif Md. Zulker Nien Chowdhury)، برنامهنویس در دپارتمان ICT وابسته به وزارت پست، مخابرات و فناوری اطلاعات دولت بنگلادش (MoPT&IT)، از جمله شرکتکنندگان در نمایشگاه اینوتکس ۲۰۲۵ بود که به دعوت دولت جمهوری اسلامی ایران و در چارچوب همکاریهای سازمان همکاریهای اقتصادی دی۸ در این رویداد حضور یافت. وی در گفتوگویی با خبرنگار علمی برنا از دستاوردهای کشورش در حوزه دولت الکترونیک، فناوری اطلاعات، امنیت سایبری و مدیریت دادهها گفت.
حضور بنگلادش در INOTEX ۲۰۲۵؛ نمایش نوآوریهای دولتی دیجیتال
چودری با اشاره به اهمیت این نمایشگاه گفت: «ما بهعنوان عضوی از سازمان دی۸ توسط دولت ایران دعوت شدیم تا در این رویداد شرکت کنیم. فرصت مغتنمی بود تا برخی از دستاوردهای کشورمان در حوزه فناوری اطلاعات را معرفی کنیم. بنگلادش در سالهای اخیر در زمینه تحول دیجیتال گامهای بلندی برداشته و امروز ارائه حدود ۸۰۰۰ خدمت دولتی به شکل الکترونیکی ممکن شده است.»
وی با تأکید بر رویکرد دولت بنگلادش برای تحقق «حکمرانی خوب» افزود: «رسیدن به حکمرانی خوب، نیازمند پیادهسازی دولت الکترونیک است. ما در مسیر آمادهسازی کشور برای انقلاب صنعتی چهارم در حال توسعه زیرساختهایی در حوزه امنیت سایبری، تحلیل داده، اینترنت اشیاء و سایر فناوریهای نوظهور هستیم.»
«سروکخا»: سیستم ملی واکسیناسیون بنگلادش
چودری در پاسخ به سؤالی درباره محصولات خاص توسعهیافته در کشورش، به سامانه جامع واکسیناسیون کرونا اشاره کرد و گفت: «در دوران پاندمی کووید-۱۹، سیستم بومی "سروکخا" (Surokkha) را طراحی و اجرا کردیم. این واژه در زبان بنگالی بهمعنای ایمنی و حفاظت است. این سامانه تمام فرآیندهای مربوط به واکسیناسیون بیش از ۱۴۰ میلیون نفر از جمعیت کشور را مدیریت کرد؛ از زمانبندی نوبتها گرفته تا صدور گواهینامه واکسن، ارسال پیامکها، توزیع واکسن پس از واردات، و حتی ثبت اطلاعات مربوط به سایر واکسنها.»
توسعه سکوهای هوشمند مدیریت دولتی
چودری ادامه داد: «تمام این سامانهها، شامل سیستمهای مدیریت کمکهای دولتی (Central Aid Management System) سامانههای هوشمند مدیریت اداری، پیامرسان داخلی، سامانه بازرسی، آموزش کارکنان، و سیستمهای اطلاعاتی، همگی توسط برنامهنویسان داخلی کشورمان توسعه یافتهاند. این زیرساختها امکان دیجیتالیسازی و هوشمندسازی کامل ادارات دولتی را فراهم میسازند.»
سکوی ملی مدیریت بودجه: iBAS++
یکی از دیگر پروژههای کلیدی بنگلادش، سامانه iBAS++ (Integrated Budget and Accounting System Plus Plus) است که برای مدیریت کامل سیستم بودجهریزی و حسابداری دولت به کار میرود. به گفته چودری، این سامانه بخشهای مختلف هزینهکرد دولت را بهصورت یکپارچه و شفاف پایش و کنترل میکند.
چارچوب پورتال ملی؛ دسترسی دیجیتال برای ۱۷۱ میلیون نفر
چودری با افتخار از پروژه گسترده دیگری گفت: «تمام نهادهای دولتی بنگلادش از بالاترین سطح تا پایینترین واحدهای اداری، از ریاستجمهوری تا دفاتر محلی در سطح روستا، دارای پورتالهای اختصاصی در چارچوبی مشترک موسوم به National Portal Framework هستند. بیش از ۵۵٬۰۰۰ پورتال فعال وجود دارد که در یک سامانه مرکزی متصل هستند و خدمات متنوعی را به ۱۷۱ میلیون شهروند ارائه میدهند. این پروژه از جمله نمونههای موفق شفافسازی، دسترسپذیری و خدماترسانی دیجیتال محسوب میشود.»
فرصتی برای تبادل دانش در INOTEX
در خصوص دستاوردهای حضور در اینوتکس، چودری اظهار داشت: «در طول نمایشگاه، جلسات متعددی با فعالان صنعتی ایران برگزار کردیم و در مورد حوزههای تخصصی خود به تبادل اطلاعات پرداختیم. آنها نیز تخصصهای خود را شرح دادند. برخی از شرکتها و مسئولان ایرانی با ما تبادل اطلاعات و تماس داشتند. این نمایشگاه فرصت مغتنمی برای ارزیابی توانمندیهای خود و نیز ایجاد همکاریهای بینالمللی بود.»
وی گفت: «در مجموع، اینوتکس ۲۰۲۵ برای ما تجربهای ارزشمند بود. در نظر شخصی من، هر کشوری باید از چنین فرصتهایی برای تبادل فناوری، ایده و نوآوری استفاده کند.»
در پایان، تجربه کشورهای مختلف بهویژه بنگلادش در زمینههای فناوری اطلاعات و دولت الکترونیک میتواند به عنوان الگویی برای ایران در مسیر پیشرفت دیجیتالی و تحقق انقلاب صنعتی چهارم مطرح باشد.
بنگلادش با سرمایهگذاریهای گسترده در حوزه فناوری اطلاعات و دولت الکترونیک، همچنان به عنوان یک مدل پیشرفته در استفاده از فناوریهای دیجیتال شناخته میشود. پروژههایی همچون سامانه "سروکخا" و "iBAS++" نمایانگر اراده قوی این کشور در ارتقاء شفافیت، دسترسپذیری و امنیت در ارائه خدمات دولتی هستند.
کشور ما نیز میتواند از این تجارب برای توسعه زیرساختهای دیجیتال، بهبود حکمرانی و تسهیل دسترسی به خدمات عمومی استفاده کند.
شنیدن و یادگیری از داستانهای موفق کشورهای دیگر در زمینه علم و فناوری نهتنها به تقویت بینش ما در زمینههای نوآوری کمک میکند بلکه میتواند زمینهساز همکاریهای بینالمللی و تبادل دانش شود. این تبادل تجربیات میتواند بهویژه در حوزههای امنیت سایبری، دولت الکترونیک و فناوریهای نوظهور، ایران را در مسیر رشد و پیشرفت در سطح جهانی قرار دهد. در واقع، بهرهگیری از نوآوریهای دیجیتال و ساختن زیرساختهای مرتبط میتواند تأثیرات مثبتی در بهبود کیفیت زندگی مردم و ارتقای جایگاه ایران در عرصه فناوریهای جهانی داشته باشد.
انتهای پیام/
