از صادرات بیسابقه نفت تا پایداری شبکه برق؛ نمایش اقتدار انرژی ایران زیر آتش دشمن
زهرا رجایی ــ از همان لحظههای نخست حمله، زمانی که صدای انفجارها سایهی خاموشی را بر ذهنها افکند، جبههی انرژی ایران آرام و استوار باقی ماند؛ نه جایگاههای سوخت از حرکت ایستادند، نه شعلهی پالایشگاهها خاموش شد، نه نیروگاهی از مدار خارج گشت، و نه پمپاژی پشت سدها از کار افتاد. روایت این دوازده روز، داستان تابآوری ساختاری است که زیر آتش جنگ، نهتنها نلرزید، بلکه رکوردهایی تازه و شگفتانگیز بهجای گذاشت.
در واپسین روزهای خرداد ۱۴۰۴، با اوجگیری تنشهای امنیتی میان ایران و رژیم صهیونیستی در دهها استان پهناور از میادین نفتی تا پالایشگاهها، پایگاههای سوخت شهری و خطوط انتقال تهدید مستقیم احساس شد. شوک اولیه ناشی از حملات باعث شد برخی منابع غیررسمی و کارشناسان نسبت به احتمال اختلال در دسترسی عمومی به انرژی هشدار دهند.
اما وزارتخانههای نفت و نیرو، با اجرای تمهیدات اضطراری از پیش طراحیشده، مدیریت بحران را در بالاترین سطح آمادگی و هماهنگی پیش بردند. عملکرد هماهنگ و منسجم دستگاههای انرژی کشور بهسرعت با واکنشهای داخلی و خارجی مواجه شد؛ رؤسای کمیسیون انرژی مجلس از آن بهعنوان (نماد موفقیت در مدیریت بحران) یاد کردند و کارشناسان بینالمللی نیز انعطافپذیری و تابآوری زیرساختهای انرژی ایران را مورد تحسین قرار دادند.
رکورد بیسابقه در عرضه سوخت؛ هیچ نقطهای از کشور با کمبود مواجه نشد
بر اساس آمارهای رسمی، در طول ۱۲ روز جنگ، بهطور میانگین روزانه بیش از ۲۰۰ میلیون لیتر بنزین در کشور تأمین و توزیع شد؛ رقمی که نسبت به روزهای عادی، افزایشی حدود ۵۰ درصدی را نشان میدهد. این جهش بیسابقه در عرضه سوخت، نتیجه هماهنگی دقیق میان بخشهای بالادستی و پاییندستی صنعت نفت، بهرهگیری از سامانههای هوشمند مدیریت موجودی، و فعالیت شبانهروزی نیروهای عملیاتی بود. گزارشها حاکی است که در هیچ نقطهای از کشور، حتی کلانشهر تهران، خللی در روند تأمین و توزیع سوخت مشاهده نشد.
صنعت نفت در جنگ ۱۲ روزه؛ پایدار و مقاوم
صنعت نفت، از میادین تا صادرات، پا به پای بنزین حرکت کرد. بنا بر دادههای منتشرشده، تولید نفت و میعانات گازی در این بازه زمانی در سطح پایدار حفظ شد و صادرات رسمی کشور به مرز ۲.۲ میلیون بشکه در روز رسید؛ رقمی که پیش از آغاز درگیریها، از سوی آژانس بینالمللی انرژی ۱.۷ میلیون بشکه در روز برآورد شده بود.تداوم صادرات نفت و گاز در جریان جنگ ۱۲ روزه، نقش مؤثری در جلوگیری از زیانهای میلیارد دلاری به اقتصاد کشور ایفا کرد.موضوعی که به گفته کارشناسان، جریان نقدی کشور را در شرایط بحرانی همچنان فعال و پایدار نگه داشت.
در جریان حملات موشکی، بخشی از تأسیسات فاز ۱۴ میدان مشترک پارس جنوبی هدف قرار گرفت و موجب افت موقت حدود ۱۲ میلیون مترمکعبی در تولید گاز روزانه شد، اما این کاهش با اقدامات فوری عملیاتی، در مدت کوتاهی جبران و تولید به وضعیت عادی بازگشت.
تامین بیوقفه آب و برق حتی در مناطق گرمسیر
همزمان با بمباران، تابستان داغ و مصرف بالا، فشار بر شبکه برق نیز شدید بود. با وجود ناترازی بین تولید و مصرف، افزونبر کاهش حدود ۴۷۰۰ مگاوات مصرف، هیچ خاموشی گستردهای گزارش نشد. همکاری نزدیک میان وزارتخانههای نفت و نیرو در مدیریت مصرف برق نیروگاهها و تأمین پایدار گاز مورد نیاز آنها، جلوهای روشن از هماهنگی ساختاری این دو نهاد کلیدی در شرایط بحران بود. در حالی که رئیسجمهور پیشتر در اسفند گذشته نسبت به قطعیهای گسترده برق گلایه کرده بود، در جریان بحران اخیر، نهتنها خاموشی سراسری گزارش نشد، بلکه عملکرد پایدار شبکه برق، موجب تقویت اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی شد.
آب نیز با استفاده از مولدهای اضطراری و کنترل فشار شبکه، حتی در مناطق گرمسیر مستقر، بدون اختلال پمپاژ شد.
نقش کلیدی پدافند غیرعامل در حفظ زیرساختهای حیاتی کشور
سیستم پدافند غیرعامل کشور نیز نقش کلیدی ایفا کرد. طبق گزارش صداوسیما، تلاشها برای حفظ و پایداری خطوط انتقال سوخت، برق و آب در نشست با سرلشکر موسوی ارائه و تحسین شد.پالایشگاهها، تأسیسات خط لوله، تأسیسات فاز ۱۴ پارس جنوبی و سکوی فجر جم، همگی تحت محافظت تخصصی و واکنش سریع تیمهای پاسخ اضطراری قرار گرفتند.
مدیریت هوشمند و فناوری، ستونهای مقاومت انرژی
ریشهی هر مقاومتی در پشتپردهای از طراحی هوشمند و تصمیمگیری لحظهای حضور داشت:
توفان جنگ نتوانست خللی در تامین انرژی کشور ایجاد کند؛ همکاری دقیق و هماهنگ وزارت نفت و نیرو همراه با بهرهگیری از زیرساختهای قدرتمند و فرماندهی مستحکم، موجب حفظ پایداری و تداوم خدمات انرژی شد.
پیشرفتهای فناورانه از جمله مدیریت دیجیتال خطوط لوله و پالایشگاهها همراه با توسعه شبکه هوشمند توزیع، بهعنوان ستونهای اصلی تابآوری سیستم انرژی کشور عمل کردند
این وضعیت نه تنها یک بحران بهخوبی مدیریتشده بود، بلکه پایهای مستحکم برای آینده فراهم کرد؛ افزایش راندمان، جذب سرمایهگذاری و تقویت قابلیتهای پدافند غیرعامل از دستاوردهای مهم این دوره به شمار میروند.
انتهای پیام/
