غلامزاده: اروپا صلاحیت استفاده از مکانیزم ماشه را ندارد

حمیدرضا غلامزاده، کارشناس مسائل بین‌الملل، در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا، با اشاره به تهدید اروپا مبنی بر فعال کردن مکانیزم ماشه، گفت: اروپایی‌ها که به تعهدات خود در برجام عمل نکردند، نمی‌توانند از بند تنبیهی برجام منتفع شوند. این مسئله دقیقا مثل این است که موجری بدون تحویل ملک، از مستأجر طلب اجاره کند. آنها طبق متن برجام باید به رفع تحریم‌ها و انتفاع اقتصادی ایران کمک می‌کردند. این تعهد به روشنی در متن برجام آمده؛ ایران باید محدودیت‌هایی در غنی‌سازی، سقف ذخایر اورانیوم، تعداد و نوع سانتریفیوژها ایجاد می‌کرد و این‌ها همگی در قبال عمل به تعهدات طرف مقابل بوده است.

این کارشناس مسائل بین‌الملل بیان کرد: وقتی طرف مقابل به تعهداتش پایبند نبوده، ایران هم دلیلی برای اجرای یک‌جانبه تعهداتش ندارد. شواهد نیز این را نشان می‌دهد؛ در طول این سال‌ها، هیچ‌گاه اروپایی‌ها نگفتند ایران برجام را نقض کرده، چراکه به خوبی می‌دانستند ایران از منافع اقتصادی توافق منتفع نشده است.

غلامزاده ادامه داد: ماجرای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی و اسنپ‌بک نیز مؤید همین مسئله است. از آنجا که طرف‌های اروپایی به تعهداتشان عمل نکردند، اساساً صلاحیت حقوقی برای استفاده از بند تنبیهی برجام را ندارند. علاوه بر این، طبق سند برجام، مکانیزم ماشه باید از مسیر کمیسیون مشترک عبور کند. در پیوست چهارم تصریح شده که این کمیسیون با حضور همه اعضا از جمله ایران، روسیه، چین، اروپا و آمریکا باید تشکیل شود؛ حال آن‌که آمریکا دیگر عضو برجام نیست و نمی‌تواند در کمیسیون حاضر شود. لذا کمیسیون مشترک قابل تشکیل نیست و این سازوکار از اساس فاقد قابلیت اجرایی است.

وی تصریح کرد: این استدلال حقوقی پیش‌تر هم مطرح و در قالب سند در سازمان ملل ثبت شده و باید بر آن تأکید شود.

غلامزاده در پاسخ به این پرسش که در صورت فعال‌سازی مکانیزم ماشه چه گزینه‌هایی پیش روی ایران است، گفت: پیش‌تر اعلام کرده‌ایم که فعال‌سازی مکانیزم ماشه ممکن است ایران را به سمت خروج از NPT سوق دهد؛ مگر آن‌که این اقدام متوقف شود. تصور برخی مبنی بر لزوم مذاکره و پذیرش تمدید مکانیزم ماشه، خطای راهبردی است.

وی ادامه داد: مهم‌ترین دارایی برجام برای طرف مقابل همین مکانیزم ماشه بوده که حالا پس از ده سال، در حالی‌که هیچ‌گاه تعهداتشان را اجرا نکردند، قصد استفاده از آن را دارند. هزینه تمدید این مکانیزم از اجرای آن بیشتر است و ما باید سه تا چهار ماه پیش‌رو را برای پایان این سازوکار بجنگیم.

این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: طبق برجام، در سالگرد توافق در ماه اکتبر، این مکانیزم باید به صورت خودکار پایان یابد و تحریم‌های سازمان ملل رفع شود. تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا ممکن است باقی بمانند، اما لااقل تحریم‌های چندجانبه به پایان می‌رسند. بنابراین ایران باید در این بازه زمانی، با فشار سیاسی، موضع خود را تثبیت کند.

غلامزاده یادآور شد: اروپایی‌ها زمان‌بندی پایان ماه آگوست را اعلام کرده‌اند تا فرآیند فعال‌سازی قبل از اکتبر و در دوره ریاست روسیه بر شورای امنیت به سرانجام برسد؛ چراکه روسیه پیش‌تر موضع حقوقی ایران را پذیرفته و بر عدم صلاحیت اروپا و عدم امکان تشکیل کمیسیون مشترک تأکید کرده است.

وی در پایان گفت: اروپایی‌ها به‌دنبال دور زدن حقوق بین‌الملل و استفاده ابزاری از مهلت زمانی هستند. اگر ایران بتواند در بازه شهریور و مهر مقابل این زیاده‌خواهی‌ها ایستادگی کند، پرونده مکانیزم ماشه می‌تواند بسته شود. حتی اگر فعال شود، باز هم بهتر از آن است که به‌صورت رسمی و با تأیید ایران تمدید گردد.

انتهای پیام/