کبد چرب همچنان قربانی میگیرد / علائم و راههای پیشگیری از بیماری کبد چرب
به گزارش گروه اجتماعی «بیتا مهدوی»، بیماری کبد چرب در صورت عدم کنترل، ممکن است به مشکلات جدیتری مانند التهاب و آسیبهای کبدی منجر شود. بررسیهای انجام شده توسط سازمان جهانی بهداشت نشان میدهد که شیوع کبد چرب در دنیا ۲۵ درصد است. این در حالی است که شیوع این بیماری در کشور حتی از متوسط جهانی بالاتر است و طبق برخی آمار موجود شیوع کبد چرب در ایران حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد در جمعیت بالای ۱۸ سال است.
کبد چرب و علل آن
دکتر علی محمد درخشان – متخصص گوارش و کبد در مورد کبد چرب به برنا میگوید: بسیاری از مردم فکر میکنند کبد چرب در اثر مصرف غذاهای چرب یا چاق بودن بوجود میآید این در حالی است که مهمترین علت کبد چرب بخصوص کبد چرب غیر الکلی مقاومت به انسولین است زمانی که انسولین در بدن بالا میرود کبد به جای سوزندان چربی، آن را ذخیره میکند. این در حالی است که مقاومت به انسولین در اثر مصرف مداوم قندها و کربو هیدراتهای ساده است وقتی فردی هر روز نوشابه، شیرینی و نان سفید و برنج را مصرف میکند قند خونش مدام بالا میرود و باعث ترشح مدام انسولین میشود. کم کم سلولهای بدن به این انسولین بی توجه میشوند.
دومین عامل این بیماری فروکتوز یا قند میوه است که نوع مصنوعی آن عمدتا در نوشابه و شیرینیها وجود دارد. قند مستقیما به کبد میرود و به چربی تبدیل میشود به طوری که مصرف ۳ هفته نوشابه هم میتواند چربی کبد را بیش از ۲۰ درصد افزایش دهد. علت دیگر کم تحرکی است کم تحرکی برای افرادی که مصرف کننده مدام قند هستند اتفاق میافتد بدین صورت زمانی که قند خون بالا میماند بدن انسولین بیشتری ترشح میکند و باعث مقاومت به انسولین میشود. عامل بعدی استرس مزمن و کمبود خواب است استرس باعث ترشح کورتیزول میشود که قند خون را بالا میبرد در نتیجه باز هم انسولین بیشتری ترشح میشود.
استرس باعث میشود که فرد به غذاهای تسکین دهنده مانند قند و کربو هیدراتها روی بیاورد. وقتی در بدن مقاومت به انسولین بوجود میآید انسولین بالا باعث ذخیره کردن چربی در بدن میشود و، چون بدن نمیتواند چربی ذخیره کند از طرفی سلولهای چربی بخصوص سلولهایی احشایی و شکمی وقتی به انسولین مقاوم میشوند چربی را به خون میدهند. این چربیها مستقیما به کبد میرود و کبد، چون نمیتواند آنها را بسوزاند. این پروسه باعث ایجاد کبد چرب میشود. چاقی خودش نتیجه مقاومت به انسولین است نه علتش و عوامل دیگری هم هستند که مستقیما میتوانند باعث ایجاد کبد چرب شوند مانند: ژنتیک، میکرو بیوووم روده، اختلالات هورمونی و آلایندههای محیطی.
علائم کبد چرب
وی با بیان این مطلب که بسیاری از افراد ممکن است بدون آگاهی به این بیماری مبتلا باشند میافزاید: اغلب بیماری کبد چرب نشانههای آشکاری ندارد. این بیماری زمانی اتفاق میافتد که بیش از ۵ تا ۱۰ درصد از وزن کبد توسط چربی اشغال شود. برخی از علائم کبد چرب در زنان و مردان متفاوت است به عنوان مثال علایم این بیماری در مردان عبارتند از: خستگی مزمن و کاهش انرژی، درد در ناحیه مرکز شکم یا در ربع راست و بالای شکم، زرد شدن پوست یا چشمها وخارش طولانی مدت، اختلال در تمرکز و حافظه و افزایش آنزیمهای کبدی. این علایم در زنان عبارتند از: نفخ و مشکلات گوارشی، احساس تهوع و استفراغ بعد از غذاهای چرب، ریزش یا نازک شدن موها، اختلالات قاعدگی، افزایش وزن بدن بی دلیل، احساس درد در شکم و خستگی و بی حالی.
انواع کبد چرب
این متخصص گوارش در مورد انواع کبد چرب تاکید میکند: کبد چرب دو نوع اصلی دارد: کبد چرب الکلی و کبد چرب غیرالکلی. گریدهای کبد چرب یا مراحل کبد چرب هم ۴ مرحله است: کبد چرب گرید ۱ (کبد چرب ساده)، کبد چرب گرید ۲ (استئوهپاتیت)، کبد چرب گرید ۳ (فیبروز کبدی) و کبد چرب گرید ۴ (سیروز کبدی). بنابراین، این بیماری میتواند طی ۴ مرحله پیشرفت کند که گرید ۴ خطرناکترین و بدترین حالت ممکن است.
کبد چرب که دلیلی غیر از مصرف الکل داشته باشد درجات مختلف دارد. درجه خفیف آن که معمولا بدون علامت است ممکن است در افراد زیادی وجود داشته باشد که محصول جمع شدن چربی در سلولهای کبد است. درصد کمی از این چربی میتواند باعث التهاب کبد شود و درجات شدیدتر را ایجاد کند که میتواند در نهایت به سیروز کبد و از کار افتادن آن منجر شود.
راههای پیشگیری از کبد چرب
درخشان در مورد راههای پیشگیری از کبد چرب میگوید: خوشبختانه کبد چرب قابل پیشگیری و کنترل است و رعایت یک رژیم غذایی سالم، شامل کاهش مصرف چربیهای ناسالم و قندهای اضافی، افزایش مصرف میوهها، سبزیجات و غلات کامل، و همچنین انجام فعالیتهای ورزشی منظم، نقش مهمی در بهبود وضعیت کبد و جلوگیری از پیشرفت بیماری دارد به طور کلی تغذیه سالم و متعادل، ورزش، ترک سیگار و تنظیم قند خون راهکارهای اصلی هستند. از روغنهای غیر اشباع استفاده کنید (روغن زیتون، روغن کلزا). تا حد ممکن مصرف روغن را کم کنید و از روغن جامد استفاده نکنید. روغن غذاهای سرخ کردنی را با کاغذ خشک کن بگیرید یا چربی روی آبگوشت را تا حد ممکن از روی آن جمع کنید.
هر چه میتوانید نوشیدنیها و خوردنیهای چرب، شیرین، شور کمتر بخورید و اگر میخورید کم بخورید: انواع شیرینی و کیک، بیسکویت، بستنی، کره و خامه، نوشیدنیهای گازدار و شیرین.
وی افزود: وقتی گرسنه نیستید چیزی نخورید و در ریزهخواری افراط نکنید، کم بخورید و قبل از احساس اشباع، خوردن را متوقف کنید، سعی کنید ساعت غذا خوردن تا حد امکان مشخص باشد؛ بشقاب و قاشقهایتان را کوچک کنید، بر خلاف تصور، تحقیقات متعدد نشان میدهند که این کار ساده تاثیر بسیار زیادی در کاهش غذای مصرفی دارد.
به خوردن و جویدن غذا توجه داشته باشید. خوردن غذا جلوی تلویزیون و کامپیوتر باعث پرخوری میشود و روزی بین شش تا هشت لیوان آب مصرف کنید.
انتهای پیام /
