هشتم مهر؛ آغازی بر وفاق در زاهدان
به گزارش برنا؛ حادثه هشتم مهرماه ۱۴۰۱ در زاهدان، یکی از مهمترین رخدادهای اجتماعی سالهای اخیر در سیستان و بلوچستان بود؛ رویدادی که با جانباختن و مجروحشدن شماری از مردم همراه شد و افکار عمومی را با موجی از اندوه و مطالبهگری مواجه کرد. این واقعه اگرچه بر پیکره اجتماعی استان خدشه وارد کرد اما در مسیر زمان به نقطهای برای بازاندیشی در شیوه مواجهه با بحرانها بدل شد.
فرآیند تغییر از همان روزهای نخست با تأکید بر پاسخگویی و رسیدگی منصفانه آغاز شد؛ صدور دستور رهبر معظم انقلاب برای بررسی دقیق حادثه، زمینه را برای شکلگیری سازوکارهای حقیقتیابی و عدالت فراهم کرد، این رویکرد راهبردی موجب شد تا در میان هیاهوی التهاب، مسیر گفتوگو و جبران گشوده و زمینه برای بازسازی تدریجی اعتماد عمومی فراهم شود.
اقدامات انجامشده تنها به سطح حکمرانی محدود نماند؛ مسئولان سیستان و بلوچستان، بزرگان طوایف، علمای اهل سنت و تشیع و فعالان اجتماعی در روندی هماهنگ، کوشیدند فضای گفتوگو را تقویت کنند؛ برگزاری جلسههای مشترک، دیدار با خانواده قربانیان، پیگیریهای قضایی، رسیدگی به مطالبات معوق و همراهی رسانهها به روند ترمیم رابطه دولت و مردم و اعتمادسازی شتاب بخشید.
نشست «صلح و وفاق» که در آستانه سومین سالگرد حادثه هشتم مهر در زاهدان برگزار شد، نمادی از اراده جمعی برای عبور از گذشته و ساختن آیندهای متفاوت بود؛ این مراسم که با حضور گسترده اقشار مختلف، روحانیون، مسئولان و خانوادههای آسیبدیدگان همراه بود، چهرهای تازه از زاهدانِ امروز به نمایش گذاشت؛ در این تصویر، صلح دیگر موضوعی شعاری نبود بلکه به مثابه یک دستاورد اجتماعی قابل لمس جلوه کرد.
در کنار تلاشهای رسانهای و فرهنگی، اقدامات عملی نیز بهویژه در دولت چهاردهم پیگیری شد؛ پرداخت دیه به خانواده جانباختگان، رسیدگی قضایی به برخی پروندهها، تضمین عدم تکرار خطاهای گذشته و افزایش نظارتهای اجتماعی از جمله اقداماتی بود که زمینه را برای بازگشت اعتماد عمومی فراهم کرد؛ این رویکرد موجب شد تا از شکلگیری دوقطبیهای تازه در جامعه جلوگیری و مسیر وفاق تقویت شود.
با وجود همه پیشرفتها، برخی چالشها همچنان پابرجا هستند؛ بخشی از جامعه همچنان منتظر تحقق کامل مطالبات خود است و دغدغههایی درباره استمرار پاسخگویی وجود دارد؛ از سوی دیگر، تحریک احساسات قومی و مذهبی بهویژه در فضای مجازی، تهدیدی جدی برای ثبات اجتماعی سیستان و بلوچستان محسوب میشود؛ این موارد ایجاب میکند که نهادهای مسئول، روند فعلی را نه به عنوان پایان بحران بلکه آغاز راهی دشوار در نظر داشته باشند.
حادثه هشتم مهر اکنون تنها یک خاطره تلخ نیست بلکه معیاری برای سنجش ظرفیتهای اجتماعی در عبور از بحران و ترمیم مناسبات حاکمیتی و مردمی بهشمار میرود؛ زاهدان امروز نمونهای از بازسازی اجتماعی بر پایه گفتوگو، پاسخگویی و همبستگی محسوب میشود؛ این تجربه، گواهی است بر اینکه وحدت و وفاق نه یک امر کوتاهمدت بلکه رویکردی مستمر و ضرورتی بنیادین برای توسعه پایدار سیستان و بلوچستان است.
