به رسمیت شناختن سومالیلند؛ تلاش تازه نتانیاهو برای پروژه کوچ اجباری مردم غزه
به گزارش برنا، این واکنش تند یک روز پس از آن صورت گرفت که اسرائیل به نخستین کشور جهان تبدیل شد که بهطور رسمی سومالیلند را به رسمیت شناخت؛ اقدامی که با محکومیت سریع کشورهای آفریقایی و عربی همراه شد و نگرانیهایی را درباره احتمال ارتباط آن با طرح ادعایی اسرائیل برای کوچ اجباری فلسطینیان برانگیخت.
سومالیلند در سال ۱۹۹۱ پس از جنگ داخلی خونین از سومالی جدا شد، اما تاکنون از سوی هیچیک از کشورهای عضو سازمان ملل به رسمیت شناخته نشده است. این جمهوری خودخوانده دارای واحد پول، پرچم و پارلمان مستقل است، هرچند مناطق شرقی آن همچنان مورد مناقشه قرار دارد.
علی عمر گفت: «این اقدام هرگز برای دولت و مردم ما که در دفاع از تمامیت ارضی کشور متحد هستند، قابل قبول یا قابل تحمل نخواهد بود.» او افزود: «دولت سومالی قویاً به دولت اسرائیل توصیه میکند از اقدامات تفرقهافکنانه خود عقبنشینی کرده و به حقوق بینالملل پایبند باشد.»
عبدالرحمن محمد عبدالله، رئیسجمهور سومالیلند که در این کشور با نام «سیرّو» شناخته میشود، طی هفتههای گذشته از قریبالوقوع بودن شناسایی این منطقه از سوی یک کشور نامشخص خبر داده بود، بیآنکه نام آن کشور را اعلام کند. در هفتههای اخیر، پایتخت سومالیلند، هرگیسا، مملو از بیلبوردهایی شده بود که به شهروندان وعده شناسایی بینالمللی میدادند.
علی عمر گفت اهمیت راهبردی شاخ آفریقا عامل اصلی افزایش مداخلات و توجه خارجی به این منطقه است و افزود: «اهمیت این منطقه موضوع تازهای نیست؛ امروز نیز برای تجارت بینالمللی اهمیت بالایی دارد.»
*مسئله «کوچ اجباری فلسطینیان»
وزیر مشاور امور خارجه سومالی، اسرائیل را متهم کرد که شناسایی سومالیلند را با هدف پیشبرد طرح کوچ اجباری فلسطینیان از نوار غزه دنبال میکند. او به الجزیره گفت: «یکی از انگیزههای اصلی این اقدام، جابهجایی اجباری فلسطینیان از غزه است؛ هدفی که بهطور گسترده شناخته شده است.» محمود عباس در بیانیهای که توسط خبرگزاری رسمی فلسطین «وفا» منتشر کرد، بر حمایت خود از وحدت و تمامیت ارضی سومالی تأکید کرد و مخالفت کامل خود را با هرگونه اقدامی که به حاکمیت سومالی آسیب رسانده یا پایههای ثبات این کشور را تضعیف کند، اعلام داشت. عباس در ادامه بر «حمایت دولت فلسطین از نهادهای قانونی سومالی» تأکید کرد و هرگونه تلاش برای ایجاد نهادهای موازی را که با یکپارچگی خاک سومالی در تضاد باشد مردود دانست. رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین همچنین با تقدیر از مواضع کشورها و نهادهای مختلف در مخالفت با این اقدام رژیم اشغالگر، آن را تلاش ناامیدانه تلآویو برای کوچاندن فلسطینیان به سومالی توصیف کرد.
در مقابل، عبدالرحمن محمد عبدالله، رئیسجمهور سومالیلند، روز شنبه از اقدام اسرائیل دفاع کرد و گفت این شناسایی «علیه هیچ کشوری نیست و تهدیدی برای صلح منطقهای محسوب نمیشود».
ساعاتی پس از اعلام رسمی شناسایی از سوی بنیامین نتانیاهو در روز جمعه، دفتر نخستوزیری سومالی با صدور بیانیهای این اقدام اسرائیل را «حملهای عامدانه به حاکمیت سومالی» و اقدامی غیرقانونی دانست و تأکید کرد که سومالیلند بخش «جداییناپذیر» از خاک سومالی است.
نتانیاهو این تحول دیپلماتیک را در چارچوب توافقهای ابراهیم توصیف کرد و گفت در دیدار روز دوشنبه خود با دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، از پرونده سومالیلند حمایت خواهد کرد. او همچنین از رئیسجمهور سومالیلند برای سفر به اسرائیل دعوت کرد که این دعوت پذیرفته شد.
با این حال، ترامپ در این موضوع از متحد نزدیک خود، نتانیاهو، فاصله گرفت و به روزنامه «نیویورک پست» گفت که از اقدام اسرائیل پیروی نخواهد کرد.
ایوب اسماعیل یوسف، وزیر کارهای عمومی سومالی، از موضع ترامپ استقبال کرد و در شبکههای اجتماعی نوشت: «آقای رئیسجمهور، از حمایت شما سپاسگزاریم.»
اظهارات ترامپ تغییر موضعی نسبت به ماه اوت به شمار میرود؛ زمانی که گفته بود دولتش در حال کار روی پرونده سومالیلند است. او در هفتههای اخیر بارها از جامعه سومالیایی در آمریکا و نیز از خود سومالی انتقاد کرده است.
ایالات متحده همچنین نارضایتی خود را از عملکرد دولت سومالی اعلام کرده و در نشست اخیر شورای امنیت سازمان ملل گفته است که مقامهای سومالی با وجود دریافت میلیاردها دلار کمک، در بهبود امنیت کشور ناکام بودهاند؛ واشنگتن همچنین تلویحاً اعلام کرده قصد ندارد به تأمین مالی مأموریت پرهزینه حفظ صلح ادامه دهد.
در همین حال، محمود علی یوسف، رئیس کمیسیون اتحادیه آفریقا، هرگونه ابتکار برای به رسمیت شناختن سومالیلند بهعنوان یک کشور مستقل را رد کرد و هشدار داد که چنین اقدامی سابقهای خطرناک با پیامدهای گسترده ایجاد خواهد کرد. اتحادیه آفریقا به تصمیم سال ۱۹۶۴ درباره مصونیت مرزهای بهجامانده از دوران استقلال کشورها بهعنوان یک اصل بنیادین استناد کرد.
احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب، نیز آنچه «تعرض تحریکآمیز اسرائیل به حاکمیت یک کشور عربی و آفریقایی» خواند را محکوم کرد و گفت شناسایی سومالیلند نقض آشکار حقوق بینالملل و اصل حاکمیت کشورهاست.
با وجود این واکنشهای بینالمللی، هزاران نفر روز جمعه در خیابانهای هرگیسا تجمع کردند و آنچه را پایان ۳۰ سال انزوای دیپلماتیک میدانستند، جشن گرفتند. پرچم اسرائیل بر سردر موزه ملی نصب شد و ساکنان شهر از این تحول استقبال کردند.
سومالی بهطور تاریخی روابط پرتنشی با اسرائیل داشته است؛ تنشی که ریشه در روابط قدیمی اسرائیل با رقیب منطقهای سومالی، یعنی اتیوپی، دارد.
در دوران جنگ سرد، اسرائیل به اتیوپی آموزش نظامی، اطلاعات و تسلیحات ارائه میداد، در حالی که سومالی که همسو با کشورهای عرب مخالف اسرائیل بود، در جنگ اوگادن سال ۱۹۷۷ شکست خورد؛ شکستی که به تشدید دههها بیثباتی داخلی انجامید.
سومالیلند در سال ۱۹۹۱ و پس از سرکوبهای دوران محمد سیاد بره، رهبر پیشین سومالی، اعلام استقلال کرد، اما دولت مرکزی سومالی هرگز این جدایی را به رسمیت نشناخته است.
اوایل این ماه، شرن هسکل، معاون وزیر خارجه اسرائیل، فاش کرد که ارتباطاتی با دولت سومالی درباره نگرانیهای مشترک نسبت به نفوذ حوثیها در منطقه وجود داشته است.
با این حال، علی عمر هرگونه ارتباط با اسرائیل را قاطعانه رد کرد و گفت موضع سومالی در قبال سیاستهای اسرائیل بدون تغییر باقی مانده است.
انتهای پیام
