برداشت فله‌ای و نابودی خاک خوراکی

به گزارش خبرنگار برنا، برداشت فله‌ای خاک جزیره چنان زیاد است که به نظر می‌رسد، نوعی فاجعه زیست‌محیطی در هرمز در حال وقوع است و اگر فکری به حال این موضوع نشود، شاید 20 سال بعد چیزی از خاک سرخ نماند. از سوی دیگر، استخراج خاک سرخ و دیگر خاک‏‌های رنگین آلودگی محیط‌زیستی هم برای جزیره در پی داشته و حتی دانش‏‌آموزان برخی مجتمع‏‌های آموزشی که در نزدیکی معدن قرار دارند به بیماری‏‌های ریوی، چشمی یا تنگی نفس مبتلا شده‎اند.

مردم محلی هم بارها به این صادرات خاک از جزیره اعتراض کرده‌اند و می‎گویند این استخراج به جزیره و وضعیت معیشت آنها هیچ کمکی نمی‌کند و آن‏ها از عواید خاک سرخ کاملاً بی‌بهره‎اند ‎و اشتغال‌زایی معدن تنها برای افرادی به تعداد کمتر از انگشتان دست کمک کرده است و این اشتغال‏‌زایی را می‏‌توان با حفظ خاک رنگین جزیره و جذب توریسم، بیشتر و بیشتر کرد.

مجید وفادار مدیر کل محیط زیست استان هرمزگان در این رابطه به خبر نگار برنا گفت :«معدن که می زنید صرفا محیط زیست مسوول نیست. مسولیت آن با وزارت صنعت و معدن است، درجزیره هرمز صنعت و معدن وضعیت را پتانسیل یابی می کند و این معادن را واگذار می کنند. قبل ازسال84 از محیط زیست استعلامی نمی شد و معادن را واگذار می کردند ،ازسال 84 آیین نامه آوردند که برای واگذاری معادن باید استعلام از محیط زیست انجام شود. »

وی افزود:«بعد از سال 84 ما پیگیر بودیم به خاطر مشکلات خود معدن و مشکلاتی که مردم داشتند و شکایت داشتند، که خاک سرخی که از جزیره خارج و صادر می‌شود ،نه تنها برای آنها سودی در پی نداشته بلکه باعث از بین رفتن ذخایر این خاک شده است.»

به گفته مدیرکل محیط زیست استان هرمزگان، این شکایت در سال های  87 و 88 مطرح شده است:« ما پیگیری کردیم. در جاهایی که مربوط به محیط زیست بود گفتیم که باید رعایت و بهسازی شود. کارخانه ای که در شهر است بیاید جایی که مورد تایید محیط زیست است و تمام سیستم هایش رعایت شود، این‌ها خاک را از معدن می‌آورند مکانیزه و بسته بندی می‌کنند و با قایق می‌فرستند. در مورد تمام شدن این خاک باید با مسوول صنعت و معدن صحبت کنید. این مسئله بر عهده آن هاست که مجوزی که داده را نشان می دهند که معدن این قدر ظرفیت دارد، بیست سال می توانند از این معدن برداشت کنند.»

وی همچنین با اشاره به استفاده از خاک‌های رنگی در جشن‌ها، ادامه داد: «بحثی که به محیط زیست مربوط می‌شود، استفاده نابجا از منابع طبیعی و خاک است. رسمی اخیرا باب شده که برای برگزاری جشن‌ها در روزهای خاص، مردم فرش‌هایی  با خاک‌های رنگی این جزیره می‌سازند که سازمان محیط زیست مخالف این طرح است. زیرا برای این فرش‌ها خاک زیادی مصرف می‌شود اما بعد از مراسم این خاک‌ها با هم مخلوط و کاملا باطله می‌شوند.ما نامه زدیم که اگر قرار است، فرشی درست کنند، از خاک‌های باطله که در معدن است، استفاده شود.»

وفادار افزود:« ما در این منطقه هر هفته بارندگی و باد داریم که این فرش‌ها از بین می روند،اگر این را جایی که بحث گردشگری باشد درست کنند یا نمایشگاهی که محافظ شیشه ای داشته باشد و مورد بازدید قرار گیرد،موردی ندارد، ولی در جای که  باز باشد، ماندگار نمی شود. »

همچنین معصومه ابتکار، رییس سازمان محیط زیست نیز در پاسخ به سوال خبرنگار برنا که محیط زیست برای حل این مشکل چه برنامه ای دارد، گفت:«ما تصمیمات جدی در این رابطه گرفته ایم و از خاک این جزیره محافظت می‌کنیم.»

حتما برایتان جالب است، بدانید که جزیره هرمز در نزدیکی قشم، با کوه هایی به رنگ زرد، سفید و قرمز دیده می شود.در میان این کوه ها، کوه قرمز رنگی وجود دارد که خاکش خوراکی است.مردم محلی از خاک سرخ آن به عنوان ادویه در طبخ ماهی و نان و تهیه ترشی و مربا استفاده می کنند.

غذاهایی که با این خاک سرخ پخته می‎شوند، مزه ترش دارند و به آن‏ها پسوند «سوراغ» داده می‎شود؛ نان سوراغ، ماهی و ترشی سوراغ ،خاک این کوه سرخ مملو از اکسید آهن است و علاوه بر مصارف خوراکی، برای کارهای هنری هم مورد استفاده قرار می‎گیرد.

 خاک سرخ از سال 1314 استخراج می‌شده و پس از انقلاب چند سال معدن خاک سرخ در اختیار دولت بوده است. از سال 1370 این معدن از سوی وزارت معادن و فلزات به شرکتی خصوصی واگذار شده است.