گزارش عملکرد معاونت امور زنان و خانواده در دولت یازدهم

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا، دولت یازدهم در شرایطی مسئولیت اداره امور را برعهده گرفت که کشور تقریباً‌ در میانه راه اجرای سند چشم انداز بیست ساله نظام قرار داشت و تا پایان زمان اجرای قانون برنامه پنجم توسعه فاصله چندانی نداشت. یکی از سیاستهای کلی سند چشم انداز به «تقویت نهاد خانواده و جایگاه زن در آن در عرصه های اجتماعی و استیفای حقوق شرعی و قانونی زنان در همه زمینه با توجه ویژه به نقش سازنده آنان» اشاره و تأکید دارد. همچنین مطابق مفاد ماده 230 قانون برنامه پنجم توسعه دولت با همکاری سازمانها و دستگاه‌های ذی‌ربط از جمله مرکز امور زنان و خانواده با هدف تقویت نهاد خانواده و جایگاه زنان در عرصه‌های اجتماعی و استیفاء حقوق شرعی و قانونی بانوان در همه زمینه‌ها با تدوین و تصویب "برنامه جامع توسعه امور زنان و خانواده» مشتمل بر محورهای تحکیم بنیان خانواده، بازنگری قوانین و مقررات مربوطه، پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، توسعه و ساماندهی امور اقتصادی ـ معیشتی با اولویت ساماندهی مشاغل خانگی برای زنان سرپرست خانوار و زنان بدسرپرست، تأمین اجتماعی، اوقات فراغت، پژوهش، گسترش فرهنگ عفاف و حجاب، ارتقاء سلامت، توسعة تواناییهای سازمانهای مردم نهاد، ارتقاء توانمندیهای زنان مدیر و نخبه، توسعه تعاملات بین‌المللی، تعمـیق باورهای دینی و اصـلاح ساخـتار اداری تشکـیلاتی زنان و خانـواده اقدام قانونی نماید.

"از سوی دیگر در برنامه ارائه شده توسط رئیس محترم جمهور و رئیس دولت یازدهم به راهبردهای حوزه زنان اشاره شده است که شامل:‌ تقویت باور به حقوق برابر زنان و مردان در جامعه،‌ ارتقای موقعیت و جایگاه زنان در خانواده و اجتماع، ایجاد اجماع ملی در رویکرد هه جانبه به مسایل زنان، تقویت قدرت انتخاب آزادانه و مسئولانه زنان، رفع چالش ها و موانع فراروی زنان به منظور رشد و شکوفایی استعدادهای آنان، ایجاد فرصت های شغلی برابری برای زنان و مردان و بازآوری رفاه برای تمامی زنان است که از طرق متناسب و مقتضی باید محقق شوند. در راهبردهای خانواده این برنامه هم مواردی چون پاس داشتن ارزشهای خانوادگی و پررنگ کردن نقش خانواده به عنوان یک گروه مرجع،‌برقراری عدالت جنسیتی در خانوده و اجتماع،‌افزایش ارتباطات خانوادگی میان خویشان و دوستان و نزدیکان به منظور جلوگیری از تفردگرایی در میان خانواده ها، ‌تشکیل نهادهای خیریه­ای و مدنی در امور مربوط به خانواده ها به منظور همیاری و همکاری با خانواده هابه هنگام لزوم،‌تولید برنامه های خانواده محور در رسانه ها و پرهیز از دولتی شدن خانواده ها در ایران مورد تأکید قرار گرفته است.

در مدت دو سال فعالیت دولت تدبیر و امید معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در چارچوب جایگاه ستادی و فرابخشی در حوزه زنان و خانواده با رویکرد عدالت مداری و اعتدال­گرایی و با استعانت از اجتهاد پویا و مبتنی بر مقتضیات زمان و مکان،‌ مسئولیت برنامه ریزی،‌ سیاستگذاری،‌ هدایت، هماهنگی،‌سازماندهی، دیده بانی و پایش و ارزشیابی برنامه ها و اقدامات برای زنان، دختران و خانواده های ایرانی را به عهده داشته است. این معاونت از طریق تشریک مساعی،‌همکاری بین بخشی و تعامل با قوای سه گانه، مراجع حاکمیتی، بخش عمومی و خصوصی، سازمانهای مردم نهاد، مراکز علمی و پژوهشی، از جمله دانشگاهها و حوزه های علمیه و رسانه ها با بهره گیری از مشارکت و همراهی آحاد جامعه به انجام مأموریت های خود اهتمام دارد. تلاش در توان افزایی و ارتقای کیفیت و سبک زندگی زنان، تقویت بنیان و کارکرد خانواده، با تأکید بر نقشهای چندگانه زنان وحضور فعال و موثر و کارآمد آنان در عرصه های خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی، ‌فرهنگی و سیاسی در سطوح ملی،‌منطقه ای و بین المللی از جمله قدم های برداشته شده در این بازه زمانی است. بدیهی است نظر به مأموریت و وظیفه ستادی این معاونت تحقق اهداف مورد نظر از یک سو بدون اتکاء به عملکرد و فعالیت بازوان اجرایی در دستگاهها و سازمانها میسر نخواهد بود که از طریق مدیریت ظرفیت های موجود با تأکید بر همکاری های شبکه ای، هماهنگی و پیگیری وظایف ذاتی دستگاهها در حوزه زنان و خانواده و شناسایی موارد و مسایل نیازمند اقدام فوری و جلب حساسیت و توجه لازم نسبت به آن صورت می گیرد. بر این اساس و در چارچوب ماده 230 قانون برنامه پنجم توسعه و 14 محور مندرج در آن نسبت به هماهنگی و همکاری با دستگاههای اصلی؛ وزارتخانه های (آموزش و پرورش؛‌ بهداشت،‌درمان و آموزش پزشکی؛ ‌تعاون،‌کار و رفاه اجتماعی؛ جهاد کشاورزی، وزارت صنعت، معدن و تجارت و...) اقدام و گروه های مختلف زنان (سرپرست خانوار، فارغ التحصیل دانشگاهی و نخبه، آسیب دیده و در معرض آسیب، شاغل، خانه دار، روستایی، کارآفرین،‌ دختران دانش آموز) را از طریق تبادل تفاهم نامه و موافقتنامه همکاری تحت پوشش قرار داده است.

توانمندسازی و ارتقای مهارت های شغلی زنان متناسب با نیازهای جامعه و خانواده، گسترش آموزش های مهارتی بازار محور، توسعه کارآفرینی و فرصتهای اشتغال خارج از سیستم دولتی و توسعه و تجهیز صندوق های اعتباری خرد، برگزاری نمایشگاه های منطقه ای با تأکید بر بازاریابی محصولات تولیدی از جمله موضوعاتی است که در حوزه اقتصاد و معیشت زنان مد نظر بوده است.

در حوزه خانواده نیز موضوعات فرهنگی، اجتماعی، تربیتی، مشاوره ای،‌رسانه ای و پژوهشی به منظور توان افزایی اعضای خانواده در تعامل با یکدیگر و اجتماع با هدف تعمیق ارزش ها و باورهای دینی، ‌ارتقای مهارت های زندگی و ارتباطی و سلامت جسمانی و روانی جهت فراهم سازی زمینه های دستیابی به خانواده سالم و به دور از فقر و آسیب مورد توجه قرار گرفته است.

از سوی دیگر معاونت امور زنان و خانواده جهت انجام اقداماتی که موجبات بهبود وضعیت در این حوزه را فراهم می نماید، نیازمند بهره گیری از ظرفیت های حوزوی و دانشگاهی و مراکز علمی – پژوهشی نیز است.

در این راستا انجام اقدامات زیرساختی همچون بررسی وضعیت آماری،‌تحلیل وضعیت زنان و خانواده در استان های کشور و تعیین مهمترین شاخص های این حوزه به منظور رصد وضعیت و انعکاس تغییرات ایجادشده مدنظر قرار گرفته است.

همچنین بهره مندی از توانمندی‌ها، قابلیت‌ها و ظرفیت‌های سازمان های مردم نهاد نیز در کنار همکاری با دستگاهها در جهت توانمندسازی اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی زنان و خانواده ها در برنامه های معاونت لحاظ شده است.

آنچه به پیوست آمده، گزارشی از اهم اقدامات معاونت طی سالهای94 -92 است که مطابق با فصول سند برنامه جامع توسعه امور زنان و خانواده تنظیم و ذیل هر فصل همکاری های دستگاهی، سازمان های مردم نهاد، مراکز علمی – پژوهشی و فعالیت های حقوقی با تأکید بر گروههای هدف، اقدامات و دستاوردهای حاصله توضیح داده شده است.