بازنگری در برخی قوانین برای شکوفایی بیشتر صندوق احیاء الزامی است

به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، اکبر رضوانیان، درباره تاریخچه تبدیل شدن «خانه نقلی کاشان» از یک منزل مسکونی در بافت تاریخی این شهر به یک مرکز پذیرایی از گردشگران خارجی، گفت: سال 82 از آموزش و پرورش کاشان به میراث فرهنگی اصفهان مامور شدم و دو سال در آنجا مشغول بودم. وقتی به کاشان بازگشتم در یک آپارتمان ساکن شدم که بعد از چند وقتی فهمیدم زندگی در این خانه جنس زندگی من و خانواده ام نیست. در همان مقطع سالیانی هم بود که به بافت های تاریخی و احیای آن هم نگاهی متفاوت داشتم. بنابراین تصمیم گرفتم که آن آپارتمان را رها کنم و با خانواده به بافت تاریخی کاشان آمدیم و پشت مسجد آقا بزرگ، منزلی را خریداری کردیم به نام خانه «نقلی» که کوچکترین خانه بود. مساحت آن 198 متر بود، اما همه شاخص ها را برای زندگی در خود داشت.

وی افزود: آن خانه را مرمت کردیم و من به همراه همسر و دخترم در آن شروع به زندگی کردیم. آرام آرام بعد از ورود چند توریست کانادایی، تلفیقی از زندگی و گردشگری در این خانه شکل گرفت.

رضوانیان درباره اولین تجربه پذیرایی از گردشگران خارجی در این مکان توضیح داد: این داستان هم بسیار اتفاقی بود؛ یک روز ظهر چند خانم در زدند و من در را باز کردم و آنها گفتند آیا می توانیم داخل خانه را ببینیم؟ آن زمان بافت تاریخی کاشان در واقع مهاجر پذیر بود و بیشتر مهاجرین افغانی در آن ساکن بودند. آنها چون در این بافت دیده بودند یک خانه سالم وجود دارد، تصمیم گرفته بودند از آن بازدید کنند.

این فعال بخش گردشگری افزود: موقع خروج از خانه چون ما مشغول غذا خوردن بودیم به آنها هم تعارف کردیم. آنها هم آمدند و غذا را همراه ما خوردند و تمایل داشتند که چند شبی را در آن خانه کنار ما بمانند. اینطور شد که دو اتاق را گرفتند و دو سه شبی را آنجا ماندند. این تلنگری بود برای اینکه متوجه شویم که در کنار زندگی خودمان می توانیم از گردشگران هم پذیرایی کنیم.

وی درباره توسعه این فعالیت گفت: این اتفاق همینطور در آن فضا ادامه پیدا کرد و تا سال 88 ظرفیت پذیرایی از هشت تا ده نفر در این خانه بود. تا اینکه در آن سال خانه کناری ما توسط مالک در حال تخریب بود و ایشان می خواست یک چند طبقه را در آنجا بسازد و اتفاقا قوانین ما هم از این کار حمایت می کرد. چرا که تفکیکی بین بافت فرسوده و بافت تاریخی قایل نیستیم و همه را بافت فرسوده می بینیم. متاسفانه مطابق با قوانینی که وجود دارد فرد می تواند خانه ای را در داخل بافت تاریخی بکوبد و خانه ای جدید بسازد و قوانین از او حمایت می کند. اما جالب است بدانید که من وقتی این خانه را با مشکلات فراوان گرفتم تا احیا کنم، برای احیای آن هیچ بند قانونی برای حمایت از این کار وجود نداشت. به هر شکل منزل کناری را با هر زحمتی که بود خریدیم، مرمت کردیم و آن را به خانه نقلی اضافه کردیم. بدین ترتیب هم خانه نقلی ثبت ملی شد و هم خانه رضوانیان که در کنار این خانه نقلی بود.

رضوانیان درباره جنس مرمت بناهایی که تا کنون در اختیار گرفته و شیوه پذیرایی از گردشگران خارجی نیز افزود: در داخل این فضاها دخل و تصرفی که به صورت الحاقات باشد، انجام نداده ایم. حتی برخی الحاقات مثل در و پنجره آهنی یا کاشی و سرامیک کف خانه را هم حذف کردیم و آن را به شکل سنتی خود برگرداندیم. در شیوه پذیرایی هم تاکید ما در بوم گردی بر مهمان نوازی ایرانی است. در صنعت توریسم ما چیزهایی داریم با عنوان مهمانداری یا هتلداری و اقسام این مفاهیم. اما در بوم گردی ما به جای مهمانداری با مهمان نوازی مواجه هستیم. بنابراین ما مهمان نوازی را پایه این کار قرار دادیم.

وی ادامه داد: در همین سالیان این کار با خانه نقلی شروع شد و از دل آن خانه رضوانیان اضافه شد و بعد از آن در 50 کیلومتری کاشان و در اقلیم کوهستانی به نام «برزوک» یک خانه ای با اقلیم همان منطقه را احیا کردیم که حدود دو سال پیش هم در کنار این سه خانه، مجموعه چهارمی هم به وجود آمد که الان در حال احیای آن هستیم. جالب است که در این بین ما یک گذر تاریخی داریم که در حال تملک مغازه ها برای احیای بازارچه صنایع دستی و احیای همان گذر تاریخی هستیم که در این فضا واقع شده است. البته ما در احیای این گذر و نمونه های دیگر آن با چالش هایی نظیر دکان های اوقافی مواجه هستیم که قوانین اوقاف یکی از موانع پیش روی ماست.

رضوانیان درباره محل تامین هزینه های احیای این بناها و تبدیل آنها به مراکز بوم گردی نیز توضیح داد: هزینه های احیای این بناها کاملا از محل درآمد همان بنای اول تامین شده است و بنده هیگونه حمایت اعتباری از هیچ بانک و موسسه و نهادی نشده ام و البته طبیعتا اگر در روند قانونی چنین حمایت هایی تعریف شود می توان امیدوار بود که ریتم و شتاب این کارها هم سریع تر شود. ولی تمام این هزینه ها تا کنون از محل درآمدهای توریستی موجود تامین شده و اگر من در ابتدای کار ده توریست مهمان داشتم الان با صد مهمان مواجه هستم و همین تمایل توریست های خارجی به این بناهاست که باعث ایجاد این درآمد می شود.

این فعال بخش گردشگری در رابطه با موقعیت و عملکرد صندوق احیاء نیز گفت: وجود صندوق احیاء یکی از خلاهای سازمان میراث فرهنگی را پر کرد و خصوصا در یک سال اخیر نشان داده است که ظرفیت های قابل توجهی در این حوزه نهفته است. اما قطعا پر کردن کامل این خلا نیاز به کارآمدتر کردن تعاریف ما احساس می شود. اگر در بخشی از قوانین مربوط به احیاء بافت ها و بناهای تاریخی ما اصلاحاتی صورت بگیرد، صندوق احیاء می تواند تاثیر بسیار بیشتری در شکوفایی این بخش داشته باشد. همانطور که در دوره اخیر نشان داده که می تواند با همان ظرفیت حقوقی به اندازه چند برابر تمام سال های گذشته فعالیت داشته باشد و موفق عمل کند.

رضوانیان در پایان تاکید کرد: جنس استفاده از بناها و بافت های تاریخی نباید الزاما فقط جنس سرمایه داری باشد. قطعا من باید برای تداوم این کار به فکر اقتصاد آن و درآمدزایی از آن باشم و قطعا من با همین نگاه اقتصادی پیش رفتم که توانسته ام یک خانه کوچک خود را تبدیل به چهار خانه کنم، اما با نگاه توسعه پایدار و تاکید بر آئین های محلی و فرهنگ های بومی و اعتقادهای مردم.