آموزش زبان انگلیسی در ایران فاجعه است

به گزارش خبرگزاری برنا، برنامه "گفت‌وگوی فرهنگی" با موضوع دغدغه های رهبر انقلاب درباره هجوم زبان های خارجی و حفظ زبان فارسی و با حضور دکتر علی زرافشان معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش، دکتر محمد رضا عنانی مدیر گروه زبان انگلیسی دانشگاه شهید بهشتی و استاد دانشگاه و دکتر رضا صحرایی عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی روانه آنتن شد.

دکتر محمد رضا عنانی با اشاره به سخنان رهبر انقلاب گفت: ایشان فرمودند که ما عرصه فرهنگ را برای فرهنگ و زبان های خارجی باز گذاشته ایم. این مسئله بسیار مهم است و ریشه تاریخی هم دارد؛ از همان زمان که زبان های خارجی از قرن 19 وارد کشورمان شده است، نشان می دهد برنامه منسجمی برای زبان آموزی وجود نداشته است.

وی تصریح کرد: طبیعتا اگر برنامه منسجمی وجود نداشته باشد، دیگران برنامه را تنظیم می کنند و ما مصرف کننده آن برنامه خواهیم بود.

مدیر گروه زبان انگلیسی دانشگاه شهید بهشتی و استاد دانشگاه به دو دهه آخر قبل از دوره پهلوی اشاره کرد و ادامه داد: در آن زمان سیاست درهای باز فرهنگی دنبال می شد و شورای فرهنگی بریتانیا و انجمن فرهنگی ایران و آمریکا خیلی گسترده فعال بودند. دانشجوهای خیلی زیادی را در خارج از کشور داریم و بر اساس آمار حداقل 60 هزار دانشجو در آمریکا و بریتانیا داشتیم ولی وقتی نتیجه را نگاه می کنیم می بینیم ما مصرف کننده بوده ایم.

عنانی بیان داشت: اگر برنامه های کنترل زبان را در اختیار خودمان نداشته باشیم، آسیب های زیادی از این جهت متوجه ما خواهد شد.

این استاد دانشگاه از تلاش ها برای بومی سازی، بعد از پیروزی جمهوری اسلامی گفت و اظهار داشت: این بومی سازی را در وزارت فرهنگ و آموزش عالی در زمینه آموزش زبان و همچنین آموزش و پرورش آغاز کردیم. در این اقدام کتاب های درسی و برنامه ها توسط گروه های تالیف بومی تولید شد و آنها را همچنان در چرخه آموزش داریم و مورد استفاده قرار می دهیم.

وی با انتقاد از باز بودن عرصه آموزش زبان گفت: اگر در آموزش رسمی زبان موفق بودیم، این مشکل تا حدودی کاهش پیدا می کرد زیرا ما مشکل فرهنگی را در خارج از حوزه رسمی داریم. در سطح دانشگاه ها و وزارت آموزش و پرورش برنامه وجود داشته و خیلی از مسائل فرهنگی در آنجا رعایت شده است.

این استاد زبان انگلیسی، زبان آموزی را نیاز امروز دانست و عنوان داشت: اگر این نیاز پاسخ در خور خودش را دریافت نکند، از راه های دیگری آن را دریافت خواهد کرد. خیلی از زبان آموزهای ما در سطح متوسطه و دانشگاه در کلاس های زبان حضور پیدا می کنند، همین افراد در بخش خصوصی در آموزشگاه های زبان نیز به فراگیری زبان می پردازند. در این آموزشگاه ها برنامه در سطح بین المللی است و کنترلی روی آن نداریم.

وی خاطرنشان کرد: اگر برنامه منسجمی برای آموزش زبان داشته باشیم که در سطح سیاست گذاری و اجرا همه اصول را ببیند تا اهداف مان را در زبان آموزی مشخص کند و اینکه چند نوع دوره زبان آموزی نیاز داریم، نگرانی ها در این حوزه کاهش پیدا می کند.

عنانی به اهداف زبان آموزی اشاره کرد و گفت: اهداف در این بخش متفاوت است، یعنی گروه های مختلف، اهداف متفاوتی دارند. گروه خیلی زیادی از زبان آموز های ما زبان را برای سطوح دانشگاهی می خواهند که برای رفع این نیاز باید خیلی از پیش نیازهای زبان تخصصی دانشگاه، در سطح متوسطه دیده شود. یعنی اگر افراد در سطح متوسطه آماده شوند تا زمانی که به دانشگاه می روند، وارد زبان مدیریتی و فنی و حقوقی شوند، دیگر نیازی به دیدن دوره های موازی وجود نخواهد داشت، اما به این دلیل که در این دوره ضعف وجود دارد، زبان آموزها مجبور هستند تکرار کنند و بخشی از زمانشان در کلاس های آموزش و پرورش و قسمت دیگر در بخش خصوصی صرف می شود.

در ادامه دکتر رضا صحرایی با اشاره به دغدغه رهبر انقلاب گفت: دغدغه ایشان یک مسئله بود و آن این بود که چرا آموزش زبان خارجی در انگلیسی منحصر شده است. ایشان نسبت به آسیب هایی که به زبان فارسی وارد می شود، دغدغه فراوان دارند و بر کسی پوشیده نیست و در سال 92 صراحتا فرمودند که نگران زبان فارسی هستم.

وی با طرح این پرسش که در آموزش زبان انگلیسی موفق بوده ایم یا خیر؟ بیان داشت: در آموزش زبان انگلیسی نمره خیلی پایینی داریم. بنده به عنوان یک معلم می گویم آموزش زبان انگلیسی در ایران فاجعه است، زیرا همان کتابی که بنده برای آموزش زبان انگلیسی می خواندم، خودم تدریس کردم و الان هم دخترم دارد آن را می خواند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در بیان دلایل این نمره پایین در آموزش انگلیسی اظهار داشت: بی برنامگی، محترمانه ترین واژه ای است که می توان برای این وضعیت یافت و به کار برد. در طول دو دوره، 500 ساعت آموزش می دهیم و به استناد گزارش های رسمی آموزش و پرورش و اسناد موجود در نمرات کنکور، دانش آموزان ما 200 کلمه یاد نمی گیرند. گذشته از اینکه سرمایه مادی و معنوی فراوانی را از دست می دهیم و آموزش مان متناسب با هدف هم نیست.

در ادامه دکتر علی زرافشان با بیان اینکه هدف گذاری در آموزش زبان انگلیسی اهمیت زیادی دارد، اظهار داشت: در فرمایشات رهبر انقلاب سه نکته وجود داشت؛ نخست اینکه ایشان آموزش زبان را لازم می دانند و به همین جهت وقتی بحث انحصار زبان انگلیسی مطرح شد، گفتند نکند فردا زبان انگلیسی را تعطیل کنند.

وی افزود: نکته دوم، چالش بین آموزش زبان و حفظ هویت دینی و ملی است که دغدغه رهبر انقلاب است و این چالش در سند تحول نیز آورده شده است.

معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش درباره نکته سومی که رهبر انقلاب به آن اشاره کرد بیان داشت: انحصار زبان های خارجی به زبان انگلیسی دغدغه سوم رهبر انقلاب است. ما جزء تنها کشورهایی هستیم که سابقه و پیشینه استعماری توسط کشورهای انگلیسی زبان نداریم اما زبان خارجی ما منحصرا انگلیسی شده است.

قابل ذکر است؛ برنامه "گفت‌وگوی فرهنگی" از شنبه تا چهارشنبه ساعت 20 از شبکه رادیویی گفت‌وگو پخش می شود و علاقه مندان می توانند برای دریافت فایل صوتی برنامه به سایت رادیو گفت‌وگو مراجعه کنند.