موقوفه‌های بسیاری بر خلاف شرع در تصرف اشخاص است که باید آزاد شوند/مسئولان، تعدی به مردم در ملی‌کردن اراضی را سریعا بررسی کنند

به گزارش گروه قوه قضائیه خبرگزاری برنا؛ آیت‌الله آملی لاریجانی، رئیس قوه قضائیه در اولین همایش ملی صیانت از وقف با رویکرد تثبیت موقوفات و اراضی ملی با اشاره به اهمیت وقف اظهار کرد: برگزاری این همایش فرصت مغتنمی برای تبادل نظر بین سازمان‌های مرتبط با وقف است و از کسانی که این همایش را برگزار کردند، تشکر می کنم؛ چرا که این همایش فرصتی برای مدیران به منظور حل و فصل مسائلی است که در این زمینه وجود دارد.

آیت‌الله آملی لاریجانی با اشاره به اهمیت وقف افزود: وقف اختصاص به عالم اسلام ندارد؛ اما در اسلام و در سیره عملی علما و مسلمین بر ایجاد وقف و پاسداری از وقف تاکید شده است و این امر آثار بسیار مهمی در زندگی مسلمانان داشته است.

عضو مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد در وقف، جهات و خصوصیات مختلفی گرد آمده که از جمله مهمترین آنها جهت معنوی آن است. وقف در روایات معمولا به عنوان صدقه می آید و یک امر عبادی است و اولین اثر آن برای خود شخص است و وسیله و ابزاری  برای تکامل شخصیت معنوی واقف است.

رئیس دستگاه قضا به روایت معروفی در کتاب وقوف و صدقات در باب اهمیت وقف اشاره کرد و گفت: دراین روایت مرحوم کلینی از امام صادق(ع) نقل کرده است : بعد از موت هیچکدام از اجرها بدنبال آدم نمی آید و این اولین هشدار است که در آخرت، عمل درکار نیست؛ اما نتایج سه چیز بدنبال آدمی می آید که از جمله آنها صدقه وقفی است که در زمان حیات انجام داده ایم. دیگری، سنت و برنامه ای است که باعث شده مردم به آن عمل کنند و سومی، فرزندان صالح است که آثار آن در آخرت مشمول حال آدمی می شود.

عضو مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: در وقف، انفاق نیز وجود دارد و این انفاق آثار بسیار مهمی دارد. در قرآن یکی از مواردی که بر آن مکرر تاکید شده است، انفاق است. در سوره مبارکه بقره و سوره مبارکه آل عمران، عبارت های عجیبی دراین مورد آورده شده است. در سوره مبارکه بقره خداوند تمثیلی ذکر می کند که چگونه انفاق رشد پیدا می کند، دراین سوره اشاره شده است که انفاق برای خودتان است و خداوند نیازی به آن ندارد و هرچه از خیر، انفاق کنید، به خودتان باز می گردد.

رئیس دستگاه قضا با اشاره به آیات قرآن در زمینه انفاق گفت: خداوند می فرماید چیزی که به شما داده ایم، قبل از اینکه موت بسراغ شما بیاید، انفاق کنید. بنابراین در آیات قرآن نیز به اهمیت وقف  و انفاق اشاره شده است و این امر معنویات عظیمی برای واقف ایجاد می کند. اوقاف، جهت اقتصادی نیز دارد و چون باقی می ماند، مانند برخی از سرمایه ها نیست و از جهت دیگر موجب رسیدگی به حال محرومین می‌شود .

آیت‌الله آملی لاریجانی با اشاره به اینکه در وقف جهت ترویج علم نیز وجود دارد، گفت: وقف نهاد ثابتی برای حل مشکل اعتبارات و بودجه مراکز آموزشی ، دانشگاه ها ومدارس است ، در مغرب زمین نیز این مراکز وجود دارد. بنابراین باید برای باز گذاشتن مسیر تعالی، دانش اندوزیِ اوقافی داشته باشیم و افراد را به این کار تشویق کنیم که همیشه لازم نباشد این نهادها به اعتبارات دولتی وابسته باشند و ما باید راه اوقاف را بازکنیم .

رئیس قوه قضائیه با تاکید براینکه سازمان اوقاف وظیفه مهمی در صیانت و نظارت بر اوقاف دارد، اظهارکرد: موقوفه‌های بسیاری در استان های مختلف در تصرف اشخاص است که این امر برخلاف شرع و اسلام است و باید آزاد شوند و راه آن، تلاش مستمر سازمان اوقاف است و بنده نیز قول می دهم که قوه قضائیه از هر امکانی برای کمک به این مهم مضایقه نخواهد کرد.

عضو مجلس خبرگان رهبری درادامه بیان کرد: بحث اسناد مالکیت اوقاف بسیار مهم است و با همکاری سازمان ثبت که همکاری های لازم را داشته است، امیدواریم آن بخش از املاک وقفی که هنوز سنددار نشده‌اند، با رفع مشکلات موجود، سنددار شوند و دست اوقاف در مواجهه با کسانی که دست اندازی می کنند، باز باشد.

آیت‌الله آملی لاریجانی در مورد اشکالات وارده از سوی سازمان بازرسی در خصوص اسناد اراضی وقفی، تصریح کرد: متاسفانه دیروز نامه‌ای که سازمان بازرسی به سازمان جهادکشاورزی ابلاغ کرده را به من نشان دادند که به کیفیت کارِ تعیین تکلیف اراضی، اعتراض وجود داشت. من شخصا مساله را حل می‌کنم. البته این وظیفه سازمان بازرسی است که بصورت دقیق نظارت داشته باشد؛ اما برخی توصیه‌های این سازمان  برای اثبات مسئله وقف درست نبود. اینکه سازمان بازرسی گفته است چرا در کارگروه‌تان برای وقف، سند وقفی نخواسته اید و به شهادت معتمدین محلی اکتفا کرده اید، این حرف از عجایب است؛چرا که «شیاع» یکی از طرق اثبات شرعی و قانونی است و مخصوصا در اوقاف این امر سیره بوده است. خیلی از اوقاف سند دست نوشته ندارند. این غلط است که هر وقفی برای اثبات، سند خاصی می خواهد.

عضو مجلس خبرگان رهبری خطاب به برخی از مسئولان سازمان جنگل ها گفت: کار سازمان بازرسی تحقیق کردن است. شما آنچه را که وظیفه تان است، در کارگروه دنبال کنید و کارتان را ادامه دهید و آن را رها نکنید؛ اما کار کارشناسی را با دقت انجام دهید. با سازمان بازرسی صحبت خواهم کرد و احتمالا نامه‌شان را اصلاح کنند و انشاءالله 200 هکتار باقی مانده نیز حل و فصل شود و نسبت به یک میلیون و 800 هزار هکتار هم که با هم تفاهم کردیم. انشاء الله سازمان ثبت هم کمک خواهد کرد و اسناد صادر خواهد شد و به هر دلیلی اگر مطلع شدید که جایی اشتباه شده است، مطابق قانون عمل کنید؛ اما در نهایت کار را زمین نگذارید و با دقت کارشناسی کنید.

رئیس قوه قضائیه با اشاره به عملکرد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور نیز بیان کرد: آقای تویسرکانی علاوه بر وظایف همیشگی در سازمان ثبت در بحث نوآوری و فناوری های جدید اهتمام ورزید و با وجود کمبود اعتبارات و آماده نبودن زیر ساخت ها این کار را پیش برد و انصافا کار مهم و شجاعانه‌ای بود .

آیت‌الله آملی لاریجانی ادامه داد: یکی از کارهای بسیار خوب صورت گرفته، تصویر برداری و اسکن کردن اسنادی بود که قریب به یکصدسال در سازمان ثبت جمع شده بود. بنده در آنجا حضور یافته و مشاهده کردم که با چه امکانات کمی این امر صورت گرفت که از مزایای آن این است که اسناد، قابل جستجو شده و از طرفی جلوی برخی از مفسده ها گرفته می شود.

عضو مجلس خبرگان رهبری اظهارکرد: تصویب قانون کاداستر اقدام بزرگی بود و دستگاه های دولتی موظف شدند که مجموعه مستندات مالکیت های خود را ارائه دهند؛ اما متاسفانه رئیس سازمان ثبت به بنده اطلاع داد که با وجود اینکه مکررا به آنها اعلام شده که اسنادشان را ارائه دهند، اما هنوز خبری نشده است.

رئیس قوه قضائیه تصریح کرد: سند کاداستری برای کشف تعارضات و بارگذاری اطلاعات روی نقشه فرصت مغتنمی است. این درحالی است که هنوز از ظرفیت سند کاداستری استفاده نشده است. ما می توانیم ده ها و صدها اطلاعات را روی نقشه کاداستر ذخیره کنیم؛ چرا که برای یک مدیر اجرایی بسیار مهم است که مثلا با نقشه و در فضای واقعی نقشه ها،  محل قرارگیری کارخانه ها دریک شهر را مشخص کند.

رئیس دستگاه قضا اظهار کرد: چه در منابع طبیعی و چه در اوقاف و چه در سازمان ثبت، گاهی به حقوق مردم تجاوز می‌کنند؛ یعنی گاهی بر اثر غفلت و بی توجهی، املاک مردم را ملی اعلام کرده و به نام دولت سند هم گرفته می‌شود و در این زمینه مردم با مشکل روبرو می‌شوند. در مازندران نمایندگان ولی فقیه به بنده گفتند که یکی از مراجعات عمده مردم همین است.

آیت الله آملی لاریجانی اضافه کرد: ما در عین حال که موظف هستیم تصرفات غالب علیه دولت را برطرف کنیم، باید به حقوق مردم نیز توجه کنیم. بنابراین اگر در این زمینه اشکالی پیش آمد، مسئولان مربوطه برای حل مشکل مردم تسهیلی درنظر بگیرند.

وی افزود: هرجا احساس شد که به کسی تعدی شده، سریعا بررسی کنید و اینطور نباشد که عده‌ای روستایی با دست پینه بسته راه بیفتند تا زمین خود را برگردانند. سازمان ثبت هم دقت کند و لازم نیست سازمان ثبت تنها با گزارش منابع طبیعی سریع اقدام کند؛ بلکه باید کارشناسان خودشان سر زمین بروند و موضوع را بررسی کنند.

رئیس دستگاه قضا تاکید کرد: اصراری نباشد که چیزی که وقف نیست، وقف اعلام کنید؛ یعنی چیزی که محرز نیست در حد شیاع نیست که همه آن را قبول داشته باشند، بخواهیم آن را وقف اعلام کنیم. البته این مسئله بیشتر در منابع طبیعی است؛ اما حقوق وقف باید رعایت شود. در استان‌هایی که زمین ارزشمند است و مردم درآنجا کار می‌کنند و شهود زیادی وجود دارد، دقت بیشتری کنید.

آیت الله آملی لاریجانی در پایان خاطرنشان کرد: خدمت به مردم را یک عبادت بدانید و رفع گرفتاری مومنان را از صمیم قلب قبول داشته باشید و از وقت و توانایی‌هایمان برای برطرف کردن مشکلات مردم استفاده کنیم.