از دغدغه ها تا نیازهای واقعی جوانان تا راهکارهای پیشنهادی

به گزارش خبرگزاری برنا از همدان، باید پذیرفت مهمترین سرمایه هر کشوری سرمایه انسانی آن است. جوانان مقاوم‌ترین و اصلی‌ترین سرمایه انسانی و نیروهای اجتماعی هر کشوری محسوب می‌شوند. به ویژه اینکه جوانان ایران اسلامی از بهترین‌ها در تولید علم، فناوری، ایثارگری و تلاش‌های ورزشی و اجتماعی بوده و هستند که در صورت توجه به آنان در برخورداری از دانش پیشرفته متکی به منابع انسانی، سهم قابل توجهی در تولید دانش پیشرفته و توانمندی علم و فناوری خواهند داشت.

باتوجه به روی کار آمدن وزیر جدید ورزش و جوانان بعنوان دستگاه اصلی متولی امور جوانان کشور، در این مقاله به بررسی مهمترین دغدغه های جوانان پرداخته شده و راهکارهایی برای حل مسائل آنان،اعتلاء و رشد نسل جوان و استفاده بهینه از استعداد و توانایی‌های این قشر ارائه گردیده است.

- اهمیت جوانی و مزایای نیروی جوان

جوانان سرمایه­های عظیم همه­ی جوامع هستند. موفقیت و پیشرفت جوامع با موفقیت جوانانشان گره خورده است. از این رو، امروزه در دنیا برای تعلیم و تربیت جوانان، سرمایه­گذاری­های هنگفتی صورت می­گیرد، چراکه تشکیل جامعه­ی موفق و آرمانی، مبتنی به حضور جوانان در عرصه­های مختلف می باشد. در اسلام نیز به جوان و جوانی توجه خاص شده است. قرآن، پیامبر(ص) و امامان معصوم (ع) دوران جوانی را یکی از نعمت­های پر ارج الهی و از سرمایه­های بزرگ سعادت در زندگی بشر شناخته­اند و این موضوع را با عبارات مختلفی خاطرنشان نموده­اند. جوانان در بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و اسناد بالادستی نظام جمهوری اسلامی نیز از جایگاه ویژه­ای برخوردارند. بطور خلاصه در این بیانات و اسناد،دولت مکلف است برای تبیین و تقویت جایگاه جوانان در جامعه (به عنوان یکی از اصلی­ترین سرمایه­های انسانی و اجتماعی کشور)، عنایت و اهتمام ویژه ای به اعتلا، رشد و تعالی این نسل داشته باشد و برنامه ساماندهی امور جوانان حاوی برنامه‌های اجرایی لازم، مشتمل بر شیوه‌های اصلاح نگرش عمومی و ایجاد فرهنگ مثبت‌اندیشی نسبت به جوانان، زمینه­سازی برای رشد فکری، علمی، توانمندسازی و ارتقای سطح مشارکت همه‌جانبه آنان در فرآیند توسعه پایدار کشور، افزایش رفاه و سلامت جسمی و روانی، ایجاد شوق، انگیزه و امید به آینده در میان جوانان و رفع دغدغه‌های شغلی، ازدواج، مسکن و آسیب‌های اجتماعی آنانبا استفاده حداکثری از ظرفیت‌های موجود دستگاه‌های اجرایی و سازمان‌های غیردولتی تدوین و به مرحله اجرا درآورد.

- دغدغه ها و خلاهای جوانان

علیرغم همه تلاض­ها و اقدامات مختلفی که توسط متولیان درساماندهی امور جوانان صورت گرفته ولی همچنان شاهد آسیب­ها و خلاهای عمیقی در این زمینه هستیم. بطور کلی بررسی وضعیت موجود جوانان کشور نشان می‌دهد این حوزه دارای دستاوردهای قابل توجهی است، اما نقاط ضعف مهمی نیز قابل شناسایی می­باشد. گسترش آسیب‌های اجتماعی در بخش جوانان از مهمترین این خلاهاست. امروزه آسیب­هایی نظیر تغییر در سبک زندگی، بحران هویت، کمرنگ شدن پیوندهای خانوادگی و اجتماعی، گسترش شکافت بین نسلی و گسست شهری-روستایی و قومی-مذهبی در بین جوانان بشدت این قشر را تهدید می­کند. بعلاوه،آسیب‌های ناشی از وضعیت نامناسب اقتصادی همچون بیکاری وعدم تناسب شغلی با علایق جوانان، کاهش دسترسی به مسکن و کاهش نرخ ازدواج ناشی از هزینه‌های بالای زندگی به وفور در جامعه جوان مشاهده می­شود. همچنین نبود نظام مدیریت جامع و هماهنگ در بخش جوانان، فقدان برنامه بالادستی فراگیر، منسجم و مبتنی بر آمایش سرزمینی و اسناد بالادستی، عدم بکارگیری و جلب مشارکت همه نهادها و سازمان‌های غیردولتی در حوزه جوانان از دیگر مشکلات کلان این بخش است. در کنار این موارد، ناهماهنگی بین قوانین و مقررات جاری کشور با انتظارات و نیازهای جوانان نیز به گسترش آسیب­ها و خلاها دامن زده است.

- پیشنهادها و انتظارات

با توجه به موارد فوق و با بررسی بیانات و ابلاغیه‌های مقام معظم رهبری و اسناد بالادستی (همچون سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404، سیاست‌های کلی و قانون برنامه پنجم توسعه اسلامی ایران و سند اصول سیاست‌ فرهنگی کشور)موارد زیر بعنوان اولویت­ها و نیازهای اصلی حوزه جوانان در شرایط کنونی پیشنهاد می­شود:

1- شناسایی، تدوین و معرفی فرصت‌های اشتغال و کارافرینی جوانان در چارچوب وظایف و اختیارات قانونی

2- زمینه سازی برای ازدواج آگاهانه، پایدار، آسان و بهنگام جوانان از طریق تدوین سند حمایت از ازدواج آنها با تاکید بر مواردی همچون ارتقاء سطح آموزش مبنایی و محتوایی ازدواج، افزایش مراکزمشاوره و پایگاه‌های ویژهاین موضوع، حمایت از تولیدات فرهنگی امر ازدواج و استفاده از ظرفیت‌های مردمی و خیرین

3- طراحی و اجرای برنامه مدون مدیریت بحران آسیب‌های اجتماعی جوانان با لحاظ مواردی همچون ارتقا کیفی قوانین و ظرفیت‌های مبارزه با آسیب‌های اجتماعی، بالا بردن سطح شناخت جوانان از فرهنگ و تربیت ایرانی-اسلامی، افزایش آگاهی مردم و خانواده‌ها نسبت به آسیب‌ های این حوزه

4- بازتعریف سبک زندگی مطلوب جوانان با توجه به الگوی ایرانی-اسلامی، نشر فرهنگ و معارف قرآنی و توسعه کمی و کیفی آموزش مهارت های سبک زندگیدر جهت ارتقاء هویتی جوانان

5- گسترش مباحثه و گفتگوی ملی جوانان (آزاداندیشی) به منظور رفع شبهات در فضای مبتنی بر تعامل و مذاکره در عرصه های ملی،دینی و علمی بویژه با بهره گیری از ظرفیت‌های فضای مجازی

6- ایجاد هماهنگی و وحدت رویه میان وظایف و تکالیف دستگاه‌های اجرایی در حوزه جوانان در کنار شناسایی و اولویت بندی ظرفیت‌های کشور در این حوزه برای استفاده ازتمام امکانات دولتی جهت ساماندهی امور جوانان

7- پیاده سازی نظام برنامه ریزی و مدیریت یکپارچه برنامه‌های فراغتی جوانان با هدف توسعه کمی و کیفی برنامه‌های فراغتی از طریق شفاف سازی وظایف دستگاه های اجرایی ذیربطو تسهیل مشارکت بخش خصوصی در مدیریت و اجرای برنامه ها

8- بسترسازی برای تقویت سازمان های مردم نهاد جوانان و افزایش هم‌گرایی بین آنها از طریق طراحی و اجرای شبکه اجتماعی فراگیر با هدف نهادینه کردن مشارکت جوانان و ارتقاء تعاملات تشکل‌های این حوزه با یکدیگر و با دستگاه‌های اجرایی

9- تمرکززدایی فعالیت‌ها و برنامه‌ها از پایتخت، حمایت از جوانان طبقات محروم و دور از مرکز و افزایش ظرفیت استان‌های کشور در تدوین و اجرای برنامه های جامع حوزه جوانان

حامد صادقی مدیر اجرایی و مسوول هماهنگی سمن های استان همدان