به گزارش خبرگزاری برنا از قم،حجت الاسلام والمسلمین دکترمحمدعلی رضایی اصفهانی در ادامه سلسله مباحث قرآن و علوم اجتماعی در دارالقرآن علامه طباطبایی(ره) به تبیین عوامل پیشرفت و پسرفت تمدن ها پرداخت و اظهار داشت: از منظر قرآن کریم، جامعه نیز همانند فرد دارای حیات و مرگ است.
وی با اشاره به آیه 16 سوره اعراف، نخستین عامل پیشرفت تمدن را "ایمان" عنوان کرد و اظهار داشت: ایمان به رب، هدف و راه موجب پیشرفت است.
این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه ایمان موجب برکت و پیشرفت می شود، گفت: لزوم دارا بودن ایمان در همه عرصه ها مطرح است؛ اگر کودکان جوامع براساس تربیت دینی پرورش پیدا کنند و با ایمان باشند، نه خودشان و نه جامعه دچار فساد در آینده نمی شود.
وی افزود: بی ایمانی در عرصه های مختلف اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی زمینه ساز فساد می شود.
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث جامعه المصطفی با بیان اینکه ایمان به هدف زمینه ساز توکل، شجاعت و رشد می شود، اظهار داشت: ایمان زمینه ساز امداد غیبی، توکل، شجاعت و رشد است.
*علم عامل قدرت و پیشرفت
حجت الاسلام والمسلمین دکتررضایی اصفهانی در ادامه با استناد به آیات 40 سوره نمل و 78 سوره قصص از "علم" به عنوان دومین عامل پیشرفت تمدن یاد کرد و گفت: علم موجب قدرت و پیشرفت می شود و بر این اساس، انسان می تواند اقدامات فوق العاده انجام دهد.
وی افزود: علم موجب رشد می شود حتی اگر در بستر امور نامناسب مورد استفاده قرار گیرد.
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث جامعه المصطفی با اشاره به آیه 78 سوره قصص «قَالَ إِنَّمَا أُوتِیتُهُ عَلَىٰ عِلْمٍ عِنْدِی ۚ أَوَلَمْ یَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ قَدْ أَهْلَکَ مِنْ قَبْلِهِ مِنَ الْقُرُونِ مَنْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُ قُوَّةً وَأَکْثَرُ جَمْعًا ۚ وَلَا یُسْأَلُ عَنْ ذُنُوبِهِمُ الْمُجْرِمُونَ »، اظهارداشت: قارون فرد ثروتمندی بود که گرفتار فساد شد و این ثروت و قدرت خود را از راه علم بدست آورده بود؛ این مسئله نشان می دهد علم می تواند هم در راه خدمت به بشریت باشد و هم زمینه ساز گسترش فساد و نابودی جوامع شود.
*امر به معروف از نابودی جامعه جلوگیری می کند
حجت الاسلام والمسلمین دکتررضایی اصفهانی با بیان اینکه از منظر قرآن کریم، "عدالت" سومین عامل پیشرفت تمدن ها است، اظهار داشت: براساس آیات 117 سوره هود و 90 سوره نحل، ظلم موجب نابودی و عدالت عامل استمرار حیات ملت هاست.
وی با بیان اینکه جامعه عادل به سمت نابودی نمی رود، گفت: جامعه ای که دچار ظلم شود به سمت هلاکت می رود مگر اینکه افرادی مصلح در جامعه باشند و به امر به معروف و نهی از منکر برای رفع ظلم و اصلاح جامعه بپردازند.
*تقوا رکن اخلاق است
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث جامعه المصطفی، "اخلاق" را چهارمین عامل پیشرفت جوامع و تمدن ها عنوان کرد و اظهار داشت: تقوا یک امر اخلاقی می باشد که در عرصه های مختلف سیاسی، اعتقادی، اجتماعی و فردی مطرح است.
این استاد حوزه با بیان اینکه تقوا رکن اخلاق محسوب می شود و عامل نزول برکات و پیشرفت است، گفت: گناه و فساد اخلاقی عامل سقوط و عذاب است و ضداخلاق محسوب می شود.
*اهل تفرقه موجب سوء استفاده دشمنان می شوند
حجت الاسلام والمسلمین دکتررضایی اصفهانی، از "وحدت و عدم تفرقه" به عنوان پنجمین عامل پیشرفت تمدن و جوامع یاد کرد و اظهارداشت: براساس آیه 103 سوره آل عمران، وحدت و عدم تفرقه زمینه ساز نعمت و نجات است.
وی با بیان اینکه برخی افراد وحدت ایجاد نمی کنند اما اهل تفرقه نیستند، اظهار داشت: گاهی بعضی افراد اهل وحدت نیستند اما موجب تفرقه می شوند و هرروز به تحریک مذاهب پرداخته و با بزرگ نمایی کردن عوامل اختلاف، سبب سوء استفاده دشمنان می شوند.
این قرآن پژوه، در ادامه ششمین عامل پیشرفت تمدن ها از منظر قرآن کریم را "استقرار حکومت صالح" عنوان کرد و گفت: خداوند در آیات 17 سوره زمر، 257 بقره و 59 نساء بر لزوم دوری از طاغوت و اطاعت از ذات اقدس الهی، پیامبر(ص) و اولی الامر تاکید کرده است.
این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه طاغوت موجب حرکت انسان به سوی ظلمت، جهل، کفر و شرک می شود، گفت: همواره نور عامل پیشرفت و حیات و ظلمات عامل پسرفت و مرگ است.
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث جامعه المصطفی با اشاره به آیه 38 سوره شوری از "مشورت" به عنوان هفتمین عامل پیشرفت جوامع و تمدن ها یاد کرد و اظهارداشت: یکی از عوامل پبشرفت و حیات اجتماعی دوری از استبداد و استفاده از مشورت دیگران است.
*مشورت زمینه ساز تقویت قدرت و عقلانیت
حجت الاسلام والمسلمین دکتررضایی اصفهانی افزود: قرآن کریم به پیامبراکرم(ص) که مرتبط با وحی است و نیازی به مشورت ندارد، تاکید بر استفاده از نظرات دیگران می کند؛ پیامبر(ص) در جریان جنگ احد به نظر دیگران عمل کرد و به شکست منتهی شد اما به دلیل جایگاه عظیم مشورت، هیچگاه آنها را سرزنش نکرد.
وی تصریح کرد: مشورت عقل و قدرت را زیاد می کند و موجب تقویت حس مشارکت می شود.
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث جامعه المصطفی در بخش پایانی سخنان خود از "مقابله با حق" به عنوان یکی از عوامل پسرفت جوامع و تمدن ها یاد کرد و گفت: میان تکذیب و کفر تفاوت بسیاری وجود دارد؛ تکذیب به معنای مقابله کردن با حق است؛ کفر مانع پیشرفت اقتصادی و صنعتی نمی شود بلکه تکذیب عامل سقوط تمدن است.
*چرا کفار پیشرفت صنعتی و اقتصادی دارند؟
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث جامعه المصطفی با اشاره به پرسش برخی از جوانان مبنی بر اینکه چرا غربی ها با وجود کافر بودن پیشرفت اقتصادی و صنعتی خوبی دارند، گفت: کفر مانع رشد اقتصادی نیست اما "تکذیب" و مقابله با حق موجب نابودی جوامع می شود زیرا تکذیب نوعی ظلم است.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر رضایی اصفهانی افزود: برخی افراد کافر حربی و تکذیب گر هستند و به مقابله با حق می پردازند اما گاهی با وجود منحرف بودن، تکذیب گر نیستند و کاری به کسی ندارند.
تصریح کرد: قرآن می فرماید ایمان موجب رشد و برکت می شود و این بدین معنا نیست که کفر موجب فقر شود؛ البته کفار اگر ایمان داشتند، پیشرفت آنها با سرعت بیشتری انجام می شد؛ در حال حاضر، رشد علمی ایران چند برابر رشد متوسط جهانی است.