بزرگداشت «عطاملک جوینی» ادای دین به این شخصیت است

وی در این پیام ادامه داد: درباره این کتاب گران‌سنگ سخن فراوان است، از اهمیت و اعتبار این اثر در میان کتب تاریخی، از ارزش‌های آن در تحقیقات تاریخی و اجتماعی عصر مغول و خوارزمشاهیان و اسماعیلیان، از ویژگی‌های زبانی و ادبی آن و شهرت جهانی آن در میان محققان بزرگ دنیا فراوان سخن گفته‌اند.

حدادعادل گفت: عطاملک جوینی در نویسندگی دستی توانا داشت و زمانی که به نگارش «تاریخ جهانگشای» تشویق و مشغول شد، جوانی بیست وهفت و هشت ساله بود. خود این اثر بزرگ و نیز رساله تسلیه الاخوان وی که مشتمل بر شرح قسمتی از زندگی سیاسی او و مشحون از شکر و شکایت و حدیث نفس است گواه این مداست که وی نه فقط در تاریخنگاری مسلط بوده بلکه پایه و مایه کم مانندی در ادب عربی و فارسی و معارف اسلامی و قرآن و حدیث و امثال و حکم داشته است .

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: اثر عطاملک جوان از همان زمان تالیف، شهرت بسیار یافت، چندان که غالب مورخان معاصر وی با متاخران از او از این کتاب نقل کرده اند و آن را از ماخذ معتبر خود شمرده‌اند.

حدادعادل در این پیام افزود: تاریخ جهانگشا صرفا یک تاریخ سیاسی محض نیست، زیرا جوینی هنگام شرح وقایع درباره اوضاع اقتصادی و اجتماعی و بافت شهرها و موقعیت جغرافیایی و اسامی قدیم آنان نیز توضیحات  منحصر به فردی داده است.

وی عنوان کرد: گاه حتی تحلیل‌های مردم شناختی و فلسفی کرده و درباره روحیات مغولان و آداب و رسوم و قوانین و طرز حکومت آنها و روابط اجتماعی مردم و شیوه‌های جنگ و گریز و حتی شکار کردن آنها سخن گفته است.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی اظهار کرد: جوینی با اینکه خود از دیوان‌سالاران مغول بوده، ضمن شرح وقایع از بیان حقایق ابا نکرده و چهره واقعی مغولان را منصفانه تصویر کرده است و برخی اطلاعات درباره مغولان که در تاریخ جهانگشای درج است، در هیچ ماخذ دیگری دیده نشده است. شیوه تاریخ‌نگاری عطاملک به شیوه ابن خلدون نزدیک است.

حدادعادل گفت: عطاملک جوینی و تاریخش هر دو بخت یار بوده‌اند که محقق بزرگ معاصر، علامه محمد قزوینی این اثر را با کیفیتی که اهل فن بر آن واقف‌اند تصحیح کرده است و محقق بزرگ دیگر ولادیمیر مسنورسکی بر ترجمه انگلیس آن نظارت داشته است.