به گزارش خبرگزاری برنا، مهدی حقایقی نصرتی، مسئول غرفهی آلمان در نمایشگاه کتاب گفت: نمایشگاه کتاب فرانکفورت تور جهانی دارد که در طول سال به کشورهای مختلفی در آمریکای شمالی و مرکزی، خاورمیانه، اروپا و چین حاضر میشود و کتابهای سال آلمان را از طریق بخش فرهنگی سفارتها در نمایشگاه کتاب کشورها عرضه میکند.
وی افزود: غرفهی آلمان هم با همکاری بخش فرهنگی سفارت ایران و آلمان در زمینههای مختلفی با یکدیگر همراهی میکنند که یکی از آنها زمینهی حضور در نمایشگاه کتاب بود و اقدامات لازم برای حضور امسال آلمان هم فراهم آمد.
حقایقی در ادامه گفت: کتابهایی که هر سال در غرفهی آلمان در نمایشگاه کتاب عرضه میشود با سالهای قبلی متفاوت هستند و هر بار عناوین جدیدی حاضر میشوند. موضوعات کتاب امسال هم شامل طبیعت، معماری، کودک، خاورمیانه و ایران است. کتابهای با موضوع ایران به حوزهی فرهنگ و مذهب ایران پرداخته است و این ابعاد ایران را معرفی میکند.
وی اضافه کرد: تور نمایشگاه کتاب فرانکفورت از 14 سال گذشتهبه این سو در نمایشگاه بینالمللی کتاب حضور دارد و از باسابقهترین کشورهای حاضر در این نمایشگاه محسوب میشود.
حقایقی با اشاره به عناوین کتابهای موجود در غرفهی آلمان گفت: بالای هزار عنوان کتاب در غرفهی آلمان عرضه میشود که بخشی از آن کتابهای سال آلمان هستند که به صورت یک جلدی وجود دارد.
وی با اشاره به استقبال خوب بازدیدکنندگان از غرفهی آلمان گفت: ما فروش خوبی از کتابها داریم و با توجه به مسافت زیاد امسال نمایشگاه از مرکز شهر باز هم مخاطبان زیادی از غرفهی ما بازدید داشتند. مخاطبان کتاب ما را بیشتر دانشجویان زبان آلمانی و دانشآموختگان زبان آلمانی تشکیل میدهند. ضمن اینکه مخاطبان بخش تخصصی کتابهای ما هم کارشناسان و مترجمان زبان آلمانی هستند.
رضایت از میزان بازدیدکنندگان غرفهی آلمان
حقایقی در پایان با اشاره به راهاندازی سامانهای برای انتشار کتابهای آلمانی در ایران گفت: از سال گذشته سامانهای توسط غرفهی آلمان در نمایشگاه کتاب تعبیه شد که از طریق آن افراد با استفاده از قانون کپیرایت اجازهی ترجمه و انتشار اثر آلمانی را پیدا میکنند و تاکنون هم چند جلد از این طریق این مجوز را دریافت کردهاند.
لزوم توجه بیشتر ایرانیان در معرفی آثار فارسیزبان در روسیه
همچنین نشست «بررسی چگونگی روند شکلگیری و تکوین ادبیات زنان در روسیه» با حضور مهناز نوروزی برگزار شد که وی با بیان اینکه فمینیسم در روسیه چندان پررنگ نبوده است، گفت: زنان این کشور همواره از کار زیاد رنج میبردند و دغدغهشان این بود که کار کمتری بر گرده آنان قرار گیرد. در دورانی که زنان اروپایی عضو مکاتبی همچون فمینیسم میشدند، زنان روسی علاقه داشتند به آغوش خانواده بازگشته و بهواقع زن باشند. به همین دلیل بود که فمینیسم غربی در این کشور چندان رواج نیافت.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: پیش از فروپاشی شوروی، استالین ایدئولوژیهای خود را به عنوان کتاب به مدارس اجبار میکرد. به همین دلیل زنان نیز بهتبع تمامیت جامعهی روسیه در فشار قرار داشتند. پس از فروپاشی روسیه، زنان در یک فضای باز سیاسی توانستند به نویسندگی و علائق خود روی آورند. در حال حاضر روز به روز به شمار زنان نویسندهی روسی اضافه میشود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: تنها یک اثر از زنان ایرانی در سال 1957 ترجمه شده که رمان سووشون سیمین دانشور است و البته با نام «مرگ به خاطر زندگی» ترجمه شده است. سال 1957 هنوز جماهیر شوروی برقرار بود و ترجمهی این کتاب در این سال باعث تعجب است.
آثار ماکسیم گورکی در رتبهی اول آثار روسی ترجمهشده به فارسی قرار دارد
عضو گروه زبان روسی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: در میان ترجمههایی که در ایران از آثار روسی داریم، آثار ماکسیم گورکی در رتبهی اول قرار دارد. همچنین آثار چخوف، داستایفسکی و تولستوی به ترتیب در جایگاههای دوم تا چهارم قرار گرفتهاند.
نوروزی تصریح کرد: اما چرا آثار ماکسیم گورکی از بیشترین آمار ترجمه در ایران برخوردار است؟ اکثر ترجمهها مربوط به دهههای 1930 تا 1950 است. در این سالها با غلبه و نفوذ حزب توده در ایران مواجه بودیم. ایران تشنهی انقلاب بود و به همین دلیل مترجمان نسبت به ترجمهی ایدئولوژیهای مطرح روسیه اقدام کردند. همچنین نویسندگان روشنفکر به دلیل فشارهای سیاسی با قلم، دست به روشنگری زدند.
وی اضافه کرد: پس از فروپاشی شوروی و انقلاب ایران و ایجاد آزادی نسبی، نفوذ حزب توده کمرنگ شد. انقلاب سبب شد گروه زبان روسی که قدمت زیادی در دانشگاه تهران داشت، بسته شود و فشارها سبب کاهش روابط فرهنگی ایران و روسیه شد. با این حال اکنون حدود 10 سال است که ترجمهی آثار روسی در ایران رونق دوباره گرفته است.
علاقه به زبان فارسی در روسیه، اولین بار در دوران پطر کبیر ایجاد شد
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی خاطرنشان کرد: علاقه به زبان فارسی در روسیه، اولین بار در دوران پطر کبیر ایجاد شد. در این دوره عدهای مامور شدند تا به ایران آمده و زبان فارسی را بیاموزند؛ این در حالی است که در ایران زبان روسی در دورهی فتحعلیشاه قاجار رواج یافت و این به معنای یک فاصلهی 200 ساله است.
نوروزی تصریح کرد: متاسفانه هم مسائل سیاسی، هم دیر ظهور کردن زبان روسی در ایران و هم کمکاری ایرانیان سبب شده است تا آثار فارسی در روسیه ناشناخته باقی بماند. درحال حاضر بنیادی تحت عنوان بنیاد روس در ایران وجود دارد و کار آن تنها و تنها ترویج زبان روسی است؛ اما ایران در حوزهی معرفی زبان فارسی بسیار کمکاری به خرج داده است.
وی در پایان اظهار امیدواری کرد: در روسیه ادبیات زنان ایران بیش از پیش شناخته شود و روزی برسد که با افتخار ادعا کنیم تمامی زنان نویسندهی ایرانی در این کشور شناخته شده هستند.
سیاُمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران با شعار «یک کتاب بیشتر بخوانیم» از 13 تا 23 اردیبهشت در مجموعهی نمایشگاهی شهر آفتاب برگزار میشود. مجموعهی شهر آفتاب در اتوبان خلیج فارس، روبهروی حرم مطهر امامخمینی(ره) قرار دارد.