شور و ازدیاد جمعیت که در سالن سرپا ایستاده بودند، به حدی بود که برای سلامتی پروفسور اکبرزاده- که با وجود ۷۰سال اقامت در فرانسه هنوز تابعیت ایرانی دارد- یک صدا کف زدند.
در این مراسم که به همت مجمع اسلامی فرهنگیان گیلان و پژوهشکده گیلان شناسی مهیا شده بود؛پروفسور حسن اکبرزاده، رئیس اسبق دپارتمان ریاضی کالج دوفرانس پاریس، فریبا هشترودی، دختر پروفسور هشترودی، و سروش اکبرزاده، رییس مجمع اسلامی فرهنگیان و علی اصغر ورسه ای، استاد ریاضی و رئیس اسبق دانشگاه گیلان سخنرانی کردند.
تاثیرگذاران در دنیای علم، در صف رفتگان نیستند
رییس پژوهشکده گیلان شناسی، در این مراسم گفت: لازم بود مراسم یادبودی از سوی دانشگاه گیلان برگزار شود که خوشبختانه با همت مجمع اسلامی فرهنگیان و همکاری پژوهشکده گیلان شناسی برگزار گردید.
سید هاشم موسوی افزود: اگر به چهره های فرهنگی و کارهای فرهنگی توجه شود، جامعه کمتر دچار شاهد معضلات اجتماعی خواهد بود.
وی ابراز کرد: ۴۰سال برای میرزاخانی سن زیادی نبود و هنوز انتظار داشتیم جهان از آثار نبوغ ریاضی وی بهره مند شود. اما کسانی که آثار مکتوبی از خود بجا می گذارند، در صف رفتگان قرار نمی گیرند.
رییس پژوهشکده گیلان شناسی تصریح کرد: ایران عزیز باید چنین فرزان علمی را قدر بداند. واژه هایی برای دردمندی و دریغ فقدان میرزاخانی نمی یابم و امیدواریم همه ی ما ادامه دهندگان راه بزرگان علمی باشیم.
تا چه زمانی تنها باید به شناسنمه نیاکانمان افتخار کنیم
رییس مجمع اسلامی فرهنگیان گیلان و بانی برگزاری این مراسم، ضمن تقدیر از حضور دوستدان علم و مفاخر گفت: امیدواریم هر روز به مهربانی و همدلی مردم و مسئولان افزوده شود.
سروش اکبرزاده با اشاره به فقدان زودهنگام ملکه ریاضی دنیا، گفت: این سرمایه عظیم از دست ما رفت و ما عادت کرده ایم پس از درگذشت مفاخر، مراسم یادبود بگذاریم، ما باید برای وضعیت اسف بار خودمان تاسف بخوریم که نتوانستیم از سرمایه های علمی استفاده کنیم.
وی ابراز کرد: ما با بسیاری از چهره های علمی خود نامهربانی کردیم، به ادبیات غنی خودمان که مملو از پندهای اخلاقی است، افتخار می کنیم اما در روابط اجتماعی بهره اندکی از آن می بریم.
ابن فرهنگی بازنشسته با اشاره به تمدن ۲۵۰۰ ساله ایران گفت: همواره به تاریخ خود افتخار می کنیم تاریخی که مملو از نقاط تابناک است اما تا چه زمانی باید به انتصاب شناسنامه و نیاکان افتخار کنیم، ولی بهره ای از مفاخر فرهنگی در قید حیات نبریم!
اکبرزاده افزود:همواره به ادبیات خود که مملو از تعالیم اخلاقی است، تکیه می کنیم، به دینی که ما را پرورش داده اتکا می کنیم، اما بهره ای ار این تعالیم در روابط اجتماعی نمی بریم.
اکبرزاده، با اشاره به حضور پروفسور حسن اکبرزاده و دختر پروفسور هشترودی در این مراسم افزود: فریبا هشترودی یک چهره علمی، و دارای، ادبی و فعال زیست محیطی است و ایشان ضمن اینکه تخصص در حوزه باستان شناسی، و زیست محیطی دارند یک شاعر و نویسنده برجسته است که دلسوزانه در حفظ محیط زیست کشور فعالیت می کنند.
وی ابراز کرد: در تعالیم دینی ما برگ درختان آیت و نشانه هایی از خداوند است اما گیلانیان با جنگل هایی که آیت الله العظمی هستند، چه می کنن؟!.
این معلم بازنشسته تاکید کرد: ادبیات ما مشحون از اخلاق است اما در عرصه معاملات و اجتماع در میان ما رشتی ها در محاورات کلامی مشحون از فحش های ناصواب است.
اکبرزاده، حضور اکبرزاده در زادگاهش را مغتنم شمرد و گفت: این ریاضی دان برجسته، ۷۰ سال است که در فرانسه اقامت دارد اما هنوز تابعیت ایرانی خود را حفظ کرده و با اینکه در گورستان مفاخر علمی پاریس، صاحب مقبره هستند، آرزو دارد در خاک ایران به خاک سپرده شود.
اکبرزاده، ضمن ابراز تاسف از برخوردهای ناصواب مسدولان با مفاخر علمی تصریح کرد: چرا نمی توانیم از سرمایه های علمی خود در کشور استفاده کنیم؟! امروز دروازه های اینقدر کوچک شده که ادم های بزرگ همچون میرزاخانی نمی توانند از آن عبور کنند. و هر آزاده ای کوچکترین انتقادی داشته باشد، در جا خط می خورد و خارج از مرز خودی قرار می گیرد .
رییس مجمع اسلایم فرهنگیان گیلان با اشاره به سوابق علمی و انقلابی زدیس اسبق دانشگاه گیلان گفت: دکتر ورسه ای در آستانه انقلاب دانشگاه منچستر را به قصد خدمت رها کرد و به ایران بازگشت اما امروز ما نمی توانیم از ظرفیت های علمی خود استفاده کرده و درعوض مداحان و کرنشگران که فاقد کفایت و لیاقت هستند؛ در همه عرصه ها و زمینه ها حضور دارند.
وی تاکید کرد: امروز کسانیکه یک چهره باشند و دلسوزانه انتقاد می کنند، همانند باغبانی هستند که اقتضای شغلشان خارها و شاخ های خشک را می برند. اما در جامعه ما منتقدان آزاده برکنارند و افراد دو چهره – که به تعبیر مولانا، روز عبدالله اند و شب تعوذ بالله، جام به دست، مدیرند.
رییس محمع اسلامی فرهنگیان گیلان با اشاره به فعالیت هیا گسترده فرهنگی این مجمع تصریح کرد: پس از سال ۱۳۸۸ مجمع به این نتیجه رسید که فعالیت در عرصه سیاسی خاک بازی است و برای تعمیق و اصلاح ریشه های آفت زده اقتصاد و سیاست می باید کار زیربنایی فرهنگی کرد. و در این راه باید صبور بود تا به نتیجه رسید.
کسب مدال فیلدز نشانگر درجه بالای علمی میرزاخانی است
رئیس اسبق دپارتمان ریاضی کالج دوفرانس پاریس نیز در این مراسم گفت: مریم میرزاخانی با کسب مدال فیلدز نشان داد که یک چهره ارزشمند در علم ریاضی است.
پروفسور حسن اکبرزاده گفت: مرحبا به چنین والدینی که چنین فرزندی تربیت کردند. کسب چنین نشانی، نشانگر درجه تحقیقاتی و علمی اوست.
وی ضمن نام بردن اساتید بنامی که مدال فیلدز گرفتند، در حوزه تحقیقات ریاضی و نظریه های فیزیک و ریاضی توضیحاتی ارایه داد و افزود: حوزه پژوهش در علوم پایه می باید برای متصدیان امور درس عبرتی باشد.
شاید هشترودی دیگری نباشد برای جوانان کشور دل بسوزاند
فریبا هشترودی که پس از ۵۰ سال زندگی در دیگر کشورها، توانایی اش را در حوزه زیست محیطی در کشور مصروف می نماید، نیز میرزاخانی را افتخاری برای جامعه زنان ایرانی معرفی کرد.
دختر پروفسور هشترودی افزود: متاسفانه من دانش ریاضی پدرم را به ارث نبردم ولی وقتی فهمیدم اولین بانویی که جایزه فیلدز را برد، ایرانی است، به یاد زحمات دلسوزانه پدرم افتادم که با تمام مرارت ها ایران را ترک نکرد و دانشجویان زیادی را آموزش داد. وقتی مریم این جایزه را برد فهمیدم دختران معنوی پدرم در ایران زیاد هستند و دینشان را به زحمات علمی پدرم ادا کردند.
این شاعر و نویسنده ، ضمن بیان خاطراتی از پدرش ابراز کرد: متاسفانه در تمام دنیا قدر بزرگان علمی را نمی دانند، هرچند در همه جای دنیا هست، اما در ایران شدیدتر است و مفاخر ما رنج مضاعفی متحمل می شوند.
وی سرگذشت کی از بزرگان ریاضی فرانسه را نام برد و تصریح کرد: شنیدن داستان این شخصیت نشان داد چگونه در راه علم جان سپرد.
فریبا هشترودی با بیان خاطراتی از پدرش گفت: در جوانی به پدرم نهیب می زدم که چرا با تحمل اینهمه مرارت در ایران مانده است، پدرم می گفت، من نسبت به جوانان این کشور دلسوزانه مسولیت دارم و شاید هشترودی دیگری نباشد برای بچه های این کشور دل بسوزلند.تو می توانی بروی و همیشه بمن نصیحت می کرد؛ از مطلق گرایی گریز پیدا کن و بسمت نسبت گرایی برو.
وی تاکید کرد: من امروز در این مراسم نماینده حضور دکتر هشترودی هستم. هرچند که علم پدر را ندارم. پدر خیلی سعی کرد به من ریاضی بیاموزد ولی من در دنیای تخیل خود بسمت شاعری رفتم و بعدها فهمیدم پدرم نه تنها در ریاضیات که در شاعری و نویسندگی هم دستی توانا داشت
فریبا هشترودی خاطراتی از اسثنایی بودن و علوم چند وجهه ای که در پروفسور هشترودی جمع شده بود؛ بیان کرد.
وی به آرزوی پدرش برای دفن در دانشگاه تهران اشاره نمود و یادآور شد: بعد از فوت پدر، هویدا پیام تسلیتی فرستاد و مادرم وصیت پدرم را متذکر شد و از او خواست درصحن دانشگاه دفن شو. پدر می گفت: آرزو دارم زیر پای جوانان این مملکت باشم، جوانانی که آینده این مملکت هستند.
اما جنازه پدرک ۳ روز در سردخانه ماند و بزرگان حکومت وقت اجازه ندادند ، اما در مراسم تشییع وی دانشجوها گارد دانشگاه را کنار زدند و جنازه پدرم بسمت بهشت زهرا تشییع شد.
فریبا هشترودی اندرزهای پدرش را بیان نمود و ابراز کرد: پدرم همیشه می گفت: انسان والا برتر از یک دانشمند بودن صرف است، دانشمندانی که در خدمت فاشیسم و نازیست قرار گرفتند بمن نشان داد همانگونه که پدر می اندیشید، آزاد اندیشی و استقلال والاتر از دانشمند بودن است.
دختر پروفسور هشترودی خاطره ای از بورسیه گرفتن دختری را بیان کرد که بواسطه پافشاری پدرش و اینکه اجاره نداده بود، آقازاده ها از این سهمیه استفاده کنند؛ متحمل چه رنجی شده بود.
این شاعر و نویسنده بیان کرد: اگر بعد ۵۰سال به ایران برگشتم، و برای میراث فرهنگی و محیط زیست و زنان و کودکان این سرزمین تلاش می کنم، برای آن است که بقول پدرم شاید دلسوز دیگری نباشد. هر وقت متحمل سختی می شوم در حیاط خانه چدری که به قصد احیایش برگشتم، درختان تنومندش صدای پدرم را می دهد که استقامت کن.
رییس اسبق دانشگاه گیلان نیز در مراسم یادبود مریم میرزاخانی گفت: بعد از درگذشت مریم سخن بسیار گفته شد. ورود به ریاضیات نخست علاقه می خواهد. علی اصغر ورسه ای افزود: اگر علاقمندی نباشد ریاضیات ملال انگیز خواهد بود و اشنایی با ریاضیات صورت نمی گیرد. اما اگر علاقه باشد، فهم و تلاش ریاضی دان را به اوجی می رساند که مریم میرزاخانی می شود.
این استاد ریاضی، میرزاخانی را یک پدیده معرفی کرد و گفت: ای کاش شرایط در این کشور فراهم می شد که استعدادهایی همچون مریم در همین کشور شکوفا می شدند.
ورسه ای همچنین ابراز کرد: مسابقات المپیادهای علمی تنها نخبه های ما را برای دیگر کشورها شناسایی می کند و به دلیل مناسب نبودن شرایط پژوهش های علمی، نخبگان ما جذب دیگر کشورها می شوند.
گفتنی است، مریم میرزاخانی در ۱۳ اردیبهشت ۱۳۵۶ در تهران به دنیا آمد. وی در دسال ۱۹۹۴ در المپیاد جهانی ریاضیات هنگ کنگ، مدال طلای جهانی گرفت. میرزاخانی در سال ۲۰۰۴ با اخذ مدرک دکترای دانشگاه هاروارد، در دانشگاه های پرنستون و استنفورد به تدریس مشغول شد.
میرزاخانی، در سال ۲۰۱۴ برنده مدال فیلدز شد. وی نخستین زن و نخستین زن ایرانی بود که موفق به دریافت این جایزه گردید. میرزاخانی در تیرماه سال جاری در اثر بیمای سرطان در آمریکا درگذشت.
گیلان مصور_ مهری شیرمحمدی