راه‌اندازی دایرة‌المعارف دیجیتال سینمای ایران همزمان با جشنواره جهانی فیلم فجر

ایرج تقی‌پور مجری پروژه راه اندازی دایرة‌المعارف سینمایی سی سینما گفت: رضا میرکریمی در شروع فعالیت‌های خود به عنوان دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر، برنامه‌هایی را تبیین کرد که به واسطه جشنواره جهانی بتوانیم در معرفی، اعتلا و بازاریابی برای سینمای ایران قدم­هایی را برداریم. بخشی از این فعالیت‌ها را در ۲ دوره  گذشته جشنواره شاهد بودیم و بخش دیگر کارهای زیربنایی بود که امیدوارم تعدادی از آن ها در این دوره به نتیجه برسد.

وی عنوان کرد: در فقدان منابع رسمی و قابل اعتماد به زبان انگلیسی برای علاقمندان سینمای ایران، یکی از این کارهای زیربنایی ایجاد یک دایره‌المعارف برای فیلم‌های ایرانی به زبان انگلیسی است.  تا کنون چنین مرجعی به زبان انگلیسی وجود نداشته و حتی دایره‌المعارف‌هایی که به زبان فارسی وجود داشتند هم به دلایل مختلف چندان کامل و جدی نبودند. بیشتر این سایت‌ها خصوصی و با هزینه شخصی بوده‌اند و تا به حال نتوانستند به عنوان یک پایگاه اطلاع‌رسانی کامل فعالیت کنند. 

تقی‌پور افزود: برای راه‌اندازی این سایت از ۷ ماه پیش فعالیت تیم ما آغاز شده و اطلاعات بیشتر فیلم‌های سینمایی از آغاز سینمای ایران تاکنون را جمع‌آوری کردیم که تا به حال اطلاعات حدود ۴۰۰۰ فیلم بلند که تقریبا شامل کل تولیدات سینمای کشور از آغاز تاکنون را شمال می­شود، به همراه اطلاعات  ۶۵۰۰ فیلم کوتاه جمع‌آوری شده که جمعا اطلاعات حدود ۱۰۵۰۰ فیلم به زبان انگلیسی بر روی سایت قرار گرفته است.

وی اظهار کرد: مشکل بزرگی که به عنوان مهم‌ترین سد راه ما در راه‌اندازی این سایت وجود داشت، این بود که حتی اطلاعات اولیه فیلم‌ها، مثلا فقط عناوین­شان هم به طور کامل در دسترس نبود‌. وزارت ارشاد فقط یک پروانه نمایش یا ساخت به فیلم‌ها داده است و مکانی که اطلاعات بیشتری از فیلم‌ها در آنجا نگهداری شود، وجود ندارد. مانند فیلم­هایی که در گروه نمایش خانگی ثبت و تولید شده­اند. نه تنها اطلاعاتی وجود نداشت بلکه همه­ی فیلم‌ها هم در آرشیوی موجود نبود تا بتوان با دیدن خود فیلم اطلاعات را کامل کرد و این موضوع کار ما را سخت‌تر کرد.

مدیر سایت سی سینما اظهار کرد:  یک تیم ۷۰ نفره برای راه‌اندازی این سایت فعالیت داشتند تا توانستد این اطلاعات را تا حد ممکن به صورت درست و دقیق جمع‌آوری کرده و در دسترس قرار دهند. تقریبا همه نهادهای وابسته به سازمان سینمایی از قبیل موزه سینما، بنیاد سینمایی فارابی، انجمن سینمای جوانان ایران، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، فیلم خانه ملی ایران، معاونت نظارت و ارزشیابی و مخصوصا حمایت­های اجرایی موسسه رسانه‌های تصویری در به ثمر نشستن این پروژه تاثیر زیادی داشتند.

وی افزود: از هر فیلمی ۱۷ عنوان اطلاعات در مرحله اول جمع آوری شده و بر روی سایت قرار گرفته است، البته برای رسیدن به این اطلاعات جمال امید کمک زیای به ما کرد و مجموعه­ی کتاب­های سینمای ایران تالیف خودش را سخاوتمندانه در اختیار ما قرار داد. مبنای اصلی اطلاعات ما تا سال ۱۳۸۷ کتاب سینمای جمال امید است و از سال ۸۸ به بعد اطلاعات را توسط همکاران خودمان جمع آوری کردیم. درمورد اطلاعات فیلم‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هم می‌توان گفت که عناوین فیلم­های ساخته شده­ی کانون به طور کامل وجود دارد ولی اطلاعات­ فیلم­ها خیلی کامل نیست. تنها سازمانی که هنوز نتوانسته‌ایم برای دریافت اطلاعات با آنها به توافق برسیم سازمان صدا و سیماست که تعداد زیادی فیلم دارند. آرشیو سازمان صدا و سیما بسیار کامل و مفصل است و با جدیدترین شیوه­های اطلاع­رسانی طبقه‌بندی شده است. فیلم‌های آرشیو  صدا و سیما (البته آن­هم به استثنای گزارش­های خبری و سخنرانی­ها و سریال­های تولیدی) تقریبا برابر با کل تعداد فیلم‌های موجود در کشور است. امیدواریم که در آینده بتوانیم با سازمان صدا و سیما هم به توافق برسیم. گرچه برای نیل به این منظور آقای دکتر اسفندیاری، ریاست محترم دانشگاه صدا و سیما که به اهمیت پژوهشی این بانک اطلاعاتی اشراف کامل دارند، زحمات فراوانی را کشیده­اند، ولی هنوز فرصت کافی برای همکاری جدی نبوده است.

در این مرحله، فاز اول این بانک اطلاعاتی راه­اندازی خواهد شد. بیوگرافی­ها لاجرم باید بعد از این مرحله تکمیل می­شد و لذا این بخش و بخش حضور فیلم­های ایرانی در جشنواره‌های خارجی و جایزه‌هایی که فیلم‌های ایرانی دریافت کرده­اند را به فاز دوم این پروژه موکول کردیم. بهره­برداری آزمایشی این پروژه انشاالله در هفته آتی آغاز خواهد شد و فعالیت رسمی آن طی مراسمی در جشنواره جهانی فیلم فجر با  حضور نمایندگان خبری جهانی خواهد بود.

وی ادامه داد: آیتم دیگری هم با عنوان تقویم تاریخ یا کرونیکل سینمای ایران در سایت وجود دارد، از اولین دوربین که در سال ۱۲۷۶ خریداری شده و در سال بعد وارد ایران شده و اولین تصویر سینمایی که در سال ۱۲۷۹ گرفته شده تا سایر وقایع مهم سینمایی تا امروز در این آیتم قابل مشاهده خواهد بود.

تقی‌پور ضمن تقدیر از جشنواره جهانی فیلم فجر و امور بین­الملل سازمان سینمایی اظهار کرد: در دو سال گذشته صحبت از راه اندازی این بانک اطلاعات جامع فیلم‌ها وجود داشت، کارهایی نیز انجام شده بود، اما اگر قرار بود که با همان سرعت حرکت کنیم حدودا ۶ سال دیگر این سایت راه‌اندازی می‌شد. به واقع بودن رضا میرکریمی و داشتن برنامه و حمایت جدی و صریح او از این پروژه باعث شد که این کار ظرف ۷ ماه به سرانجام برسد.

وی افزود: بخش  دیگری نیز کار خود را شروع کرده بود که اخبار سینمای ایران را به زبان انگلیسی ترجمه و منتشر می‌کرد و تنها پایگاه تخصصی انگلیسی زبان در مورد سینمای ایران بود که  امیدواریم با ادغام با بخش دایره­المعارف سی سینما، یک بخش خبری خوبی را داشته باشیم که هم در حوزه دایره‌المعارف و هم در بخش خبررسانی فعالیت کند.

وی ادامه داد: این سایت اطلاعات را عجالتا فقط به زبان انگلیسی در دسترس مخاطبان قرار خواهد داد. امیدواریم در آینده هم به زبان فارسی و هم به سایر زبان­ها بتوانیم این سایت را به بهره­برداری برسانیم.

او اضافه کرد: تمام این مجموعه فعالیت‌ها در توسعه سینمای ایران موثر خواهد بود و امیدواریم که راه‌اندازی چنین سایتی در کنار دیگر برنامه­های سازمان سینمایی که توسط ریاست سازمان، جناب آقای مهندس حیدریان طراحی شده و مرحله به مرحله اجرایی می­شود، به توسعه­ی جهانی سینمای ایران که مسیر لاجرم برای بقای سینمای ملی است، کمک کند. سینمای ایران در بخش فرهنگی و حضور در جشنواره‌ها توفیق زیادی داشته است اما متاسفانه در بخش بازاریابی و تجاری توفیقات چندانی نداشتیم. شاید یکی از مهم­ترین دلایل عدم موفقیت سینمای ایران در بخش تجاری عدم ثبات مدیریت در سینمای ایران و نداشتن فرصت کافی برای توجه به این بخش بوده است. عمر متوسط مدیران در سینمای ایران ۳ سال بوده و یک مدیر در این مدت کوتاه حتی نمی‌تواند کارهای ضروری­تر سینمای ایران را به سامان برساند.

یکی دیگر از دستاوردهای این دوره توسعه فعالیت پایگاه خبری تخصصی سینمای ایران به زبان انگلیسی است که حدود یک سال پیش فعالیت خود را آغاز نموده و در حال حاضر از برخی خبرگزاری­های فارسی زبان داخلی پربیننده­تر است. امیدواریم با ادغام این دو پایگاه اینترنتی، اطلاع­رسانی موثرتری درخور سینمای پرافتخار ایران داشته باشیم.

وی در پایان تاکید کرد: راه‌اندازی این سایت همت و زحمت شبانه­روزی یک گروه ۷۰ نفره با همکاری همه واحدها و نهادهای سینمایی بوده است. نرم‌افزار مورد استفاده­ی ما کاملا ایرانی است و توسط جوانان ایرانی نوشته شده و مطلقا از نرم‌افزارهای خارجی استفاده نشده است. درجه امنیت فوق‌العاده بالایی دارد و تمام گواهینامه‌های بین المللی امنیتی را اخذ کرده و  امنیت آن تقریبا در حدود امنیت بانک‌ها است. این دستاورد حاصل همت جمعی از جوانان ایرانی است و امیدواریم که این اقدام در قدم‌های بعدی برای نوشتن دایره‌المعارف‌های این چنینی راه‌گشا باشد.

نشانی اینترنتی دو پایگاه اشاره شده در زیر آورده شده است.

سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر ۱۹ تا ۲۷ آوریل ۲۰۱۸ (۳۰ فروردین تا ۷ اردیبهشت ۱۳۹۷) به دبیری سیدرضا میرکریمی در تهران برگزار می‌شود.