تلگرام به خاطر گرام محدود می شود/ باید انحصار تلگرام بشکند/ اگر قصد نظارت باشد پیام رسان داخلی و خارجی فرقی نمی‌کند

 به گزارش گروه اجتماعی برنا ، دلایل محدودسازی تلگرام آن طور که به نظر می رسند ساده و پیش پا افتاده نیستند و از پیچیدگی های زیادی برخوردارند.

محمدصادق افراسیابی، معاون فرهنگسازی و توسعه کسب و کارهای مرکز فناوری اطلاعات و رسانه ای دیجیتال و ابوالقاسم خداوردی لو، کارشناس محتوای مرکز ملی فضای مجازی با حضور در خبرگزاری برنا به توضیح درباره  دلایل محدود سازی تلگرام و توسعه شبکه های مجازی داخلی پرداختند.

افراسیابی در این خصوص گفت: « سیاست دولت در راستا  محدودسازی و شکستن انحصار تلگرام است. در حال حاضر عمده پهنای باندی که در کشور مورد  استفاده قرار می گیرد، مربوط به تلگرام است. اتفاقات متعددی در این حیطه رخ داد و ما را به این نتیجه رساند که محدودسازی تلگرام به نفع کشور است.»

افراسیابی در خصوص دلایل عمده محدودسازی تلگرام گفت: « اولین دلیل ما در این خصوص عدم پاسخگویی صحیح مدیر تلگرام است. این دلیل خیلی از کشورها را به فیلتر تلگرام واداشت. بسیاری از پیام رسان ها در سطح جهان آیین نامه و اصول و قوانینی دارند که بر اساس آن فعالیت می کنند تا مانع فعالیت های مجرمانه در بستر پیام رسان ها شوند. اما تلگرام علی رغم خیلی از پیام رسان ها اصول و قوانینی ندارد و فعالیت های مجرمانه بدون هیچ محدودیتی در آن رخ می دهد. بسیاری از کشورها، پس از شناسایی مجرم در فضای مجازی، از فعالیت او در فضای مجازی جلوگیری به عمل آورده و حتی اقدام به شناسایی و مجازات وی می کنند اما حداقل کار این است که جلوی فعالیت های مجرمانه وی گرفته شود که متاسفانه چنین امکانی در تلگرام وجود ندارد.»

او افزود: « آقای دوروف خود را موظف به پاسخگویی در برابر هیچ عرف و قانونی نمی داند و تنها به یک قانون من درآوردی بسنده کرده است که  در واقع رواج بی قانونی است. حتی فعالیت هایی  بوده است که تلگرام خود آن ها را جرم اعلام کرده است اما شاهد فعالیت آزادانه همین موارد در فضای تلگرام هستیم و وقتی درخواستی برای جلوگیری از ادامه فعالیت چنین کانال هایی از مسولان تلگرام می کنیم شاهد بی توجهی آن ها به این مهم هستیم. در بهترین حالت شاهد توقف فعالیت های چنین کانال هایی به مدت چندساعت بودیم و بعد از آن، کانال های خاطی دوباره به فعالیت های خود ادامه دادند.»

افراسیابی گفت : چنین فضای آنارشیستی و بی قانونی موجب  فعالیت آزادانه شبکه های مجرمانه و قاچاق شده است. که در مقابل آن هیچ کس پاسخگو نیست و فرایند کشف مجرم از طریق سیستم مکان یاب تلگرام بسیار هزینه بر و زمان بر است. قطعا هر وسیله ای کاربرد های خوب و بدی دارد اما باید بررسی شود تا دید آیا وسیله مورد نظر در لحظه برای جامعه منفعت بیشتری دارد یا تاثیرات منفی مخرب تری بر جامعه می گذارد و در چنین شرایطی قطعا عقل حکم می کند که وسیله ای که منفعت بیشتری دارد را برگزینیم.»

در ادامه افراسیابی  افزود:« همانطور که گفته شد بیشترین پهنای باند کشور در جهت استفاده از تلگرام مصرف می شود که این خود باعث ضرر اقتصادی به کشور می شود. از طرفی مسئله دیگری که ضرورت محدودسازی تلگرام را تاکید کرد بحث ارز اینترنتی گرام است. تلگرام عنوان کرده است که ایران در لیست تحریم های این سازمان قرار دارد اما اگر این گفته آقای دوروف مثل سایر گفته هایشان خلاف واقع باشد، اقتصاد کشور در خطر است. لذا تلگرام فقط در ایران است که چنین پیام رسان پرمخاطب با این حجم از کاربران است و سایر کشورها چندان آشنایی با تلگرام ندارند. از همین باب است که ما احتمال می دهیم ارز اینترنتی گرام اساسا برای لطمه زدن به اقتصاد ایران طراحی شده باشد تا به واسطه حجم زیاد کاربران ایرانی، تلگرام به اقتصاد ایران ضربه وارد کند. و ضربه به اقتصاد یعنی ضربه به زندگی تمام کسانی که در ایران زندگی می کنند. لذا مقابله با تلگرام از اهمیت بالایی برخوردار است.»

افراسیابی درباره مزایای پیام رسان های داخلی گفت:« ما در این پیام رسان های فضای کسب و کار امن و امکانات اتصال مستقیم به شبکه شتاب را فراهم کرده ایم تا کاربران بدون هیچ گونه دغدغه فکری در جهت عدم رسیدن کالای مورد نظر و یا عدم پرداخت مبلغ توسط مشتری،  به خرید و فروش بپردازند و همچنین از سایر مزایا و امکانات این پیام رسان ها اعم از امکانات هواشناسی،بانکی و… استفاده کنند. افرادی که در تلگرام کسب و کار دارند هم نگران ادامه این کسب و کار نباشند. ما در حال حاضر در حال طراحی رباتی هستیم که در گروه تلگرامی مورد نظر عضو شده و سپس با نظر مثبت مخاطب و نصب بودن برنامه بر روی دستگاه وی، اقدام به انتقال فرد به کانال غیر تلگرامی می کند. در صورت فیلتر تلگرام، با استفاده از کلاینت هایی مثل موبوگرام، مخاطب قادر به دسترسی به اکانت تلگرامی خود است. البته باید در نظر داشت که پس از رایج شدن ارز اینترنتی گرام، مشخص نیست که دسترسی به تلگرام به چه صورت خواهد بود. اما مردم نمی توانند روی چیزی که قطعی نیست سرمایه گذاری کنند. و چنانچه ارز گرام رایج شود سرنوشت تلگرام مشخص نیست. دغدغه دولت، دغدغه مردم است و دولت تدبیر و امید به دنبال شکل گیری کسب و کارهاست و تمامی دستگاه ها خود را ملزم به حمایت از کسب و کار به ویژه کسب و کارهای فرهنگی و در حیطه فضای مجازی می دانند. در همین دولت کسب و کارهای حمل و نقل اینترنتی شکل گرفت. این پاول دوروف است که می خواهد با آوردن ارز گرام مانع رونق کسب و کارها در تلگرام شود و مسولان را وادار به فیلتر کردن تلگرام کند با این تصور که با فیلتر تلگرام مردم علیه حاکمیت می شورند در صورتی که این تصور سرتاسر مهمل است.مردم باید هوشیار باشند که مدیر تلگرام خود با این تصور دست به خودکشی رسانه ای می زند و خود قصد فیلتر شدن این پیام رسان را دارد که اگر غیر از این بود، به هزاران درخواست مذاکره مسولان ما پاسخ مثبت می داد. وقتی از وی میخواستیم کانال هایی را که محتوای مجرمانه دارند و باعث ترویج خشونت اجتماعی می شوند را مسدود کند و یا در ایران هم چون سایر کشورها دفتری بزند، اعلام همکاری می کرد و نه اینکه با مخالفت خود چنین پیامی را به مسولان ما برساند که فیلتر تلگرام امری ضروری است.»

ابوالقاسم خداوردی لو نیز درباره مولفه ها و معیارهای تاثیرگذار در فضای مجازی گفت:« در فضای مجازی مرز ها را  پلتفرم ها تعیین می کنند. در واقع در این جا دو مولفه هوش مصنوعی و اینترنت اشیا مطرح می شود. اگر بپذیریم که این مولفه ها باید به خدمت اقتصاد و فرهنگ دربیایند، لزوم اینترنت ملی  و شبکه ملی اطلاعات آشکار می شود. یکی از ارکان این شبکه  پیام رسان است. در گذشته ما کمتر امکانات و اطلاعات راه اندازی پیام رسان داخلی را داشتیم اما در حال حاضر نه تنها امکانات و اطلاعات آن را داریم، بلکه پیام رسان های داخلی حدود ۵۰ هزار عضو حتی در خارج از ایران گرفته اند. حتی پیام رسان تلگرام هم در سیستم خود باگ های فراوانی داشت و حتی زمانی که یک شبه اعضا آن چند برابر شدند، پیام رسان از دسترس خارج شد. جامعه ما باید به این باور برسد که پیام رسان هایی داخلی که به  مراتب  از تلگرام از هر نظر در سطح بالاتری قرار دارند، امکان خطا و باک هم هست. پیام رسان های داخلی به تناسب استقبالی که از آن ها می شود، رشد می کنند.مردم از پیام رسان های داخلی استقبال ویژه ای کرده اند طوری که یکی از این پیام رسان ها در عرض ۴۸ ساعت با استقبال ۲۵۰ هزار نفر از کاربران مواجه شد. تا وقتی پیام رسان داخلی شکل نگیرد، به دلیل محدودیت هایی چون عدم دسترسی به شبکه شتاب و… نمی توانیم شاهد گسترش کسب و کارها باشیم.اولویت فیلتر تلگرام مباحث  اقتصادی است. نباید انکار کرد که یک پیان رسان ممکن است باعث بروز معضلات فرهنگی هم شود اما اولویت ما مسائل اقتصادی است.»

افراسیابی نیز خاطر نشان کرد:« پیام رسان بیسفون همراه با تلگرام به بازار عرضه شد و حتی در زمان خود ، از تلگرام بسیار توسعه یافته تر بود اما علت عدم پیشرفت آن، عدم حمایت صحیح دولت بود. در گذشته دولت عزم جدی در راه توسعه پیام رسان داخلی نداشت. بیسفون خیلی زودتر از تلگرام  پا به عرصه صوت و تصویر گذاشت اما یکی از نهادهایی که زیر نظر قوه مجریه نیست، به بهانه هراس از کم شدن درآمد اقدام به شکایت از این پیام رسان و جلوگیری از فعالیت آن کرد. بیسفون توسعه پیدا نکرد زیرا صدا و سیما همکاری های لازم را به عمل نیاورد و جلوی توسعه امکانات صوت و تصویر بیسفون را به شکل حقوقی گرفت. اما امروز همه همراه شدند. سعه صدر مسولان بیشتر شده و در مقابل هر خبر و شایعه کوچکی واکنش از خود نشان نمی دهند و دستگاه قضای ما نیز مکلف شده است که برای هر مورد جزئی اقدام به تشکیل پرونده ننماید. در گذشته همه چیز به نفع پیام رسان های خارجی بود که البته امروز دیگر اینگونه نیست. یعنی حتی استقبال <مردم> هم صورت گرفت ولی به علت عدم حمایت <دولتی ها>، همین پیام رسان های داخلی با مشکل مواجه شدند. در سال ۹۶ پیمایشی انجام شد که در آن از دانشجویان ۷ دانشگاه معتیر کشور در رابطه با پیام رسان ها سوالاتی شد. در این پیمایش ما متوجه شدیم که قریب به ۷۰ درصد دانشجویان از فضای مجازی استفاده می کنند.  در سوال بعدی متوجه شدیم که آنها ابتدا به صدا و سیما، بعد مطبوعات داخلی، بعد شبکه های ماهواره ای و بعد شبکه های اجتماعی در انتشار اخبار موثق اعتماد دارند و شبکه های اجتماعی را صرفا به دلیل ارزان تر بودن و راحت تر بودن انتخاب می کنند اما هر چیزی که در آن منتشر می شود را خبر ندارند و به صدا و سیما در انتشار اخبار موثق اعتماد بیشتری دارند. این نشان دهنده این است که مرجعیت صدا و سیما و مطبوعات داخلی همچنان پابرجاست  مردم ما امروز به این بلوغ رسیده اند که رفتارشان را با اخبار صدا و سیما و مطبوعات هماهنگ کنند و مسولان نباید هراسی از جمعیت زیاد کاربران در تلگرام بابت باور کردن اخبار کذب داشته باشند. اما بحث امروز اما دغدغه اصلی ما <امروز> مسائل اقتصادی است. متاسفانه مردم ما امروز در حوزه اقتصاد به سراغ کالای ارزان تر می روند و نمی دانند چه بسا ممکن است این کالا قاچاق باشد. لذا مسائل اقتصادی از پیچیدگی های خاص خود برخوردار است. لذا این <مهاجرت> از پیام رسان خارجی به داخلی حتما باید صورت پذیرد زیرا که با آینده اقتصادی مملکت درگیر است.انشاالله این مسئله هم مثل خیلی از مسائل از جمله طرح ریجیستری، در همین دولت تدبیر و امید موفقیت آمیز خواهد بود.»

ابوالقاسم خداوردی لو نیز درباره ویژگی های فضای مجازی گفت:« در فضای مجازی مرز های یک کشور را  پلتفرم ها، تعیین می کنند. امروزه فضای مجازی در حال بسط است و دو مولفه هوش مصنوعی و اینترنت اشیا توسعه داده می شود. اگر بپذیریم که فضای مجازی با این مولفه ها باید به خدمت اقتصاد و فرهنگ دربیایند، لزوم توسعه اینترنت ملی  و شبکه ملی اطلاعات آشکار می شود.

یکی از ارکان مهم شبکه ملی اطلاعات " پیام رسان ها" هستند. در گذشته ما کمتر امکانات و اطلاعات راه اندازی پیام رسان داخلی را داشتیم اما در حال حاضر نه تنها امکانات و اطلاعات آن را داریم، بلکه پیام رسان های داخلی در حوزه بین الملل هم خدمات ارائه می دهند یکی از پیام رسان ها به حدود ۵۰ هزار عضو در خارج از ایران سرویس می دهد.

یک پیام رسان به صورت مرحله ای و در یک بازه زمانی متناسب با حجم مخاطبین توسعه می یابد. یادمان نرود که حتی پیام رسان تلگرام هم در اوایل راه اندازی، باگ های فراوانی داشت و حتی زمانی که طی یک شب اعضا آن چند برابر شدند، پیام رسان از دسترس خارج شد.

جامعه ما باید به این باور برسد که پیام رسان هایی داخلی که  می تواند در صورت حمایت مردمی و در بازه زمانی مناسب به  سطحی بالاتر از تلگرام دست یابد،  در اوایل توسعه یک نرم افزار، امکان خطا و باگ هست. پیام رسان های داخلی به تناسب استقبالی که از آن ها می شود، رشد می کنند. خوشحال هستیم که طی ماه گذشته مردم از پیام رسان های داخلی استقبال ویژه ای کرده اند طوری که یکی از این پیام رسان ها در عرض ۴۸ ساعت با استقبال ۲۵۰ هزار نفر از کاربران مواجه شد.

اولویت فیلتر تلگرام مباحث  اقتصادی است. نباید انکار کرد که یک پیان رسان ممکن است باعث بروز معضلات فرهنگی، سیاسی، امنیتی و ... هم شود اما اولویت در مسیله فیلترینگ تلگرام مسائل اقتصادی است. تا وقتی پیام رسان داخلی شکل نگیرد، به دلیل محدودیت هایی چون عدم دسترسی به شبکه شتاب و… نمی توانیم شاهد گسترش کسب و کارها باشیم.

افراسیابی نیز خاطر نشان کرد:« پیام رسان بیسفون همراه با تلگرام به بازار عرضه شد و حتی در زمان خود ، از تلگرام بسیار توسعه یافته تر بود اما علت عدم پیشرفت آن، عدم حمایت صحیح دولت بود. در گذشته دولت عزم جدی در راه توسعه پیام رسان داخلی نداشت. بیسفون خیلی زودتر از تلگرام  پا به عرصه صوت و تصویر گذاشت اما یکی از نهادهایی که زیر نظر قوه مجریه نیست، به بهانه هراس از کم شدن درآمد اقدام به شکایت از این پیام رسان و جلوگیری از فعالیت آن کرد. بیسفون توسعه پیدا نکرد زیرا صدا و سیما همکاری های لازم را به عمل نیاورد و جلوی توسعه امکانات صوت و تصویر بیسفون را به شکل حقوقی گرفت. اما امروز همه همراه شدند. سعه صدر مسولان بیشتر شده و در مقابل هر خبر و شایعه کوچکی واکنش از خود نشان نمی دهند و دستگاه قضای ما نیز مکلف شده است که برای هر مورد جزئی اقدام به تشکیل پرونده ننماید. در گذشته همه چیز به نفع پیام رسان های خارجی بود که البته امروز دیگر اینگونه نیست. یعنی حتی استقبال <مردم> هم صورت گرفت ولی به علت عدم حمایت <دولتی ها>، همین پیام رسان های داخلی با مشکل مواجه شدند. در سال ۹۶ پیمایشی انجام شد که در آن از دانشجویان ۷ دانشگاه معتیر کشور در رابطه با پیام رسان ها سوالاتی شد. در این پیمایش ما متوجه شدیم که قریب به ۷۰ درصد دانشجویان از فضای مجازی استفاده می کنند.  در سوال بعدی متوجه شدیم که آنها ابتدا به صدا و سیما، بعد مطبوعات داخلی، بعد شبکه های ماهواره ای و بعد شبکه های اجتماعی در انتشار اخبار موثق اعتماد دارند و شبکه های اجتماعی را صرفا به دلیل ارزان تر بودن و راحت تر بودن انتخاب می کنند اما هر چیزی که در آن منتشر می شود را خبر ندارند و به صدا و سیما در انتشار اخبار موثق اعتماد بیشتری دارند. این نشان دهنده این است که مرجعیت صدا و سیما و مطبوعات داخلی همچنان پابرجاست  مردم ما امروز به این بلوغ رسیده اند که رفتارشان را با اخبار صدا و سیما و مطبوعات هماهنگ کنند و مسولان نباید هراسی از جمعیت زیاد کاربران در تلگرام بابت باور کردن اخبار کذب داشته باشند. اما بحث امروز اما دغدغه اصلی ما <امروز> مسائل اقتصادی است. متاسفانه مردم ما امروز در حوزه اقتصاد به سراغ کالای ارزان تر می روند و نمی دانند چه بسا ممکن است این کالا قاچاق باشد. لذا مسائل اقتصادی از پیچیدگی های خاص خود برخوردار است. لذا این <مهاجرت> از پیام رسان خارجی به داخلی حتما باید صورت پذیرد زیرا که با آینده اقتصادی مملکت درگیر است.انشاالله این مسئله هم مثل خیلی از مسائل از جمله طرح ریجیستری، در همین دولت تدبیر و امید موفقیت آمیز خواهد بود.»

خداوردی لو درباره تمهیدات اندیشیده شده برای کسب اعتماد مردم به پیام رسان داخلی گفت:« اولین  تمهیدات حقوقی است  مانند مصوبات و بخشنامه هایی در جهت تحکیم حریم خصوصی افراد، دومین قدم همکاری فعالان فضای مجازی است.

همین گروه ها بودند که با حضور و راه اندازی کانال، گروه، سوپرگروه موجب پیشرفت تلگرام شدند؛ الان همین فعالان باید با فعالیت و تولید محتوای فاخر و جذاب، باعث رشد پیام رسان های داخلی شوند و لازمه آن هم توسعه زیرساختی پیام رسان بومی است تا ظرفیت پیشرفت داشته باشند. البته ما انتظار نداریم که در عرض یک شب جمعیتی به اندازه کاربران فعلی تلگرام داشته باشیم اما خواستار پیشرفت آن هستیم. نکته بعدی هم ارایه امکانات دولت الکترونیک در بستر این پیام رسان ها است زیرا که ارائه قانونی این خدمات تنها در پیام رسان های داخلی ممکن است.مردم ما باید به این باور برسند که ما در راستای گسترش پیام رسان داخلی بسیار قدرتمند هستیم."

او  درباره تصور برخی مبنی بر نظارتی بودن فضای پیام رسان های داخلی گفت:« اگر کشوری قصد بر نظارت داشته باشید، هر پیام رسانی اعم از داخلی و یا خارجی را به راحتی رصد می کند. در بعد امنیتی عرض کنم که کشوری که معاند نظام اش را روی هوا شکار می کند، از پس نظارت بر پیام رسان خارجی هم بر می آید. پس این باور که پیام رسان خارجی امن است، باور غلطی است. پس مسئه اصلی در فیلترینگ تلگرام اقتصاد فضای مجازی است.

خدا را شکر می کنیم که هفته پیش از طرف مقام معظم رهبری فتوایی در موضوع حریم خصوص صادر شد که بر احترام به حریم خصوص افراد تاکید دارند. همچنین تشکر می کنیم که از مسئولین قضایی کشور که بخشنامه های گوناگون در خصوص مسئله نقض حریم خصوصی از سوی قوه قضاییه صادر کردند.

 یکی از مشکلات بزرگ اصحاب فرهنگ و اندیشه در تلگرام، انتشار آثار و محصولات فرهنگی آن ها بدون کسب اجازه لازم از صاحبان آثار است ؛ راه حل آن توسعه پیام رسان های داخلی  است که ضمن توجه به این موضوع، از حقوق مولفین و مصنفین دفاع کرده و امکان به اشتراک گذاری بدون کسب اجازه صاحب اثر در این پیام رسان ها به حداقل می رسد.

خداوردی لو خاطر نشان کرد:« ارز اینترنتی گرام بدون برنامه ریزی شکل نگرفته است. بلکه هدایت کنندگان تلگرام با زیرنظر گرفتن رفتار کاربران و تحقیق بر روی سلایق آن ها این ارزنابودگر در اقتصاد ایران را طراحی کردند. این ارز بدون هیچ محدودیتی در اختیار کاربران قرار خواهد گرفت که آثار زیانبار اقتصادی عمیقی دارد مثلا موجب تقویت قاچاق کالا خواهد شد زیرا که موجب عرضه گرام، مقدار زیادی ارز از کشور خواهد شد که نظارتی بر آن نیست. از طرفی هم در ایران برخی با سواد دیجیتال پایین اقدام به سرمایه کذاری در این راستا می کند که به سبب نبود نظارت، احتمال وقوع هر حادثه ای است.»

او درباره امکان جهانی شدن برخی از این پیام رسان  ها گفت:« برخی از پیام رسان های ما بعد داخلی قوی تر و برخی بعد بین المللی قوی تری دارند. هر پیام رسان و شبکه اجتماعی به تناسب جمعیتش پیشرفت می کند. اما در حال حاضر تلاش بر این است که امکانات و زیرساخت ها توسعه داده شود و قطعا به مرور زمان این توسعه در ابعاد مختلف صورت خواهد گرفت. بحث بعدی بازار های مشترک ما با کشورهای هم دین و هم زبان ماست که می توانیم از آن ها نیز استفاده کنیم. و تولیدات خود را با آن ها نیز به اشتراک بگذاریم.»

خداوردی لو تصریح کرد:« اگر کسانی که در تلگرام اقدام به توسعه کسب و کار خود کردند، از همان ابتدا این فعالیت توسعه ای را در پیام رسان داخلی انجام می دادند، نه تنها امروز پیام رسان های اول منطقه به کشور ما تعلق داشت، بلکه دیگر با محدود سازی تلگرام نگران کسب و کار خود نبودند. هر کس در زمین بیگانه‌خانه می سازد؛ باید بداند که در این خانه ماندگار نیست زیرا که روزی باید زمین بیگانه را تحویل دهد. مردم ما باید بدانند که تلگرام در حال توسعه ارز اینترنتی‌گرام است و این در حالی است که از هیچکدام از شرکت های بخش خصوصی ما دعوتی جهت همکاری به عمل نیامده است.

او تاکید کرد: اگر ما با استفاده از پیام رسان های داخلی اقدام به توسعه پلتفرم ها و خدمات خود نکنیم، در سالهای آینده از بسیاری از کشورها عقب می مانیم. به عنوان مثال با استفاده از پیام رسان های داخلی ما حتی می توانیم ابلاغیه های قوه قضاییه را به آدرس مورد نظر ارسال کنیم. این امکان فقط در پیام رسان داخلی که سرور و فعالیت هایش مشخص است امکان راه اندازی دارد.  

در پایان باید بگویم که قطعا هر پیشرفتی ابتدا سخت است و پیام رسان های داخلی و مردم عزیز هم در ابتدا مشکلات خاص خود را خواهند داشت منتها باید با حمایت و ایجاد فرصت به توسعه پیام رسان های بومی کمک کنیم. پیشرفت پیام رسان های داخلی دارای منافع ملی است که در نوبه خود سود آن عاید تک تک اعضا جامعه می شود.»