غلامحسین دینانی: بدون تاریخ، هیچ نیستیم

به گزارش سرویس فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛  در ابتدای این برنامه، «غلامحسین ابراهیمی دینانی» درباره هادی عالم‌زاده گفت: او نه تنها زاده خاندان علما است، خودش هم عالم است. استاد تاریخ است و از بهترین استادان تاریخ اسلام. دقیق ترین نظرات را در تاریخ دارد و در آن، تبحر دارد.

او ادامه داد: اما باید بدانیم تاریخ چیست و فرق آن با زمان در چیست. ما بدون تاریخ، هیچ نیستیم. و اینکه آیا تاریخ را انسان ها می سازند که پاسخ مثبت است زیرا انسان تنها موجودی است که تاریخ را می فهمد و می سازد. اما آیا ما تاریخ را می سازیم یا در تاریخ ساخته می شویم، آیا ما وقایع گذشت را به حال می آوریم یا ما به گذشته برمی گردیم. جواب آن است که ما در شط زمان شناوریم و تاریخ را به وجود می آوریم. و آیا ما در این شط زمان، شناوریم یا غرق شده ایم. واضح است که ما غرقیم اما شنا هم می کنیم و با شناوری خودمان در شط زمان، تاریخ را می سازیم.

این استاد فلسفه اضافه کرد:  متاسفانه آشنایی‌مان با تاریخ کم است و اگر آن را نشناسیم و در آن شنا نکنیم، غرق می شویم. مارسل پروست رمانی دارد به نام «در جتسجوی زمانِ از دست رفته» اگر به تاریخ آشنا نباشیم و آن را ندانیم، می شود زمانِ از دست رفته. فقط کافی است به تاریخ توجه کنیم و وقایع آن را بخوانیم. همه چیز در تاریخ آمده و در دل آن نهفته است. تاریخ ما را می سازد و ما هم باید تاریخ را بسازیم و در این شط شناور غرق نشویم.

سجادی: دقت خاصی در فهم تاریخ به‌خصوص برخی دشواری‌های تاریخ

سپس، «سیدصادق سجادی»، درباره عالم‎زاده، نکاتی چند بیان کرد. او با ذکر این نکته که بیش از 30 سال است که با این استاد تاریخ، هم به واسطه تصحیح مقالات و هم کلاس درس آشنایی دارد، گفت: او دقت خاصی در فهم تاریخ به‌خصوص برخی دشواری های تاریخ دارد که گاهی اسباب تعجب است. حتی گاهی می شد در کلاس های دکتری دانشکده الهیات دانشگاه تهران، درباره یک استنباط تاریخی چند جلسه صحبت می کرد.

این استاد تاریخ اسلام ادامه داد: در اسلام‌شناسی، به‌‍ طور عموم وامدار راهنمایی ها و دقت های خاص او بوده و هنوز هم هستیم. عالم‌زاده از نادر کسانی است که درباره تاریخ اسلام صاحب نظر و اهل دقت است و حتی در این روزگارِ فاجعه پایان‌نامه ها، رساله های تحت راهنمایی او، خواندنی است و همه در زمره بهترین رساله‌ها هستند.

«هادی عالِم‌زاده» نیز در سخنان کوتاهی، از بذل لطف استادان و همچنین سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران قدردانی کرد.

دعایی: ابایی از تخطئه نظریه‌ای که آن را نادرست می‌دانست، نداشت

در ادامه، «سیدمحمود دعایی» درخصوص غلامحسین ابراهیمی دینانی اظهاراتی را مطرح کرد و گفت: من بیش از نیم قرن است که استاد دینانی را می شناسم. وقتی طلبه ای بودم و از کرمان به قم آمدم، در سال های آغاز نهضت امام خمینی و فعالیت های سیاسی اجتماعی دوستان مان بود که به من هم جهت می داد. در آن زمان، من طلبه ای نوپا بودم و به دنبال شخصیت های برجسته ای که به آن تأسی کنم. در همین مسیر در مدرسه آقای بروجردی با استاد دینانی آشنا شدم که حجره هایمان نزدیک هم بود و افتخار هم‌لباسی داشتم.

مدیرمسئول روزنامه اطلاعات سپس گفت: من از همان زمان، در او تواضع و معرفت دیدم و بعدها به درجات علمی و مقامات معنوی اش واقف شدم. او از همان موقع، شهره به شجاعت و صلابت بود و ابایی از تخطئه نظریه ای که آن را نادرست می دانست، نداشت و حتی با وجود همین فروتنی، با آن نظریه نامطلوب برخورد می کرد و انعطاف ناپذیر بود. روایت شده که مرحوم علامه طباطبایی به تعداد معدودی از شاگردان خود افتخار می کرد که از آن جمله شهید مطهری، آیت‌الله جوادی آملی و البته دکتر ابراهیمی دینانی بود.

افشار زنجانی: هیچ‌گاه نمی‌گوید همه‌چیز را می‌دانم

در ادامه، «ابراهیم افشار زنجانی» درباره نورالله مرادی گفت: اولین بار که او را در سال ۱۳۵۶ دیدم. آن زمان دانشجوی دوره کارشناسی ارشد بودم.  در آن دوران استادان همیشه اقتدارگرا بودند اما یکی از نکاتی که از مرادی آموختم همین موضوع بود که در عین سادگی و و برخوردهای دوستان ارتباط بسیار خوبی با شاگردانش داشت.

او اضافه کرد: درس دیگری که از او می توان آموخت این است که او با توجه به اینکه استادی برجسته است اما هیچ گاه نمی گوید همه چیز را می دانم.

افشار زنجانی در ادامه با بیان اینکه برخی روشنفکران دهه های ۳۰ و ۴۰ در این نشست حضور دارند گفت: مرادی با اساتید بزرگی مانند دریابندری، مصاحب، زریاب خویی و... فعالیت داشته است.

 او افزود: صحبت های مرادی همیشه با طنز همراه بوده است که این موضوع نشان از روحیه بالای او دارد.

این پژوهشگر حوزه کتابداری گفت: چه کتاب ها و چه مقالات مرادی همیشه با نوشتار روان و جذاب همراه بوده است.

مرادی: در تمام عمر حرفه‌ای کتابدار بوده‌ام و به آن افتخار می‌کنم

سپس، «نورالله مرادی» در ادامه درباره فعالیت های خود گفت: از سازمان اسناد و کتابخانه ملی و خانم بروجردی به خاطر برگزاری چنین نشست هایی که فرصتی است تا دور یکدیگر جمع شویم را برگزار می کنند تجلیل می کنم.

او گفت: برخی می گویند یک استاد زمانی موفق است که دانشجوهایش از او پیشی بگیرند و من امروز افتخار می کنم که بگویم دانشجویان فراوانی دارم که امروز از من بالاتر هستند پس من هم استاد موفقی بوده ام.

استاد برجسته کتابداری و آرشیو ایران اظهار کرد: از سال ۱۳۳۹ تا سال گذشته نزدیک به ۵۷ سال در صداوسیما و سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و... فعالیت کرده ام. در تمام عمر حرفه ای کتابدار بوده ام و به آن افتخار می کنم.

او تاکید کرد: کتابداران میانجیان فرهنگی هستند که در دنیای امروز این نقش بسیار اهمیت دارد.

مرادی افزود: کتابداران بین نسل های گذشته و آینده  و کشور ها با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند.

وی گفت: کتابداری امروز ارج واقعی خود را ندارد که این نقص ابتدا از سیستم آموزشی کشور و س‍پس از نارسایی سیستم تحقیقاتی است.

طارمی‌‌راد: دریای علمی نشات‌گرفته از ارتباطات بزرگان

سخنران بعد، «حسن طارمی‌‌راد» بود که درباره اکبر ثبوت گفت: کتاب های ثبوت همیشه آموزنده بوده است و من از این کتاب ها آموخته ام.

او در ادامه با بیان اینکه ثبوت از بزرگان اجازه نقل حدیث داشته گفت: ثبوت با بزرگان زیادی ارتباط داشته است و این دریای علمی که دارد از این ارتباطات نشات می گیرد.

حجت‌الاسلام‌ والمسلمین طارمی‌‌راد گفت: او اساتید بزرگی همچون شیخ آقا بزرگ، شیخ محمد تقی آملی، ابوالحسن شعرانی، میرزا محمود شهابی خراسانی، شیخ عبدالعزیز جوادی و... داشته است.

وی افزود: در گذشته به جهت احترام رسم بوده که نویسنده یک مطلب ابتدای نوشته خود ابتدا نام پدر را می آورده است.  در یک نوشته از ثبوت این نکته را دیدم که نام پدر خود را پیش از خود آورده است و این موضوع نشان از احترام او به پدرش است.

ثبوت: هر فعالیتی که داشته‌ام با نیت دفاع از فرهنگ، مذهب و آیین بوده است

در ادامه نشست اکبر ثبوت، استاد دانشگاه و پژوهشگر تاریخ و فلسفه اسلامی درباره فعالیت های خود گفت: در دنیا چیزی ندارم به جز اینکه نعمت بزرگ حضور در محضر بسیار از اساتید بزرگ را درک کرده ام.

او گفت: یکی از کار هایی که در نیمه دوم دهه ۴۰ انجام می دادم این بود که پولی به دست می آوردم تا بتوانم مدتی به شهرستان های دور افتاده و یا نجف بروم و در محضر بزرگان باشم.

ثبوت افزود: من در محضر بزرگانی همچون مرحوم محقق، محمدعلی حبیب آبادی، شیخ حسن حلی، میرزا باقر زنجانی، دکتر غلامحسین صدیقی و... بوده ام.

پژوهشگر تاریخ و فلسفه اسلامی اضافه کرد: هر کجا بزرگان سخنرانی داشتند من آن جا حضور می یافتم.

او در ادامه به دوران دانشجویی خود اشاره کرد و گفت: یکی از آرزوهای من این بود که از حق مظلوم و مردم دفاع کنم. برهمین اساس هم راه های خود را انتخاب کردم. در زمان انتخاب رشته تحصیلی نیز به همین دلیل حقوق را انتخاب کردم.

ثبوت تاکید کرد: پس از مدت ها متوجه شدم که مظلوم تر از مردم، تاریخ و فرهنگ این مردم و مملکت است. بنابراین سعی کردم به آن خدمت کنم.

او افزود: در برهه ای از دهه ۵۰ هم حس کردم تشیع مظلوم است و برهمین اساس هم ۴ مجلد از ۲۲ مجلد الغدیر را ترجمه کردم.

ثبوت اظهار کرد: برخی تهمت های ناروایی هم در برخی دوران به من زده شد. اما وجدان من آسوده است که من هر کجا که بوده ام و هر فعالیتی که داشته ام با نیت دفاع از فرهنگ، مذهب و آیین بوده است.

در سلسله نشست ‌»یکشنبه‌های کتابخانه ملی» که از تیرماه آغاز شده، در آخرین یکشنبه هرماه، از مفاخر متولدِ آن ماه تجلیل می‌شود.