یاسر طالبی: سینمای مستند پیشروتر از سینمای داستانی ماست

به گزارش سرویس فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ نشست خبری مستند «دلبند» با حضور یاسر طالبی(کارگردان)، الهه نوبخت (تهیه‌کننده)، اکبر رستگار (آهنگساز)، فرزانه فتحی (نویسنده متن سرگذشت)، میثاق مدانلو (صدابردار) و با اجرای حمید مدقق در پنجمین روز جشنواره فیلم فجر برگزار شد.

طالبی درباره اینکه محل اصلی روستایی که در فیلم «دلبند» دیده می‌شود در کدام شهر قرار دارد گفت: اسم این منطقه‌ چراگاه اوپرت است که در ارتفاع البرز و مرز بین استان مازندران و سمنان قرار دارد.

نوبخت درباره تهیه‌کنندگی این مستند گفت: کاش در جشنواره فیلم فجر استقبال بیشتری از مستند می‌شد. هرچند که من سه‌، چهار دوره در این جشنواره کار کردم. می‌فهمم هیجان برای سینمای داستانی آنقدر زیاد است که مستند دیده نمی‌شود. اما کاش به آن توجه بیشتری می‌شد. 

او ادامه داد: زمانی که کارگردان سوژه دلبند را با من مطرح کرد. سوژه مرا بسیار متعجب کرد که چطور یک مادر 80 ساله با این همه گاو به تنهایی در ارتفاعات زندگی کند. فکر می‌کردم فیلم فضای بین‌المللی دارد. چون به واسطه شغلم می‌دانم در فضای بین‌المللی در مورد ایران چطور فکر می‌کنند. آن‌ها جامعه‌ای را می‌بینند که اتفاقا مرد سالار نباشد، زنی باشد که مردانه‌تر از مرد‌ها زندگی کند. شما می‌بینید که مردم روستا بیشتر از دو، سه تا گاو ندارند. باخوردهایی که از آن‌ها گرفتیم برایمان خیلی جذاب بود. 

فتحی درباره نویسندگی در مستند «دلبند» گفت: 80 سال زندگی این زن وقتی قرار شد نوشته شود، کار من این بود که شناسه‌های اصلی این زن را بنویسم. همزمان من هم با سوژه آشنا شدم و زندگی واقعی آن‌ها را دیدم. من از زمانی که با خانم فیروزه همراه شدم،‌ جزئیات زندگی‌اش را با زبان خودش نوشتم. 

طالبی درباره فیلمبرداری «دلبند» توضیح داد: ما حدود دو سال فیلم‌برداری داشتیم و یک‌سال هم مرحله پیش از تولید بود. به جرات می‌توانم بگویم، فیروزه به شدت زنی سخت است. ما به تدریج توانستیم اعتماد او را جلب کنیم. به هر حال شما فیروزه را دیدید، شخصیتی که بسیار آدم معمولی هست اما در موقعیت ویژه‌ای قرار گرفته است. من همیشه استقبال می‌کنم از آدم‌های معمولی که در موقعیت ویژه قرار می‌گیرند. بعد از دو سال او به من گفت حالا من و شما،‌ مادر و فرزند شدیم. 

او ادامه داد: هر آنچه در زندگی او اتفاق می‌افتاد را ما فیلم‌برداری می‌کردیم. ما از ابتدا به این نتیجه رسیدیم که نمی‌توانیم دخل و تصرف کنیم. از همان ابتدا از لنز 50 استفاده کردیم و می‌دانستیم که می‌خواهیم مشاهده‌گر باشیم.

او افزود: ما به این نتیجه رسیدیم از دلبستگی به حیوانات و طبیعت شخصیت فیروزه استفاده کنیم و اسم فیلم را «دلبند» بگذاریم. 

در ادامه نشست رستگار درباره آهنگسازی مستند گفت: تمام موسیقی این فیلم با هدف و حساب‌شده انتخاب شد.

حضور مادر من،‌ به حساب اینکه مادر من هستند نبود. این فیلم چنین روایتی می‌خواست. تمام صحنه‌هایی که انتخاب شده فیروزه بخواند، همه آن‌ها برای خودش یک پیشینه دارد. درد و دل‌های ما در موسیقی مازندران. یک بخش موسیقی ما آوازی و بخش دیگر سازی است.

نوبخت درباره آهنگسازی مستند دلبند، گفت: دلم می‌خواهد اینجا از خانم راضیه احمدی، مادر آقای رستگار تشکر می‌کنم. 

او در پاسخ به این سوال که کارش را چطور آغاز کرده است، بیان کرد: در حوزه هنری از سال 85 کارم را در بخش بین‌الملل شروع کردم. همزمان چند جشنواره مدیر بین‌الملل بودم. چند فیلم کوتاه تهیه کرده‌ام. در حال حاضر هم بعد از 12 سال دفتر «تصویرگستر الهه پارسی» به عنوان دفترپخش بین‌الملل داریم. 

نوبخت درباره تفاوت جشنواره‌های خارجی با فجر گفت: حضور در جشنواره‌ها بسیار حرفه‌ایست. در جشنواره ایتفا که مهم‌ترین جشنواره مستند دنیاست بلیط‌هایش کاملا فروش می‌رود و مردم عادی آن‌ها را می‌خرند. حدود 12 هزار یورو پول بلیط‌هایشان می‌شود. اینکه ما بیاییم فیلمی را پخش کنیم به چرخه جریان نمایش فیلم کمکی نمی‌کند. 

او ادامه داد: ما بیشتر از این فکر کنیم که فیلم مستند، کوتاه یا بلند نمایش دهیم باید به جریان اقتصادی فیلم‌ها کمک کنیم. انتظار می‌رود از دل این جشنواره یک گفتمان بین صاحبان آثار و اصحاب رسانه شکل بگیرد. صاحبان آثار چارسو هستند،‌ دوستان رسانه اینجا هستند. امیدوارم به زودی یک کاخ جشنواره درست داشته باشیم و فیلم‌ها را کنار هم ببینیم. ما با استانداردهای دنیا خیلی فاصله داریم. تفاوت ما خیلی زیاد است. با داشتن تنها یک نمایش آنهم در جشنواره آلمان،‌ ما در برلین پذیرفته شدیم و تنها نماینده ایران در این جشنواره هستیم. البته فکر می‌کنم در بخش تجربی هم فیلمی به تهیه‌کنندگی آقای برزگر حضور دارد. 

طالبی درباره زنده بودن شخصیت اصلی گفت: بله زنده هستند. در حال حاضر 83 سال سن دارند.

طالبی همچنین درباره فیروزه گفت: زندگی که فیروزه دارد فارغ از فضای تجدد برای مخاطبان خارجی بسیار پراهمیت بود. به هر حال ساخت این فیلم برای خودم ادای دین بود. نسل فیروزه‌ها از بین رفته‌اند. ازاین نظر ساخت این فیلم برای من چالش بزرگی بود. ارتباط فیروزه با خداوندش، ارتباط متفاوتی است. دیالوگ مهمش این است آنجایی که گاو مرا می‌فهمد،‌ انسان مرا نمی‌فهمد. او ایمان مرا بیشتر کرد.