در زمینه تولیدات علمی و تولید علم برتر جزء ۲۰ کشور اول جهان قرار داریم

به گزارش گروه آموزش خبرگزاری برنا، دکتر محمد جواد دهقانی درخصوص جایگاه کشور در ثبت اختراعات پس از پیروزی انقلاب اسلامی گفت: در حوزه ثبت اختراعات یکی از پایگاه‌های معتبری که وجود دارد، پایگاه USPATEND می‌باشد که تحت عنوان USPTO است. بر اساس آخرین آمار این پایگاه در ۵ سال گذشته میزان ثبت اختراعات‌مان در حدود ۲ برابر افزایش یافته و در سال ۲۰۱۴ بر اساس آخرین آماری که استخراج شده میزان اختراعات‌مان ۳۷ مورد بوده که در سال ۲۰۱۸ این تعداد به ۶۵ مورد افزایش یافته که در مقایسه با رشد سایر کشورها چشمگیر بوده است.

وی در رابطه با اینکه بیشتر پیشرفت‌های حاصل شده در کدام رشته‌ها و حوزه‌ها بوده است تصریح کرد: در حوزه‌های موضوعی مانند حوزه فنی و مهندسی، علوم پایه و پزشکی بیشترین میزان تولیدات علم را داشته‌ایم ولی در حوزه ثبت اختراع بیشتر پیشرفت‌ها در حوزه مهندسی بوده است.

دکتر دهقانی در پاسخ به این سوال که چه باید کرد تا اختراعات تولید شده بیشتر در مسیر تولید قرار گیرد گفت: مأموریت و جایگاه هر یک از حوزه‌ها متفاوت است؛ به عنوان مثال در حوزه مهندسی این انتظار بیشتر است و در حوزه علوم پایه فعالیت‌ها بیشتر بر مبنای علوم تئوریک است.

وی افزود: در حوزه‌های علوم انسانی و اجتماعی هم فعالیت‌هایی صورت گرفته که بیشتر در عرصه جامعه استفاده دارد ولی آمار دقیقی از اینکه چقدر از این تولیدات علمی وارد عرصه صنعت شده وجود ندارد که باید تلاش شود تا مستندسازی در این حوزه‌ها انجام شود.

دکتر دهقانی به ارتباط تولیدات علمی و نیازسنجی جامعه اشاره کرد و افزود: یکی از مسائل مهم در تولید علم آن است که بتوانیم دانشگاه‌ها و پژوهشگران کشور را به سمت موضوعات مورد نیاز کشور سوق دهیم و در حال حاضر یکی از شاخص‌هایی که میزان تولیدات علمی کشور را نشان می‌دهد میزان استنادات به این تولیدات علمی است. یکی از مهم ترین این شاخص‌ها مقالات پراستناد یا مقالات برتر تولید شده است و در شاخص میزان مقالات پراستناد هم رتبه زیر ۲۰ را در سطح دنیا داریم و باید تلاش کنیم تا این تولیدات به فناوری تبدیل شوند.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام درخصوص نیازها و پیش‌نیازهایی که لازم است تا این مقالات تبدیل به فناوری شوند، خاطرنشان کرد: در بخش صنعت یکی از چالش‌هایی که همیشه وجود داشته بحث ارتباط دانشگاه با صنعت است. بدین معنی که بتوانیم طی حلقه‌ای این تولیدات علمی را به بخش صنعت ارتباط دهیم. برای ایجاد این ارتباط یکی از کارهایی که انجام شده ایجاد شرکت‌های دانش بنیان است به گونه‌ای که هیئت امنای دانشگاه‌ها این مجوز را به راحتی در اختیار دانشگاه‌ها قرار داده‌اند که استادان و اعضای هیئت علمی بتوانند با ایجاد شرکت‌های دانش بنیان تولیدات علمی را به بخش صنعت عرضه کنند.

وی در خصوص تاریخچه و اهداف پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: بحث ایجاد پایگاهی که بتواند میزان تولیدات علمی را رصد کند در اوایل دهه ۸۰ با تاکیدات مقام معظم رهبری مطرح گردید و در سال ۱۳۸۷ عملیاتی شد و در نشست وزرای علوم جهان اسلام ارائه و این پایگاه در همان سال تاسیس شد.

وی افزود: هم‌اکنون ده سال از تاسیس پایگاه استنادی علوم جهان اسلام می‌گذرد و هدف اصلی آن ایجاد یک شبکه علمی بین کشورهای اسلامی بود که مهم‌ترین بخش آن انتشارات یافته‌های پژوهشی کشورهای اسلامی است.

دکتر دهقانی خاطرنشان کرد: در کلیه کشورهای اسلامی یک پایگاه داده‌ای داریم که در حقیقت نشریات کل کشورهای اسلامی که بیش از ۳هزار نشریه است نمایه می‌شود و بخش مهمی از فعالیت‌های پایگاه رصد جایگاه علمی آن است و بر این اساس در ۲۰ سال اخیر ما رشد بسیار خوبی در مقایسه با دیگر کشورهای جهان داشته‌ایم که میزان آن ۲۳.۱۵ درصد بوده است.