الحان موسیقی نقش بسیار سازنده ای در اخلاقیات و معنویات دارند/ موسیقی می تواند با وجود اختلاف های نژادی ، دینی و اخلاقی باعث اتحاد ، صلح و دوستی شود

به گزارش خبرگزاری برنا از گیلان ، فرشید فرهمند حسن زاده هنرمند عرصه موسیقی در سال ۱۳۵۴ در تهران به دنیا آمد.

 وی از کودکی به موسیقی علاقمند شد و در سال ۱۳۶۹ آموزش ویلن را نزد "مسعود حسنخانی" آغازکرد و پس از گذشت سه سال خدمت شادروان "اسداله ملک" رسید و تا پایان عمر استاد ، در مکتب وی کسب فیض کرد.وی در سال ۱۳۷۶ به دعوت اسداله ملک به ارکستر همنوازان صدا وسیما که به سرپرستی خود او بود همکاری خود را آغاز و سپس در سال ۱۳۷۸ برای ادامه تحصیل در رشته ی موسیقی وارد دانشگاه تهران شد و در سال ۱۳۸۳ موفق به اخذ مدرک کارشناسی موسیقی از این دانشگاه گردید.

او علاوه بر موسیقی ویلن در دوران طفولیت گرایش به  طراحی و نقاشی نیز داشته است.همچنین استاد فرهمند کتاب های بسیار زیادی را تألیف کرده است .

وی یکی از سرمایه های بزرگ ایران در زمینه هنر موسیقی است که بسیارصبورانه و متواضعانه به سوالات خبرنگار برنا پاسخ داد که در ادامه می خوانید:

جناب آقای فرهمند تعریف شما از هنر موسیقی چیست؟

موسیقی از دیرباز جزء صناعات ظریفه محسوب می شد و در کتب قدیم یونان یا در رسالات موسیقی قدیم ایران  بیشتر به موسیقی از نقطه نظر آکوستیکی ، بعد نظری ،شناخت گام ها و بررسی فنی درباره ی فواصل و نسبت های بسامدی صداها پرداخته شده تا بعد عملی ، به همین دلیل موسیقی بیشتر به عنوان نوعی صنعت محسوب میشده است.

ولی از آنجا که کاربرد اصوات بیشتر به حالات و درونیات صنعتگر  یا همان اجرا کننده ی موسیقی اعم از خواننده یا نوازنده بستگی دارد ، رنگ هنر به خود گرفته و بیان اصوات موسیقایی میتواند انعکاس حالات مختلف روحی اجراکننده (غم ،شادی، هیجان ،اضطراب و ...) باشد.  به گفته ی شوپنهاور "موسیقی آوای ژرفاست" که صداها بی واسطه بیانگر ژرفای درون است.

 به نظر شما موسیقی در اخلاق یک موسیقی دان چه تأثیر ماندگاری می تواند برجای بگذارد؟

بنده پاسخ به این سوال شما را ارجاع می دهم به شعری از مثنوی معنوی دفتر چهارم،که اواسط این شعر مولوی صدای ساز هایی چون رباب و دهل را به اصوات بهشتی نسبت میدهد:

"بس حکیمان گفته اند این الحان

از ادوار چرخ بگرفتیم ما

بانگ گردش های چرخ است این که خلق

مینوازندش به طنبور و به حلق

مومنان گویند که آثار بهشت

نغز گردانید هر آواز زشت

ما همه اجزای آدم بوده ایم

در بهشت این الحان بشنوده ایم "

با استنباط از این 4 بیت از مثنوی این نکته برداشت میشود که الحان موسیقی یاد آور صداهایی بوده که در بهشت شنیده ایم و میتوان نتیجه گرفت که الحان موسیقی نقش بسیار سازنده ای در اخلاقیات و معنویات دارند،مضافا بر اینکه موسیقی به عنوان یک زبان مشترک بین همه ی اقوام دنیا میتواند تمام مرز های جغرافیایی را از میان بردارد و با وجود اختلاف های نژادی و دینی و اخلاقی  باعث اتحاد ، صلح و دوستی شود.

نحوه ورود خود در عرصه موسیقی و پرداختن به ساز ویولن را بفرماییدو دلیل آنکه نواختن این نوع موسیقی را انتخاب کرده اید چه بوده است؟

بنده از دوران طفولیت گرایش به موسیقی و طراحی و نقاشی داشتم ، شاید به این دلیل که پدر ایام فراقتش را به کشیدن تابلوهای رنگ و روغن می پرداخت و گاهی اشعار فکاهی و ریتمیک وکتابهای  قصه را با ضرب گرفتن روی کاسه برای دوستانم می خواندم و میزدم ،ولی بیشتر به طراحی و نقاشی میپرداختم.

تا اینکه  در سن 12 سالگی زمانیکه ویلن استاد ملک را بر روی  یکی از کاست هایی که یکی از دوستانم به من داده بود  شنیدم چنان تحت تاثیر قرار گرفتم که تصمیم گرفتم موسیقی و نواختن ویلن را به صورت جدی آغاز کنم.

 ساز ویولن را نزد چه کسی آموخته اید؟و آیا ساز ویولن را تدریس هم می کنید؟

بنده فارغ التحصیل رشته ی موسیقی دانشکده ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران هستم.از سال 69 آموختن ویلن را نزد استاد مسعود حسنخانی آغاز کردم ،سپس در سال 1372 به مکتب استاد ملک در محله ی دروازه دولت تهران رفتم ، فعالیت حرفه ای را در این زمینه از سال1373 (19 سالگی ) با ضبط آهنگی که آقای ملک به نام پیرچنگی برای اکبر گلپایگانی ساخته بودند به همراه خود ایشان و سایر اساتید و دوستان دیگر منجمله فضل اله توکل ، بهزاد رضوی ،امید امیری ، پیام طونی ،مهندس آسایش ، بهروز قنسولی و ... آغاز کردم.

سال 76 پس از گذراندن دوران سربازی به دعوت آقای ملک به ارکستر خود ایشان به نام (همنوازان ) ملحق شدم و آثار  زیاد وآلبوم های مختلفی ضبط کردیم ،منجمله دو آلبوم "به یاد فردین "و" غزل خوان "با صدای ایرج (حسین خواجه امیری)،و "مست عشق "و "عقیق" با صدای اکبر گلپا، و همکاری همزمان با ارکستر جلیل عندلیبی،وضبط آلبوم "خداحافظ" با صدای علیرضا افتخاری،و "سروستان" با صدای رضوی سروستانی.

سال 78 مصادف شد با ورود به دانشکده ی هنرهای زیبا،و تدریس در این زمینه را رسما از سال 1375 در آموزشگاه خود آقای ملک شروع کردم به طوریکه در عین حال که خودم نزد ایشان تلمذ مینمودم آقای ملک تدریس تعدادی از شاگردان (تقریبا دو سوم شاگردان )آموزشگاه را به من واگذار کرده بودند.

آیا ساز ویولن را به صورت بداهه می نوازید یا از سبک خاصی پیروی می کنید؟

طبیعتا اساس و ویژگی بارز موسیقی ایرانی بداهه نوازی میباشد

وکلا موسیقی شرقی (خاور میانه) که موسیقی ایرانی زیرمجموعه ی آن است موسیقی فردی و اساس آن تکنوازی است تا ارکستر که ویژگی آن بیشتر بافت افقی یا مونو فونیک و حرکت روان  ملودی با الگوهای مختلف ریتمیک میباشد  تا بافت عمودی یا همو فونیک .و به همین دلیل، بداهه نوازی برای ایجاد تنوع و خلق ملودی های مختلف از ارکان اصلی  موسیقی ایرانی است.

در نواختن ویولن از چه قائده و سبک خاصی پیروی می کنید؟و آیا هنگام نواختن از طبیعت،زندگی ،اتفاق و یا وقایع خاصی الهام می گیرید؟

به عقیده ی اینجانب موسیقی هم مانند سایر هنرها تصویرگر دنیای پیرامون ، تاثیرات ، اتفاقات و نحوه ی نگرش و تفکر مجری آن(اعم از نوازنده ، آهنگساز و خواننده ) میباشد . به طوری که نوع آداب و رسوم و نگرش ها و روابط اخلاقی تاثیر مستقیم روی اثر موسیقایی به وجود آمده توسط اجرا کننده ی موسیقی روی هر ساز دارد.

کما اینکه در علم اتنوموزیکلوژی ( اتنو واژه ی یونانی به معنی مردم و موزیکولوژی به معنای موسیقی شناسی )که رابطه ی بین موسیقی با آداب و رسوم ، فرهنگ ، زبان ، موقعیت جغرافیایی  و .... را بررسی مینماید به طور مفصل و جامع به تاثیرات روابط اجتماعی بر موسیقی میپردازد و مطالعات ، مقالات و تحقیقات زیادی در این زمینه انجام شده است.

باخبر شدیم که پژوهشگر و نویسنده کتاب های متعددی در عرصه موسیقی هستید لطفا نام کتاب هایتان را ذکر کنیدو در مورد محتوی آنها مختصری شرح دهید

البته بنده خود را پژوهشگر  به معنای واقعی در زمینه ی موسیقی نمیدانم چرا که پژوهش و تحقیق خود یک امر تخصصی و یک رشته ی مستقل و با مهارت های لازم به خود میباشد ولی در باب نویسندگی که بهتر است بگویم نت نگاری و آوا نگاری تعدادی کتاب به علت کمبودهایی که در رپرتوار نوازندگی ویلن در ایران حس کردم تالیف و گردآوری کردم که لیست آنها به صورت زیر میباشد :

1: دوره ی ردیف نوازی اسداله ملک

باز نویسی و ویرایش فرشید فرهمند انتشارات سرود 1390

2: ساز تنها کتاب اول (چهارمضراب ها و قطعات آوازی حبیب اله بدیعی )

نگارش : فرشید فرهمند

انتشارات سرود 1389

3: ساز تنها کتاب دوم (چهارمضراب ها و قطعات آوازی حبیب اله بدیعی )

نگارش : فرشید فرهمند

انتشارات سرود 1390

4: ساز تنها کتاب سوم (چهارمضراب ها و قطعات آوازی حبیب اله بدیعی )

نگارش : فرشید فرهمند

انتشارات سرود 1391

5 : ردیف سازی اسداله ملک

بازنویسی و تصحیح : فرشید فرهمند

انتشارات چنگ 1392

6 : گلستان نغمه ها 1

نت تصانیف و ترانه های اسداله ملک نگارش : فرشید فرهمند

انتشارات سرود 1392

7 : نغمه های جاویدان 1

چهارمضراب ها و قطعات آوازی پرویزیاحقی نگارش : فرشید فرهمند 1393

8: قطعات منتخب برای سازدهنی ترمولو

گرد آوری و تنظیم : فرشید فرهمند

1394

9 : گلستان نغمه ها 2 :

نت تصانیف و ترانه های محمد حیدری

نگارش : فرشید فرهمند

1396

10 : چهارمضراب

و آهنگ ها و تصانیف منتخب مسعود حسنخانی به کوشش : فرشید فرهمند انتشارات فرهنگ رسا 1397

11: ساز تنها کتاب چهارم (چهارمضراب ها و قطعات آوازی حبیب اله بدیعی )

نگارش : فرشید فرهمند

انتشارات سرود 1397

آیا در عرصه سینما و تلویزین فعالیتی در زمینه موسیقی داشته اید؟

خیر ، در عرصه ی موسیقی فیلم و سریال فعالیتی نداشتم ولی در زمینه ی ملودی و آهنگسازی در فرم تصنیف و ترانه در کنار نوازندگی فعالیت کرده ام  .اما کلا به سینما و فیلم علاقه ی وافری دارم و به خصوص سینمای کلاسیک دهه ی 50 تا 80 میلادی

و در این خصوص به عنوان یک شخص کوچک ایرانی به داشتن دوبلور های افسانه ای و استثنایی که در دنیا در مقام اول هستند به خود میبالم .

و اما سخن آخر شما ...

از شما و خبرگزاری برنا برای تهیه گزارش های فرهنگی و هنری قدردانی می کنم .

گفتگو از : اعظم پرتوبین