دستاوردهای سیاسی، امنیتی و اقتصادی سفر حسن روحانی به عراق/ دیدار تاریخی روحانی در نجف رقم خورد

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا؛ اهمیت سفر سه روزه «حسن روحانی»، رئیس جمهوری اسلامی ایران، به عراق  علاوه بر اهمیت همه جانبه آن برای دو کشور ایران و عراق، حامل پیام‌هایی نیز به دوستان و دشمنان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای دو کشور بود. دوستان و دشمنانی که نظاره‌گر چگونگی و نتایج عملی آن هستند و همانند ناظران، آن را نقطه عطفی در روابط تاریخی تهران بغداد می‌دانند. سفری که در روز روشن برخلاف سفر پنهانی و مخفیانه «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا، انجام شد. به ویژه که این سفر در بدترین شرایط تحریمی از سوی آمریکا پس از خروج آن از برجام  صورت گرفته است.

رئیس جمهور در روز دوشنبه هفته جاری در راس هیاتی بلندپایه راهی عراق شد تا با مقامات عراقی در زمینه‌های گوناگون گفتگو کند. یکی از دستاوردهای مهم اقتصادی در اولین روز سفر رئیس جمهور به عراق، واریز اولین بخش از مطالبات دولت ایران از عراق به حساب بانک مرکزی ایران بود. در این سفر، «عبدالناصر همتی»، رئیس کل بانک مرکزی، در مذاکرات مفصل با همتای عراقی خود نحوه پیگیری واجرای توافق ماه گذشته بانک‌های مرکزی دو کشور را مورد بحث و توافق قرار داد. همچنین در این جلسه در مورد تسهیل امور بانکی صادرکنندگان کالا و خدمت ایرانی و نیز فعالیت شعب بانک‌های ایرانی در عراق و ایجاد روابط کارگزاری بانک‌های ایرانی با بانک‌های عراقی و ضرورت قبول ضمانت‌نامه‌های دیناری به جای ضمانت‌نامه دلاری، برای فعالیت ‌پیمانکاران ایرانی به طور مفصل گفتگو شد.

حسن روحانی پس از استقبال رسمی از سوی برهم صالح، رئیس جمهور عراق در بغداد، با تقدیر از میهمان نوازی و استقبال گرم دولت عراق از هیأت ایرانی در این سفر و پذیرایی مردم عراق از زائران ایرانی عتبات عالیات، اظهار امیدواری کرد این سفر گام بزرگی در راستای توسعه و تعمیق روابط و همکاری‌های دو کشور باشد.

رئیس جمهور با بیان اینکه دو دولت و دو ملت ایران و عراق برادری و حسن همجواری را همواره در عرصه‌های گوناگون برای یکدیگر به اثبات رسانده‌اند، افزود: «اراده همه ارکان نظام جمهوری اسلامی ایران بر توسعه و استحکام هرچه بیشتر روابط با عراق است.»

روحانی با اشاره به اینکه روابط دولت‌های ایران و عراق ریشه‌های قلبی در تاریخ و فرهنگ مشترک دو ملت دارد، اظهار کرد: «مناسبات و همکاری نزدیک تهران- بغداد خواسته مشترک ملت‌های ماست.»

روحانی توسعه روابط بانکی را پشتوانه محکمی برای توسعه همکاری‌های تجاری و اقتصادی ایران و عراق دانست و گفت: تقویت بانک‌های مرکزی دو کشور و توسعه همکاری‌های تجاری با استفاده از پول‌های ملی، ما را از ارزهای خارجی بی نیاز خواهد کرد.

رئیس جمهور با اشاره به ضرورت تلاش برای ایجاد تسهیلات لازم در روابط گمرکی، مرزی و استانداردهای کیفی برای توسعه مناسبات اقتصادی و تجاری دو کشور، خاطرنشان کرد: ایران و عراق می‌توانند روابط و همکاری‌های خود را در بخش‌های مختلف از جمله انرژی، حمل و نقل، ترانزیت کالا، استفاده بهتر از منابع اروند رود، اتصال راه آهن دو کشور به هم برای تسهیل در تردد زائران بویژه در ایام اربعین حسینی (ع) گسترش دهند.

روحانی تقویت بازارچه‌های مرزی و ایجاد شهرک‌های صنعتی در مرزهای دو کشور را در توسعه روابط فی‌مابین تاثیرگذار دانست و گفت: آماده انتقال تجربیات و ارائه خدمات فنی و مهندسی به عراق و تشویق بخش خصوصی ایران برای سرمایه‌گذاری در عراق هستیم.

«برهم صالح»، رئیس جمهور عراق، نیز با بیان اینکه ایران در مقاطع حساس میزبان بسیاری از مردم عراق بوده و در مسیر مبارزه با تروریسم داعش کمک‌ها و حمایت‌های فراوانی داشته است، افزود: ایران نقش بسیار برجسته‌ای در شکست داعش داشته و این نشان دهنده روابط عمیق و دوستانه دو کشور است؛ ایران و عراق هیچ انتخابی جز روابط خوب و گسترده ندارند.

برهم صالح با تاکید بر اینکه اراده عراق توسعه روابط و همکاری‌های همه جانبه با جمهوری اسلامی ایران است، خواستار تلاش مسئولان دو کشور برای گسترش مناسبات تهران- بغداد در زمینه های گوناگون از جمله راه آهن، گردشگری، محیط زیست، صنعت، معدن و همکاری های علمی و فرهنگی شد.

همچنین پس از استقبال رسمی «عادل عبدالمهدی»، نخست وزیر عراق، و ملاقات خصوصی با حسن روحانی، مذاکرات مشترک هیأت‌های عالی رتبه ایران و عراق برگزار شد.  همچنین روحانی در پایان نشست مشترک با رئیس جمهور عراق، این مذاکرات را بسیار سازنده خواند و اظهار کرد: در جریان مذاکرات با رئیس جمهور عراق هیچ نقطه اختلافی را ندیدم، رابطه دو کشور به نفع دو ملت و دو دولت است و همه تلاش خود را برای تقویت این روابط بکار می­‌گیریم. برهم صالح رئیس جمهور عراق نیز گفت: باید از جزئیات کوچک در روابط فیمابین عبور کرد و به فضای بزرگتر و وسیع همکاری‌ها‌ و روابط اندیشید چراکه این امر در راستای منافع هر دو ملت خواهد بود. روحانی همچنین با محمد الحبوسی، وزیر امور خارجه عراق، دیدار کرد و پارلمان‌های ایران و عراق را بزرگترین حامی روابط دولت‌ها دانست.

 رئیس جمهور  در دیدار با نمایندگان احزاب و گروه‌های سیاسی عراق نیز تاکید کرد: توانستیم، با هم بزرگترین شکست را به تروریست‌ها وارد کنیم و هنوز برای رسیدن به امنیت و ثبات کامل در منطقه و ریشه‌کن کردن تروریسم راه طولانی در پیش داریم.

او در همچنین در همایش مشترک تجاری ایران و عراق، همکاری‌های گسترده تجاری و اقتصادی ایران و عراق را  به نفع دو ملت و منطقه دانست. رئیس جمهور با حضور در جمع نخبگان عراق نیز گفت: می خواهیم در کنار عراق سازنده یک قدرت بزرگ در منطقه نه علیه کشور دیگر باشیم.

حسن روحانی در ادامه دیدارها با شخصیت‌های سیاسی عراق از جمله نوری المالکی و حیدرالعبادی، نخست‌وزیران سابق عراق، دیدار و گفتگو کرد و بر نقش برجسته شخصیت‌های سیاسی عراق در روابط دو جانبه تهران- بغداد تاکید کرد.

رئیس جمهور با فالح الفیاض، رئیس حشدالشعبی و مشاور امنیت ملی عراق  و همچنین با عمار حکیم، رئیس جریان حکمت وطنی عراق، دیدار کرد.

نتیجه دومین روز سفر رئیس جمهور به عراق، بیانیه‌ای بود که از سوی هر دو طرف صادر شد و در آن بر عزم راسخ برای اجرای «عهدنامه مربوط به مرز دولتی و حسن همجواری بین ایران و عراق»، بر عملیات مشترک پاکسازی و لایروبی شط العرب در اسرع وقت، تقدیر از تصمیم عراق برای عدم همراهی با تحریم‌ها علیه ایران، صدور رایگان روادید برای شهروندان ایرانی و عراقی تاکید کردند.

رئیس جمهوری اسلامی ایران پس از زیارت حرم امام حسین (ع) در شهر کربلا به نجف رفت. در سومین روز سفر به کشور عراق به منظور زیارت حرم امیرالمومنین علی (ع) و دیدار با حضرت آیت‌الله العظمی سیستانی و دیگر مراجع عظام تقلید وارد شهر نجف اشرف شد. آیت‌الله العظمی سیستانی، شخصیتی که از او به عنوان مرجع اعتدال، گفت‌وگو و همچنین موثرترین شخصیت حال حاضر عراق یاد می‌شود.

 دیدار با این شخصیت به ویژه در زمینه ملاقات‌های سیاسی بسیار معدود است و معمولا این ملاقات به سختی صورت می‌پذیرد. بنابراین باید گفت این سفر فارغ از اهمیت‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی، حامل دستاورد مهمی یعنی دیدار با مرجعی است که به سختی می‌توان با او دیدار داشت زیرا تلاش کرده تا وجه مردمی و دینی‌اش بر وجهه سیاسی‌اش غلبه داشته باشد. بنابراین این دیدار می‌تواند بیش از پیش بر روابط تهران- بغداد حائز اهمیت بسیار باشد و وزنه شخصی سیاسی حسن روحانی و همچنین وزن دولت دوازدهم را در معادلات سیاسی داخلی و خارجی، افزایش دهد.

«حسن هانی‌زاده»، کارشناس مسائل خاورمیانه، در مورد سفر آقای روحانی به عراق به خبرگزاری برنا گفته بود: «انجام این سفر ایجاد فصل جدیدی در روابط تهران- بغداد است و نتایج این سفر می‌تواند در حوزه سیاسی، امنیتی، اقتصادی، نظامی و تشکیل یک بلوک مشترک اقتصادی با حضور مشترک ایران، سوریه، عراق و لبنان بسیار مهم باشد.»

همچنین «اردشیر پشنگ»، دیگر کارشناس مسائل خاورمیانه، در مورد این سفر به خبرگزاری برنا گفته بود: مهمترین محور این سفر، مسئله تحریم‌های آمریکا و افزایش مبادلات بازرگانی است لذا چینش افرادی که در این سفر حضور دارند، نشان دهنده این است که هدف نخست آقای روحانی، افزایش تبادلات و تعاملات اقتصادی  و همچنین حل برخی مشکلات فی مابین ایران و عراق است.