ست ها در والیبال ایرانی ممنوع شد!

سالهاست رسانه ملی تلاش می کند که مجریان و گویندگان کمتر از الفاظ مانوس اما لاتین یا متعلق به زبانی غیر از فارسی در رسانه ملی جلوگیری کنند.  برخی از مجریان در این مسیر نه تنها همراه بودند که خود سردمدار این ماجرا بوده  و به دیگر همکارانشان در این موضوع انتقادهایی هم داشتند.

تلاش برای عدم استفاده از کلمات غیرفارسی در رسانه ملی به خصوص در برنامه های تلویزیونی که با حساسیت ناظران و مدیران پخش همراه است، باعث شد بخش زیادی از این کلمات کم کم از گویش مجریان حین برنامه تلویزیونی یا حتی مهمانان برنامه نیز خارج شود. به طور مثال الفاظ کلماتی شبیه به «اوکی»، «سوپرایز»، «مرسی» و شبیه به این کم کم مانند کمربند بستن در رانندگی به یک فرهنگ و  خط قرمز رسانه ای در اجرا تبدیل شد.

طوری که حتی مجریان و مهمانانی که علاقه مند بودند با استفاده از کلمات لاتین میزان سواد سطحی شان را به رخ بکشند هم گشتند و کلماتی خودمانی تر (کلماتی از ادبیات خودمان) را یافتند تا مجبور نشوند تذکرات نظارت را بشنوند.

اما نکته اینجاست که در برخی از حوزه ها به طور مثال برنامه های ورزشی و به خصوص در گزارش ها، استفاده از کلمات غیرتخصصی با گوش مخاطب نامانوس است و عملا به یک شوخی تبدیل می شود تا تصحیح این مورد خاص. به طور مثال در فوتبال کلمه «کرنر» که به شدت هم برای گزارشگران مسابقات فوتبال تکرار می شود به معنای گوشه است و گزارشگر فوتبال نمی تواند ضربه «کرنر» را با اعلام ضربه «گوشه» روی آنتن بیان کند! چراکه این اصطلاح با ذهن مخاطب عجین است. مثل کلمه تلویزیون که برداشتی با تغییر از عنوان فرانسوی این گیرنده محسوب می شود.

به این بهانه ورود می کنیم به نحوه گزارش گزارشگران مسابقات والیبال جام ملتهای جهان که این روزها در کشورمان برگزار می گردد.

«ست»های والیبال تعریفی از تعداد نیمه هایی است که این مسابقه بین 3 تا 5 نیمه ورزشی برگزار می شود. درحقیقت علاقه مندان این ورزش و ورزشکاران با عنوان «ست» متوجه نتیجه مسابقه و در نهایت برنده می شوند.

اما در روزهای گذشته شنیده می شود، گزارشگران والیبال در رادیو و تلویزیون مشخصا با تذکر وارد شده آن هم با تاکید فراوان به جای کلمه «ست» که مرسوم در رشته والیبال است از کلمه "بخش" استفاده می کنند.

بخش اول، بخش دوم، بخش سوم و....!!!

این به ظاهر فرهنگسازی جز فاصله گرفتن مخاطب از جذابیت گزارش یک مسابقه والیبال دربر نخواهد داشت.

جالب است که مشخصا این تذکر باعث شده تا گزارشگران حتی با اغراق بیشتری از کلمه «بخش» به جای «ست» در گزارششان استفاده کنند.

این احتمال وجود دارد که به زودی برای کلماتی مثل فوتبال؛ عناوینی مثل توپ بازی با پا، والیبال؛ توپ با تور، بسکتبال؛ توپ و سبد، هندبال؛ توپ بازی با دست، واترپولو؛ توپ بازی در آب و ... جایگزین شود.
فراموش نکنیم گاهی اوقات افتادن از آن سوی بام به مراتب خطرناکتر است!

یادداشت_پیروز قهرمانی