مطالعه یکپارچه افق‌های مخزنی دشت آبادان با موفقیت به پایان رسید

به این منظور عملیات اجرایی طرح مطالعه یکپارچه افق‌های مخزنی با دریافت مصوبه هیئت مدیره شرکت ملی نفت در سال 93 در منطقه دشت آبادان رسما آغاز گردد. این طرح مطالعاتی فی‌مابین مدیریت برنامه ریزی تلفیقی به‌عنوان کارفرما و پژوهشگاه صنعت نفت به‌عنوان مجری منعقد شد و عملیات اجرایی آن تا اواسط سال گذشته به طول انجامید.

به گزارش برنا، جواد هنرمند، مسئول طرح مطالعه یکپارچه افق‌های مخزنی دشت آبادان درباره ضرورت اجرای این طرح مطالعاتی در منطقه دشت آبادان می‌گوید: وجود میدان‌های بزرگ و استراتژیکی مانند آزادگان، یادآوران، یاران، جفیر و دارخوین، ساختارهای اکتشافی وهمچنین نتایج بعضاً متفاوت مطالعاتی که طی چند سال اخیر توسط شرکت‌های داخلی و خارجی در منطقه انجام شده بود، مدیریت برنامه‌ریزی تلفیقی را بر آن داشت تا جهت درک بهتر ویژگی‌های زمین شناسی / مخزنی این ناحیه، شناسایی نفتگیرهای چینه‌ای- ساختمانی و همچنین معرفی مناطق پر پتانسیل، پروژه‌ای به صورت بین‌رشته‌ای و یکپارچه در کل ناحیه تعریف کند.

وی از شناخت ناهمگونی‎های زمین شناسی/ مخزنی، بررسی ارتباطات جانبی و عمودی مخزنی سازندهای ایلام، سروک، گدوان و فهلیان در کل ناحیه دشت آبادان و پهنه‌بندی ناحیه‎ای پتانسیل نفتی در هر افق مخزنی به عنوان اهداف اصلی اجرای این طرح اشاره می‌کند و می‌گوید: به این منظور تیم کاری در پژوهشگاه صنعت نفت با مشارکت کارشناسان مدیریت اکتشاف و شرکت مهندسی و توسعه نفت شکل گرفت که این تیم متشکل از افرادی با تخصص‌های زمین شناسی، ژئوفیزیک، پتروفیزیک، ژئوشیمی مخزن، مهندسی مخزن و مدل سازی بوده که در قالب کارگروه‌های مشترک به ایفای نقش پرداختند. همچنین در اجرای این طرح مطالعاتی، از همکاری و مشاوره برخی شرکت‌های خارجی نیز در بخش آنالیزهای ویژه استفاده گردید.

مسئول طرح مطالعه یکپارچه افق‎های مخزنی دشت آبادان، مطالعات رسوب شناسی/ چینه نگاری سکانسی لرزه‌ای و ارائه مدل‌های رسوبی سه بعدی، تحلیل عوامل زمین شناسی کنترل کننده خواص مخزنی در هر سازند، باز پردازش داده‌های لرزه‌ای و تهیه یک مدل یکپارچه لرزه‌ای 2 و 3 بعدی، تفسیر سطوح چینه‌ای در نیم رخ‌های لرزه‌ای و آنالیز رخساره‌های لرزه‌ای، وارون سازی و تخمین خواص مخزنی، ارزیابی پتروفیزیکی، معرفی رخساره‌های الکتریکی و تخمین تراوائی در چاه‌های کلیدی، مطالعات سنگ و سیال و فشار مخزن به منظور پهنه بندی مخزنی، تعیین سطوح تماس سیالات و حجم درجای نفت به تفکیک سازند و زون مخزنی و معرفی مناطق پر پتانسیل، آنالیز ریسک و عدم قطعیت را از جمله مهم‌ترین فعالیت‌های این طرح مطالعاتی عنوان می‎کند.

همچنین پر پتانسیل‌ترین مناطق برای سازندهای ایلام و سروک (درغرب کارون) و سازند فهلیان و گدوان (در غرب و شرق کارون) معرفی شده است که این نقشه‌ها به مطالعات آتی و عملیات ژئوفیزیکی / حفاری و توسعه میادین منطقه کمک زیادی خواهد کرد.

هنرمند تلفیقی بودن تمامی فعالیت‌ها و استفاده حداکثری از ظرفیت‌های فنی و مدیریتی شرکت‌های درگیر در طرح را از جمله موضوعات مورد تاکید مدیریت برنامه ریزی تلفیقی عنوان می‌کند و در ادامه از کمبود نیروهای متخصص با نگاه بین رشته‌ای به عنوان چالشی در اجرای این نوع از طرح‌های مطالعاتی یاد کرده و از شکل گیری کنسرسیوم‌های داخلی به عنوان یک ضرورت در صنعت نفت برای برون رفت از چالش یاد شده اشاره دارد.

وی به سابقه بیش از یک قرن فعالیت‌های اکتشاف و تولید و در نتیجه بلوغ بسیاری از مخازن هیدروکربنی کشور و افت تولید آن‌ها، کاهش نفت‌گیرهای تاقدیسی جدید و در نتیجه پیچیده‌تر شدن اکتشاف نفت‌گیرهای چینه‌ای و ساختمانی کوچک‌تر اشاره کرده و معتقد است ادامه فعالیت‌های توسعه، ازدیاد برداشت و اکتشاف در کشور، بدون بکارگیری روش‌های فناورانه جدید در مطالعات سرشت نمایی تلفیقی مخزن، در مقیاس میدانی/ ناحیه‌ای میسر نخواهد بود.

مسئول طرح مطالعه یکپارچه افق‎های مخزنی دشت آبادان عنوان می‌کند: بسیاری از کشورها در طی دو دهه اخیر مطالعات گسترده‌ای از این دست آغاز کرده‌اند و از این طریق سهم میادین حاشیه‌ای/ مچور در تولید نفت و گاز آنها افزایش قابل توجهی داشته است. به عنوان مثال کشور نیجریه 31 میدان حاشیه‌ای خود را در طی سال‌های 2000-2010 انتخاب و مورد مطالعه قرار داد. در نتیجه این کار میزان تولید نفت این 31 میدان از 02/0 درصد در سال 2005 به 2.5 درصد در سال 2014 افزایش یافت.

هنرمند در ادامه به شرکت‎های بهره‎بردار میادین خشکی و دریایی پیشنهاد می‌کند که بر اساس استانداردهای جهانی موجود و البته ملاحظات فنی، میادین هیدروکربنی حوزه مدیریتی خود را الویت بندی کرده و میدان یا میادینی را جهت مطالعه تلفیقی میدانی یا ناحیه‌ای کاندید کنند.

بر پایه این گزارش، طرح مطالعه یکپارچه افق‎های مخزنی به‌صورت یکپارچه و ناحیه‌ای در دشت آبادان انجام شد که بر اساس یافته های حاصل از این طرح مطالعاتی برای نخستین بار در ایران پتانسیل نفتی مخازن سروک، ایلام، فهلیان و گدوان به صورت ناحیه‌ای محاسبه گردید. در این میان شرکت‌های نفت و گاز اروندان و مهندسی و توسعه نفت (متن) به عنوان متولی بهره‌برداری و توسعه میدان‎های موجود در منطقه و مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت به عنوان متولی اکتشاف منابع هیدروکربنی در کشور می‌توانند از نتایج طرح بهره‌مند شوند.