سهم سادات از آب طولانی‌ترین قنات کشور ؛ نشان دهنده قدمت تشیع در مرکز ایران است

به گزارش خبرگزاری برنا؛ رئیس اداره میراث فرهنگی مهریز درباره این قنات تاریخی و طولانی گفت: این قنات از محدوده کوه‌های غربالبیز آغاز می‌شود و مادرچاه آن، چاهی ۴۰ متری در محدوده چشمه باستانی غربالبیز است.

مجاهد کرباسی عنوان کرد: این قنات از ارتفاعات شیرکوه و سرریز چشمه غربالبیز تغذیه می‌شود و پس از گذر از شهرستان مهریز تا روستای دهنو و حسن‌آباد و طی مسافت ۷۱ کیلومتر به منطقه‌ای به نام مریم آباد در یزد می رسد.

وی علت نامگذاری این قنات را وجود مظهر آب این قنات در روستای حسن‌آباد مشیر دانست و گفت: این قنات از وسط کوشک باغ پهلوان‌پور مهریز که از باغ‌های ثبت شده جهانی است، عبور می کند.

کرباسی در مورد ثبت جهانی این قنات عنوان کرد: در چهلمین اجلاس میراث جهانی یونسکو که در سال ۲۰۱۶ در استانبول برگزار شد، ۱۱ قنات ایرانی به عنوان بیستمین اثر ایران بر اساس دو معیار از ۶ معیار فرهنگی کمیته میراث جهانی شامل گواهی بی‌همتا یا دست‌کم استثنایی بر یک سنت فرهنگی و نمونه‌ای برجسته در معماری یا تکنولوژی که مرحله مهمی از تاریخ بشر را نشان دهد، در فهرست میراث جهانی قرار گرفت.

وی ادامه داد: یکی از ۱۱ قناتی که ثبت جهانی شد، قنات حسن آباد مشیر یا حسن آباد مهریز است بنابراین اکنون این قنات یک سازه آبی ثبت شده جهانی است.

آبدهی قنات حسن‌آباد کاملا وابسته به میزان بارندگی سالانه در شیرکوه است اما آبدهی آن به طور میانگین در فصل بهار و سال‌های ترسالی به ۲۰۰ لیتر در ثانیه می‌رسد و در فصل تابستان و پاییز کاهش یافته و به ۱۱۰ لیتر در ثانیه می‌رسد.

از ویژگی‌های جالب توجه این قنات این است که لایه‌های گچی و نمکی در طول مسیر قنات تشکیل نمی‌شود و این امر باعث شده تا آب قنات حسن‌آباد با همان کیفیت اولیه بدون داشتن هیچ‌گونه املاحی از جمله کلسیم، سدیم، منیزیم و … به‌ آبادی‌های پایین‌دست انتقال یابد.

حفر قنات آن هم در چنین وسعتی، به جز با نیروی همت و مردانگی امکان‌پذیر نبوده زیرا کار در کانالی باریک که یک نفر به زحمت در آن جای می‌گیرد و حفر زمین بر اساس اصول خاص با چکش و میخ‌های بزرگ، کاری است که امروز مهندسان قدر با قوی‌ترین و پیشرفته‌ترین ابزار از آن عاجز هستند و هنوز هم برای حفر قنات در سراسر دنیا، از نظر و تجربه حفاران یزدی مراجعه می‌کنند، حفارانی که حضورشان غنیمت است و کمتر از پنج نفر آنها هنوز در قید حیات هستند.

اما قنات حسن آباد مشیر از ویژگی خاصی برخوردار است و آن، سهم سادات از آب این قنات است و این امر نشان از قدمت تشیع در مرکز ایران دارد.

این قنات که مربوط به دوره میانی اسلامی یعنی قرن هشتم هجری است و بیش از ۷۰۰ سال قدمت دارد و در سال ۱۳۸۹ به شماره ثبتی ۲۹۹۷۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.