ساخت «درخشش» درباره فتح خرمشهر

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، احمدرضا درویش کارگردان فیلم«دوئل» بعد از نمایش این فیلم در نشست گفتگو با مخاطبان با تشکر از برگزارکنندگان این برنامه و موزه سینما، گفت: مراسم امشب مانند یک مهمانی خوب است که عوامل دوئل نیز در آن حضور دارند و بعد از مدت ها و حدود 14 سال که از فضای فیلم «دوئل» خارج شده بودم دوباره امروز ذهنم با یک حال خوب به آن سال ها رفت و خستگی ام درآمد.

وی ادامه داد: حدود 4 سال بود که این فیلم را ندیده بودم و دوست داشتم آنرا روی پرده ببینم که خوشبختانه امروز در موزه سینما این اتفاق افتاد. موزه سینما به نوعی خانه ما است و همه فیلمسازهایی که در طی سال های گذشته برای سینمای ایران زحمت کشیده اند و کسانی که عمرشان را برای سینمای ایران گذاشته اند یک جای پا، اسم و یک حقی در این مکان دارند و اسمشان باید ثبت شوند و خوشحالم که امروز نیز به نوعی اسم ما در اینجا ثبت می شود و آیندگان ما را قضاوت خواهند کرد.

درویش همچنین یادآور شد:‌اسم اینجا موزه سینما است و چیزی در موزه قرار می گیرد که بسیارارزشمند باشد زیرا کالای فاخر و ارزشمند را در موزه می گذارند. موزه سینما موزه تصویر صدا و احساس است و طبیعی است که «دوئل» نیز به موزه سینمای ایران تعلق دارد.

وی با بیان اینکه می‌خواهم نقبی به دوران خودم بزنم، بیان کرد: جهان رویا و جهان خیال پردازی بسیار عجیب و غریب و حیرت انگیز است که هر فردی وقتی از این مساله فاصله می گیرد و خود با عینیت و واقعیت می سنجد و مرور می کند خودش را به جا نمی آورد.

درویش ادامه داد: امشب به روزگار گذشته غبطه خوردم، امیدوارم موقعیتی که من به آن گرفتارهستم برای هیچ‌کس اتفاق نیافتد. البته بازهم می گویم اینجا خانه من است به همین دلیل اینقدراحساساتی شده‌ام وگرنه من آدم احساساتی نیستم. ما هنرمندان آدم صحرا هستیم و به آسمان نگاه می کنیم ، لطفا آسمان را از ما نگیرید.

وی ادامه داد: چندین سال است که نقش صنعتگران و تکنوکرات ها در دنیا مهم شده است و سرنوشت حیات انسان بستگی به صنعت، ثروت ، سرمایه داری و کاپیتالیسم پیدا کرده است .

درویش با اشاره به تلاش کشورهای دیگر در این حوزه ، گفت: کارخانه های فیلمسازی کشورهای دیگر تلاش دارند تا این آسمان را بگیرند و ما باید جلوی اینکار را بگیریم.

درویش: آرزوی ساخت فیلمی درباره فتح خرمشهر دارم 

احمدرضا درویش در پاسخ به این سؤال که شنیده می شود قصد دارید فیلمی درباره فتح خرمشهر بسازید، گفت: سینمای ما یک تصویری از بیرون دارد اما داخل خانواده سینما اتفاقات دیگری موج می زند که خیلی باید به آنها توجه کنیم.دوئل یک حلقه ای از زنجیره سینمای ایران است و آنچه از قبل در سینمای ما بود مانند دوامدادی در دوئل به دست ما رسید و ما نیز باید آنرا به آیندگان بدهیم.

وی ادامه داد: من دو، سه روز در جریان دفاع مقدس و روزهای ابتدایی جنگ در زمانیکه خرمشهر در محاصره بود ،جهان آرا را دیده بودم و همیشه دوست داشتم در فیلم هایی که درباره جنگ می سازم یک اشاره و امضایی از او در فیلم هایم باشد زیرا جهان آرا نماد و اسوه مقاومت در روزهای ابتدایی جنگ بود.

درویش خاطرنشان کرد: از 20 سال پیش دو آرزو در فیلمسازی داشتم یکی اینکه حتما فیلمی درباره حادثه عاشورا و دیگر اینکه فیلمی درباره فتح خرمشهر بسازم.فیلم «رستاخیز» به عنوان آرزوی اولم ساخته شد وحدود 15 سال از پیش تولید آن تا امروز که وضعیت نمایش آن مشخص نیست وقت من را به خود اختصاص داد. در این مدت چند فیلمنامه نوشتم که یکی از آنها فیلمنامه «درخشش» است که مربوط به آرزوی دومم است که درباره فتح و آزادسازی خرمشهر است.

وی ادامه داد: این فیلمنامه هم اکنون کامل شده است اما فکر می کنم ساخت آن نیز  15 سال طول بکشد و امیدوارم عمرم به ساخت این فیلم کفاف بدهد. 

درویش با اشاره به اینکه خوشحال است کسانی که با او کار کرده اند امروز در سینما درخشیده اند، گفت: نمی‌دانید چه لذتی دارد وقتی می بینم بازیگری که با من کار کرده در کار دیگری درخشیده است. آن زمان است که سرم را بالا می‌گیرم و احساس می‌کنم من هم سهمی در آن درخشش داشته‌ام. 

اثباتی: چالش‌های ساخت «دوئل» برایمان دلپذیر بود 

امیرحسین اثباتی طراح صحنه و لباس نیز درباره شرایط ساخت فیلم «دوئل» گفت: این فیلم، اصلاً فیلم سختی نبود چون همدلی و همکاری بسیاری در زمان ساختش وجود داشت و افقی را هر روز برای ما ترسیم می کرد که باعث می‌شد همه بدانیم قرار است چه اتفاقی بیافتد. بنابراین از این نظر ساخت فیلم «دوئل» اصلاً سخت نبود و بسیار دلپذیر بود. 

وی ادامه داد: آقای درویش هم محیط بسیار دلنشینی برای همه اعضای گروه به وجود آورده بود اما از نظر مقیاس، کار بسیار بزرگ بود. به طوری که ما برای جابه‌جایی صحنه نیاز به استفاده از لودر داشتیم. فضاهایی را مجبور بودیم بازسازی کنیم که نیاز به ایده‌پردازی داشت و بسیار حساس بود اما این چالش‌ها برای ما مطلوب و دلپذیر بود. 

روزبهانی: هیچ فیلمی شبیه به «دوئل» نشد 

محسن روزبهانی، مدیر جلوه‌های ویژه نیز گفت: هر فیلمی که کار می‌کنم بعد می‌روم «دوئل» را می‌بینم تا بفهمم شبیه به آن شده است؟! و تا به حال هیچ فیلمی شبیه به آن نشده است. ما زیاد درگیر امکانات و تدارکات نبودیم، همه را خود آقای درویش فراهم کرده بود. هر روز که سر صحنه می‌رفتیم دکوپاژ آماده بود و می‌دانستیم که باید چه کار کنیم اما بازهم کار سختی بود چون با جان آدمیزاد سروکار داشتیم. 

بازغی: نباید بگذاریم مسیر سینما تغییر کند 

پژمان بازغی با تشکر از داریوش صادقیان و گروه گریم فیلم ، گفت: بگذارید ازاینجا شروع کنم که واقعاً جای انوشیروان ارجمند با بازی فوق‌العاده‌اش اینجا خالی است. من 26 ساله بودم که در فیلم «دوئل» بازی کردم و الان 45 سال دارم. فیلم را که دیدم متوجه شدم چقدر جوان و خام بودم و اصلاً آن روزگار درک نمی‌کردم و تازه متوجه شدم که چه مسئولیتی بر دوش من گذاشته شده است. 

وی ادامه داد: قرار بود مجموعه‌ای به نام «پسران آدم» توسط آقای درویش ساخته شود که به دلایلی به سرانجام نرسید. از آنجا ایشان را می‌شناختم. خوب به یاد دارم هفته‌نامه سینما تیتر زده بود؛ «درویش دوئل می‌کند» و با خودم فکر کردم یعنی آقای درویش مرا به یاد دارد. چند روز بعد آقای درویش با من تماس گرفت و فیلمنامه را داد تا بخوانم. بعد که نظرم را پرسید، گفتم بسیار خوب است، فقط نقش زینال را چه کسی بازی می‌کند؟ گفت خودت و بسیارغافلگیر شدم. 

بازغی تاکید کرد: مسیرسینمای ایران از آن دورانی که ما در فیلم «دوئل» بازی کردیم بسیار تغییر کرده است. فکر می‌کنم وظیفه هیات انتخاب و داوران جشنواره‌ها این است که مواظب باشند مسیر سینما تغییر نکند. در روزگاری که این فیلم را بازی می‌کردیم فیلم‌ها به شکل ساده‌تری ساخته می‌شدند. ما نزدیک به 10 ماه سر این کار بودیم و همه صحنه‌ها از تیراندازی تا غواصی را خودمان تمرین می‌کردیم. به نوعی تمام صحنه‌های بدل را خودمان بازی کردیم. 

وی با اشاره به خاطره‌ای از بازی‌اش در فیلم «دوئل» گفت: یک روز سر صحنه بعد از تحمل دو ساعت و نیم گریم، داریوش صادقیان می‌خواست در چشم من لنز بگذارد که متوجه شد لنز از چشم من بیرون می‌آید. وقتی زیر نور آن را نگاه کردیم دیدم که لنز پاره شده بود. کلی هنرور داشتیم و آفتاب داشت غروب می‌کرد و فرصت نبود تا لنزدیگری جایگزین کنیم. از آقای درویش پرسیدم صحنه‌ای که می‌خواهیم بگیریم چقدر است و ایشان گفتند 15 ثانیه. گفتم باشد بگیریم. من پلک نمی‌زنم. بعدها متوجه شدم اگر پلک می‌زدم و آن لنز به پشت چشم من می‌رفت باید چشمم را تخلیه می‌کردند اما آن روزگار ما شور دیگری داشتیم و الان در سینما بدین شکل نیست. 

دیرباز: سینما را با «دوئل» شناختم 

کامبیز دیرباز که در فیلم «دوئل» نقش یحیی را بازی می‌کرد، گفت: هر چه من در سینما دارم از اعتماد آقای درویش و بازی در این فیلم است. او نشان داد می‌شود به آدم‌های گمنام اعتماد کرد. هنوز هم بعد از 18 سال هر وقت در انتخابم اشتباه می‌کنم با خودم فکر می‌کنم الان آقای درویش اگر این فیلم را ببیند، چه فکری می‌کند. همیشه فکر می‌کنم وظیفه دارم پرچم این مرد را به خاطر اعتمادش بالا نگه دارم. 

وی با بیان اینکه «دوئل» تا مدت‌ها مرا بد عادت کرده بود، گفت: با احترام به تمام کارگردانانی که تا امروز با آنها کار کردم معتقدم سینما را با فیلم «دوئل» شناختم. من که کوچک‌ترین عضو گروه فیلم بودم هر روز دکوپاژ فیلم را می دانستم و بسیار منظم بودیم. حتی یک قطره خون از بینی کسی نیامد. یادم می آید در جشنواره آن سال گروهی از فرانسه آمده بودند؛ وقتی فیلم را دیدند باور نکردند تمام جلوه‌های ویژه فیلم میدانی است و کامپیوتری نیست. سال‌ها گذشت تا من متوجه شدم «دوئل» یک استثنا بود. 

اقباشاوی: چرا «دوئل» یک استثنا شد؟! 

در ادامه دانش اقباشاوی که در فیلم «دوئل» دستیار کارگردان بود با اهدا نشان کلاه‌خود حضرت عباس به احمدرضا درویش، گفت: من در آن زمان 23 ساله و فیلمساز کوتاه بودم. (البته دوست نداشتم آقای درویش این را بفهمد.) برخلاف کامبیز که خوشحال است در یک اتفاق استثنایی سینمای ایران حضور داشته است، من ناراحت هستم که چرا «دوئل» یک استثنا شد.

رئیس انجمن صفنی برنامه ریزان و دستیاران کارگردان سینمای ایران افزود: این فیلم با دست ساخته شد و روی نگاتیو ثبت شد. سوال این است که چرا این جنس از سینمای جدی تکرار نشد. 

در پایان مراسم احمدرضا درویش کارگردان «دوئل»، بازیگران و عوامل فیلم با حضورجمع علاقمندان ‌و مهمانان در ایوان موزه سینما عکس یادگاری گرفتند.

در حاشیه نمایش این فیلم طرحی از چهره بازیگران و کارگردان «دوئل» توسط هنرمندان نقاش حاضر در موزه سینما طراحی و به رسم یادبود به آنها اهدا شد.

در این مراسم افرادی همچون: پژمان بازغی، کامبیز دیرباز، محسن روزبهانی، فرزاد رحمانی، مهدی حیدری، داریوش صالحیان، دانش اقباشاوی، رضا رویگری، عزیزالله حاجی مشهدی، مهران عباسی مدیرعامل موزه سینما و... حضور داشتند.