به گزارش گروه روی خط رسانههای خبرگزاری برنا؛ همین آمار بالای بیکاری در مقاطع مختلف تحصیلات دانشگاهی کشور نشان میدهد که یکی از چالشهای اساسی افراد هنگام انتخاب رشته باید شناسایی بازار کار آن رشته در آینده باشد. امروز در نقطهای ایستادهایم که بهدلیل بیتوجهی دانشگاهها در سالهای قبل به ظرفیتهای بازار کار، بسیاری از فارغالتحصیلان رشتههای مرتبط با عمران یا ساختوساز با بیکاری دست و پنجه نرم میکنند؛ آیندهای که ممکن است درصورت نداشتن برنامهای مشخص، برای بعضی دانشجویان رشتههای دیگر نیز رقم بخورد. همانطور که در دهه 80رشتههای مهندسی و ریاضی بیشترین متقاضی را داشتند، امروز رشتههای مرتبط با بهداشت و درمان مثل پزشکی یا پرستاری و رشتههایی مانند حسابداری و کامپیوتر بیشترین متقاضیان تحصیل را دارند. در ادامه ببینیم آیا استقبال مردم از این رشتهها بیدلیل است یا واقعاً نیاز جامعه و درآمدزایی خوب از این رشتهها دلیل اصلی هجوم به برخی از آنهاست.
پزشکی
اکنون در کشور شاخص تعداد پزشک عمومی، متخصص و دندانپزشک 1.6 به ازای هر هزار نفر جمعیت است. این درحالی است که کف مورد نیاز در این زمینه 2.5نفر به ازای هر هزار نفر بوده و حتی بسیاری از کشورهای دنیا در این زمینه شاخصی بین 3.5 تا ۵ نفر به ازای هر هزار نفر جمعیت دارند. پس بیراه نیست که جمعیت زیادی از متقاضیان ورود به دانشگاه در هر سال رشتههای مرتبط با پزشکی را در اولویت قرار میدهند. نرخ بیکاری در این رشتهها پایین است و سطح درآمدی نیز تا حدود خوبی بالاست. گفته میشود 55هزار دانشجوی رشته پزشکی تا 7سال آینده به تعداد پزشکان کشور اضافه میشوند و جمعیت پزشکان به بالای 200هزار نفر میرسد. از این تعداد 5هزار نفر تخصص و فوقتخصص گرفتهاند و بقیه پزشکان عمومی یا در دوره تخصصی مشغول به تحصیل هستند.
تعداد پزشکان کشور: 175هزار نفر
تعداد کمبود پزشک در کشور: 30هزار پزشک متخصص
تعداد پزشکان متخصص فارغالتحصیل در هر سال: 7هزار نفر
داروسازی
رشته داروسازی از بازار کار خوبی برخوردار است. در یک بیمارستان به ازای هر 110تخت، یک دکتر داروساز بالینی و 2دکتر داروساز عمومی نیاز است. همچنین فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در بخش تحقیقات داروخانهها یا در بخش داروهای گیاهی مشغول بهکار شوند. بیشتر متقاضیان برای گرفتن مجوز تاسیس داروخانه در شهرها باید سالهای طولانی در انتظار بمانند و هزینه گزافی را متحمل شوند. با این حال طبق استانداردهای بینالمللی، در کشور به نسبت جمعیت با کمبود 13هزار داروخانه مواجهیم که بیشتر این کمبود در مناطق روستایی است. اما با توجه به اینکه در بیمارستانها با کمبود شدید دکتر داروساز مواجهیم 90درصد فارغالتحصیلان جذب بازار کار میشوند. همچنین تعدادی از فارغالتحصیلان این رشته وارد صنایع داروسازی و کارخانههای لوازم آرایشی و بهداشتی میشوند.
تعداد دانشجویان داروسازی: 8هزار نفر
تعداد فارغالتحصیلان داروسازی در هر سال: هزار نفر
تعداد داروخانههای فعال در کشور: 11هزار
تعداد کمبود داروخانه در مناطق روستایی: 13هزار
حقوق
حدود 700هزار فارغالتحصیل یا دانشجوی در حال تحصیل در رشته حقوق در کشور داریم که از این میزان تنها 60هزار نفر آنها پروانه وکالت دریافت کردهاند، درحالیکه نزدیک به 17میلیون پرونده قضایی در کشور وجود دارد و بنابر استانداردهای جهانی این تعداد وکیل، بسیار کمتر از نیاز کشور است. به ازای هر 100هزار نفردر کشور 76 وکیل داریم که باید این میزان 190 وکیل باشد. با وجود کمبود قابل توجه وکیل در کشور، کانون وکلا هر سال ظرفیت اندکی را برای آزمون وکالت در نظر میگیرد.
تعداد وکلای دادگستری در کشور: 61هزار نفر
تعداد کمبود وکیل: 110هزار نفر
تعداد فارغالتحصیلان حقوق در هر سال: 25هزار نفر
تعداد افرادی که هر سال پروانه وکالت دریافت میکنند: 3هزار نفر
حسابداری
میگویند پرجمعیتترین رشته دانشگاهی ایران است و حدود 9درصد دانشجویان کشور در این رشته تحصیل میکنند. البته به همان میزان نیز بازار کار خوبی دارد و تعداد فارغالتحصیلان بیکار این رشته نیز اندک است. از یک مؤسسه کوچک گرفته تا بزرگترین کارخانههای کشور، حداقل برای تهیه اظهارنامه مالیاتی به حسابدار نیازمند هستند. البته از آن رشتههایی است که اگر مدرک مقاطع بالاتر را داشته باشید، کار بهتری نیز پیدا میکنید. میانگین حقوق دریافتی این شاغلان نیز در حد معقولی قرار دارد. حسابداری در خارج از ایران جزو مشاغل بسیار پردرآمد است.
تعداد دانشجویان حسابداری: 230هزار نفر
کمبود حسابدار در کشور: نداریم
پرستاری
پرستاری برای آنها که میخواهند زود استخدام شوند و شغل و حقوق تضمین شدهای داشته باشند، بهترین رشته است. با وجود سختیهایی که دارد از یک بازار کار عالی برخوردار است. شاید بتوان گفت جزو معدود رشتههای کارشناسی است که هیچ بیکاری ندارد. البته درآمدهای پرستاران به محل استخدام، پستهای بیمارستان و ساعات شغلی مربوط است. همینها دلایل کافی بوده که پرستاری به یکی از رشتههای پرطرفدار در دانشگاهها تبدیل شود. آمار نیز گواه این موضوع است که با کمبود شدید پرستار در کشور مواجهیم؛ پس این رشته به این زودی اشباع نخواهد شد.
تعداد پرستاران کشور: 125هزار نفر
تعداد کمبود پرستار در کشور: 150هزار نفر
تعداد فارغالتحصیلان پرستاری در هر سال: 10هزار نفر
کامپپیوتر
پتانسیلهای بینظیر رشتههای مرتبط با کامپیوتر باعث شده تا تعداد زیادی از افراد برای دانشگاه و ادامه مسیر زندگی یکی از این رشتهها را انتخاب کنند. البته که یکی از عالیترین و بهترین زمینهها برای کارآفرینی، حوزه رایانه و IT است و اگر بتوانید به سطوح خوبی در این حوزه برسید، سطح درآمدی بالایی نیز بهدست خواهید آورد. بهعنوان مثال مهندسی نرمافزار در رده سوم پردرآمدترین گروههای شغلی سال۹۷ قرار گرفته است و البته دومین شغل پرتقاضا نیز بهحساب میآید.
با این حال، برخلاف دید عمومی به این حوزه، آمار بیکاری میان متخصصان رشتههای مربوط به کامپیوتر بالاست. البته یک دلیل آن نیز حضور تعداد زیادی از فارغالتحصیلان رشتههای دیگر در این حوزه است. احتمالا با توسعه زیرساختهای اینترنتی، استارتاپها و کسبوکارهای دیجیتال این گروه شغلی نیز آینده بهتری پیدا میکند.
تعداد فارغالتحصیلان در هر سال: 170هزار نفر
کمبود متخصص کامپیوتر: نداریم
خدمات امنیتی و نظامی
کمترین نرخ بیکاری در کشور مربوط به گروه خدمات امنیتی است. 73هزار نفر از مراکز آموزشی افسری، نظامی و انتظامی مشغول به تحصیل یا فارغالتحصیل هستند. رشتههای مرتبط با خدمات امنیتی و نظامی نرخ بیکاری 4درصدی را در سال1397 به نام خود ثبت کرد که نشان میدهد وضعیت در این رشتهها از گذشته نیز بهتر شده است. با توجه به تضمین استخدام در اکثر دانشکدههای افسری، پایین بودن نرخ بیکاری در این رشتهها طبیعی است. اگر روحیه شما با امور نظامی تطبیق دارد به این حوزه فکر کنید. البته گرایشهای دیگری مثل امنیت اطلاعات، حفاظت اطلاعات و... نیز در این دسته قرار میگیرند. فراموش نکنید بسیاری از این رشتهها، گزینشها و مصاحبههای جداگانهای نیز دارند که باید برای ورود به این رشتهها از آن مراحل نیز عبور کنید.
تعداد مشغول به تحصیل یا فارغالتحصیل: 73هزار نفر
فارغالتحصیلان کدام رشتهها از بقیه بیکارترند؟
طبق گزارش مرکز آمار وزارت کار درباره نیروی کار سال 1397در گروههای عمده رشته تحصیلی، بیشترین نرخ بیکاری بهترتیب مربوط به گروههای معماری و ساختمان(26.1درصد)، هنر(24.5درصد)، علومزیستی(24.1)، فرآوری و ساخت(23.5درصد) و فناوری و ارتباطات(22.8درصد) است. همچنین کمترین نرخ بیکاری مربوط به گروه خدمات امنیتی(4/4درصد) است.
توضیح اینکه گروه علومانسانی شامل نساجی، زبان و ادبیات مادری، فلسفه و علم اخلاق، دین، تاریخ و باستانشناسی میشود. همچنین گروه علوماجتماعی و رفتاری شامل رشتههای اقتصاد، روانشناسی، جامعهشناسی و علوم سیاسی است. در گروه بازرگانی و علوماداری رشتههای امور مالی، بیمه، بانکداری، مدیریت و امور اداری قرار دارد و در گروه مهندسی و حرفههای مهندسی نیز رشتههایی مانند مهندسیهای صنایع، مکانیک و فلزکاری، برق و انرژی، شیمی و الکترونیک قرار گرفته است.
رشتههای پولساز از نظر دانشگاه هاروارد کدامها هستند؟
فوقلیسانس مدیریت کسب و کار MBA
لیسانس علوم مهندسی
لیسانس علومپرستاری
فناوری اطلاعات (IT)
دستیاری وکالت
منبع:همشهری