سیگار پله‌ای خواهد بود برای گرایش به سمت اعتیاد/ کاهش سن اعتیاد از بین رفتن سرمایه انسانی را در پی خواهد داشت

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ معضل اعتیاد و کاهش سن آن یکی از اصلی ترین معضلات پیش روی تمامی جوامع و به خصوص جامعه ایرانی است. معضلی که می تواند آینده یک نسل را تحت تاثیر قرار دهد و زندگی آن نسل را به ورطه نابودی بکشاند.

به سراغ امان‌الله قرایی‌مقدم، جامعه شناس و استاد پیشکسوت دانش، رفتیم و در این خصوص گفتگویی با وی داشتیم که در ادامه خواهید خواند.

قرایی‌مقدم در ابتدای این گفتگو به عوامل اثرگذار در خصوص کاهش سنن اعتیاد و رواج یافتن آن در بین کودکان پرداخت و به خبرنگار برنا گفت: از مدت ها قبل چنین معضلی پیش‌بینی می‌شد و حتی می‌توان گفت انتظار چنین روزی را می‌کشیدیم که سن اعتیاد کاهش یابد و طیفی از مصرف کنندگان را نوجوانان و دانش‌آموزان تشکیل دهند. عوامل فراوانی در این زمینه مطرح است از جمله بدسرپرستی، بی‌سرپرستی، نابسامانی خانواده، بیکاری و تامین معیشت، کودکان کار و خیابان و بسیاری دیگر از عوامل که کار را به اینجا رسانده است.

این جامعه‌شناس در ادامه به مبحثی دیگر تحت عنوان همراهی با گروه همسالان پرداخت و اظهار کرد: اثرگذارترین عامل البته گروهی است تحت عنوان گروه همسالان که به راحتی می‌تواند در میان کودکان و نوجوانان به صورت گسترده‌ای نفوذ داشته باشد، برای مثال زمانی که یکی از این دانش‌آموزان آلوده به هرکدام از مواد دخانی و مخدر اعتیادآور می‌شود سعی می‌کند این مبحث را در میان دوستان و گروه همسالان خود مطرح سازد تا اثرگذاری روی دوستان خود داشته باشد، در سوی مقابل نیز نوجوانانی که این موضوع را می‌ببیند تشویق به مصرف می‌شوند چون هیچ‌گونه اجباری در کار نیست و به تمایل کامل آن را می‌پذیرند.

او ادامه داد: چنین مواردی معمولا از استعمال سیگار و یا قلیان آغاز می‌شود و پس از آن افراد به سمت مخدرها روی می‌آورند، البته نباید گفت سیگار الزاما عاملی است برای اعتیاد به مخدر بلکه باید گفت پله اول تجربه‌ای است که در خانواده‌های ایرانی تابو محسوب می‌شود.

قرایی‌مقدم در ادامه به مبحث آموزش «نه گفتن» و عدم آموزش آن به فرزندان اشاره کرد و عنوان کرد: همواره آموزش‌هایی را با فرزندان‌مان در نظر می‌گیریم و معتقد هستیم این آموزش‌ها در زمره بهترین موارد است اما باید پذیرفت هیچ آموزشی به صورتم تمام و کمال صحیح نیست و وجود اشتباه در آن نیز اجتناب ناپذیر است. هیچ‌گاه به دنبال این نبوده‌ایم که «نه گفتن» را به فرزندان‌مان بیاموزیم چون خودمان نیز آن را فرا نگرفته‌ایم. هرگاه فرزندمان یاد گرفت مقابل تعارف دوستان و خواسته‌های نابجای آن‌ها «نه گفتن» را بیاموزد آن‌گاه می‌توان گفت یکی از روش‌های جلوگیری از افزایش اعتیاد در کودکان را انجام داده‌ایم.

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که کاهش سن اعتیاد چه تبعاتی را در پی خواهد داشت، اظهار کرد: تبعات فراوانی وجود دارد که هر کدام مبحثی گسترده است و باید از سوی آسیب‌شناسان و رفتارشناسان این جامعه آسیب‌شناسی شود از جمله خودکشی، عدم هدف‌گذاری برای آینده، آشفتگی روحی و همچنین افزایش تکدی گری و کارتن خوابی در سطح جامعه.

وی در پایان نیز به مبحثی بسیار مهم تحت عنوان از بین رفتن نیروی انسانی درون جامعه با کاهش سن اعتیاد سخن گفت و یادآور شد: در کنار تمامی تبعات ذکر شده که هرکدام معضلی بزرگ محسوب می‌شوند، مبحثی به نام از بین رفتن نیرو و سرمایه انسانی را در پیش داریم، هرگاه سن اعتیاد کاهش یابد شاهد فروپاشی در بین نیروهای جوانی که باید به بدنه جامعه تزریق شوند خواهیم بود، به شکلی که این سرمایه‌ها رو به انزوا خواهند رفت. کاهش سن اعتیاد در دراز مدت باعث از بین رفتن نیروهای متخصص و ساده درون جامعه می‌شود و یک اجتماع را به راحتی از درون می‌کند. باید دستگاه‌های متولی این امر برنامه‌های جدی را در این خصوص داشته باشند و با فرهنگ‌سازی‌های لازم خانواده‌ها را از تبعات چنین معضلی آگاه سازند.