دادگران: خانواده، نخستین نهاد جامعه پذیری در هر کشوری است/ سیاسی شدن و یافتن همسر دو کارکرد پنهان دانشگاه ها

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ دکتر سید محمد دادگران، متخصص روانشناسی اجتماعی و استاد علوم ارتباطات اجتماعی در دومین نشست تخصصی توسعه اجتماعی دانشجویان در ابتدا با بیان اینکه ارتباط، فن انتقال اطلاعات، افکار، احساسات و عواطف از فردی به فرد دیگر، از گروهی به گروه دیگر و از گروهی به عموم مردم است، گفت: در این راستا اگر سلامت اجتماعی وجود داشته باشد، ارتباطات اجتماعی فرآوری بیشتری دارد. 

او ادامه داد: در ارتباطات اجتماعی 3عامل مهارت، هنر و علم وجود دارد. مهارت که بر اثر یادگیری حاصل می شود، هنر که جنبه عاطفی دارد و علم که از در آمیختگی و نظر تئوری و پرتیک اصل می شود. 

دادگران تقویت مهارت را با تکرار میسر دانست و عنوان کرد: در مهارت آموزش نهافته است. از طرفی هنر ارتباطات فن است. در این خصوص شما برای اینکه کسی را متقاعد کنید باید کلماتی را استخدام کنید که بتواند تاثیرگذار باشد. 

این متخصص با بیان اینکه نقش مهارت در ارتباط آن زمانی مشخص می شود که بتوانیم مفاهیم را هرچه سریعتر منتقل کنیم، توضیح داد: باید مراقب باشیم که در صحبت و ارتباط اجتماعی کلامی چه مواردی را استخدام می کنیم که بار عاطفی داشته و موجب عکس العمل مخاطبان می شود. 

این استاد دانشگاه با تاکید براینکه این انتقال است که ارتباط را حاصل می کند، گفت: در نهاد خانواده شعور اجتماعی زاده می شود. در واقع در خانواده متغییرهای زیادی وجود دارد که باعث می شود فرزند جامعه پذیر شود و فرهنگ جامعه را قبول کند. 

او ادامه داد: با توجه به اینکه خانواده گروه مرجع است باید گفت که این نهاد در ازدواج فرندان نیز بسیار موثر واقع می شود. در کشورهای توسعه یافته ازدواج به معنی پیوند 2 نفر با یکدیگر است این درحالی است که در کشور ما با یک ازدواج 2 خانواده به یکدیگر پیوند می خورند.

دادگران با بیان اینکه 3 عامل مردسالاری، تساوی گرایی و مادرسالاری عواملی هستند که در ساختار قدرت خانواده نقش دارند، عنوان کرد: در خانواده مرد سالار قدرت دست پدر است. فرزندان این خانواده ها عموما ضعیف و بی اعتماد به نفس پرورش پیدا می کنند و قدرت تعامل اجتماعی اندکی دارند. 

این متخصص توضیح داد: در خانواده های تساوی‌گرا زنان همانند مردان در بیرون از خانه و در اجتماع کار می کنند. و به این دلیل زنان در این خانواده ها خواهان برابری خواهی هستند. متاسفانه بر اساس آمارها طلاق در این گروه بیش از سایر گروه هاست. اما فرزندان این خانواده جامعه پذیری بالایی پیدا می کنند و وابسته به شکل پرورش وابستگی کمتری به خانواده خود دارند. 

او افزود: خانواده مادر سالار نیز مانند خانواده پدر سالار است با این تفاوت که مادر حرف اول را می زند. در این دسته نیز فرزندان از تعاملات اجتماعی برخوردار نیستند و اعتماد به نفس پایینی دارند. 

 این متخصص علوم ارتباطات به مدرسه به عنوان دومین نهاد اجتماعی اشاره کرد و گفت: مدرسه در جامعه پذیری و فرهنگ پذیری افراد دخالت بسیاری دارد. در مدارس کشور در حال حاضر 3 نوع سیستم مدیریتی داریم که شامل سیستم مدیریتی خودکامه، سیستم مدیریتی دموکراتیک و سیستم مدیریتی آشفته است. 

او توضیح داد: در نظام اول دستورها از بالا به پایین ابلاغ می شود و دانش آموزان هیچ نقشی در اداره مدرسه ندارند. در نظام دوم که تعامل در آن وجود دارد دانش آموزان می توانند به گفت و گو نشسته و پیشنهاد دهند و در نظام سوم نیز این مدیریت تقلیدگونه بوده و معلمی به جای معلم دیگر بر سرکلاس ها حاضر می شود و دانش آموزان به سرعت متوجه عدم حضور قانون در مدرسه می شوند. 

دادگران با اظهار تاسف از اینکه فرزندان ما با چنین بستری وارد دانشگاه می شوند، گفت: این درحالی است که به اشتباه همواره گفته ایم «آموزش و پرورش» در حالی که ابتدا پرورش است و سپس آموزش. دانشگاه در این خصوص نقش تکمیل کننده پرورش روابط اجتماعی را برای دانشجویان ایفا می کند.

این استاد دانشگاه گفت: مشکلات ما در کشور ریشه های اساسی دارند.هنگامی که آموزش و پرورش ایران را با سایر کشورهای توسعه یافته مقایسه می کنیم متوجه خواهیم شد که نامتوازن عمل می کنیم. این موضوع در تمام حوزه ها از جمله سلامت اجتماعی و ارتباطات اجتماعی هم وجود دارد. 

او خاطرنشان کرد: دانشگاه کارکردهای پنهان هم دارد. پیدا کردن همسر و سیاسی شدن بچه ها موارد پنهان دانشگاه بوده که در هیچ کجا نوشته نشده است. اما چطور باید ساختار را تغییر داد؟ 

این متخصص علوم ارتباطات ادامه داد: کشاورزی نهادی است که باید نیازهای غذایی جامعه را تامین کند اما اگر نتوانست نهاد اقتصادی باید کمبودهای آن را جبران کند و اگر آن هم نتوانست این کمبودها راجبران کند باید وزارت بهداشت و درمان دارو تهیه کند. متاسفانه در حال حاضر وزارت ورزش و جوانان بستر مناسب و امکانات کافی را برای توانمندسازی جوانان ندارد. در واقع فانکشن وزارت ورزش و جوانان کارکرد درستی در جامعه ما ندارد و نمی داند باید با کدام جوانان از سرزمینمان دفاع کند.

او در پایان با اشاره به اینکه حراست جامعه فقط با حرف زدن میسر نشده و جامعه از گزند حفظ نمی شود، اظهار کرد: بنابراین خانواده بر مدرسه تاثیر می گذارد، مدرسه بر دانشگاه و دانشگاه بر وزارت ورزش و جوانان. به این ترتیب برای برون رفت از این موضوع باید نسل جدید را به درستی تربیت کرد و این امر با همکاری همزمان تمام سازمان هامیسر خواهد  بود.