حاشیه‌های مرگ اِفشاگر شیوع ویروس کرونا

به گزارش گروه روی خط رسانه های خبرگزاری برنا؛ سارس، ویروس کشنده‌ای که در سال ۲۰۰۱ - ۲۰۰۲ دنیا را درنوردید،‌ آثار تخریبی بزرگی به جای گذاشت. مقامات چینی حتی از تکرار نام آن هم نگران بودند،‌ در نتیجه دکتر لی ۳۴ ساله از طرف مقامات پلیس و مقامات وزارت بهداشت به صورت جداگانه احضار شد تا بیانیه‌ای را امضا کند که در آن گفته بود «اخطارم غلط و بی‌اساس بوده است».

دولت چین توانست جشن‌های سالانه حزب کمونیست و جشن سال نو را بموقع و همان‌طور که برنامه‌ریزی شده بود برگزار کند. همزمان ویروس کشنده‌ای از خانواده کرونا که دکتر لی آن را تشخیص داده بود در شهر یازده میلیونی ووهان گسترش پیدا کرد،‌ به کشورهای دیگر رسید و یک اپیدمی جهانی به راه انداخت. سازمان بهداشت جهانی وضعیت فوق‌العاده اعلام کرد و دولت چین مجبور شد شهر ووهان و تعداد دیگری از شهرهای این کشور را کاملا تعطیل کند،‌ بخاطر فشار اقتصادی که در نتیجه ترس همه‌گیر از رفت و آمد به چین و عدم فعالیت چند میلیون نفر در کشور ایجاد شده بود میلیون‌ها دلار پول به بازارها تزریق کند و ساخت بیمارستان های تخصصی مقابله با ویروس تنفسی کرونا را در دستور کار قرار دهد. تا روز جمعه،‌ پنج هفته بعد از اولین هشدار دکتر لی در مورد اپیدمی جدید،‌ بیش از ۶۰۰ نفر جان خود را بر اثر ابتلا به کرونا از دست داده‌اند. دکتر لی،‌ روز پنجشنبه به جمع درگذشتگان اضافه شد. او یک پسر چهار ساله داشت و  همسرش فرزند دومشان را حامله بود.

در تمام هفته گذشته بیمارستان مرکزی ووهان‌،‌ در مورد روند پیشرفت بیماری آقای لی در شبکه‌های اجتماعی چین اطلاع‌رسانی می‌کرد. لی در شبکه‌های اجتماعی چین و همین طور در رسانه‌های جهان تبدیل به چهره‌ای شد که می‌توانست جلوی فاجعه را پیش از پیشرفت آن تا حدود فعلی بگیرد اما به دلیل سیاست‌های بسته دولت چین امکان حفاظت از جان مردم را پیدا نکرد. یک شب قبل از درگذشت آقای لی، بیمارستان خبر داد که او به سختی در حال مبارزه با بیماری است. آقای لی که خودش در هفته‌های بعد از بستری‌شدنش همچنان در شبکه‌های اجتماعی حضور داشت، گفته بود که امیدوار است بهبود پیدا کند چون اغلب کسانی که به دلیل ابتلا به کرونا جان خود را از دست داده‌اند جوان نیستند. او همچنین تاکید کرده بود که اگر بهبود پیدا کند در بیمارستان مرکزی ووهان خواهد ماند و تا زمان پایان شرایط بحرانی به بیماران کمک خواهد کرد.

خبر درگذشت دکتر لی باعث بروز رفتاری غیرمعمول کاربران چینی در شبکه‌های اجتماعی شد. این گروه از کاربران که معمولا به دلیل سیاست‌های سخت‌گیرانه دولتی از انتقاد آشکار به دولت کمونیست در شبکه‌های اجتماعی خودداری می‌کنند با صراحت بیشتری شروع به اعتراض و عزاداری برای آقای لی کردند،‌ حتی چهره‌های شناخته‌شده‌ای مثل تاجران بزرگ چینی و برخی مقامات دولتی اعلام کردند در غم از دست دادن این پزشک جوان شریک هستند. دولت چینی در اقدامی بسیار کم‌سابقه اعلام کرد یک تیم حقیقت‌یاب مبارزه با فساد از طرف بالاترین مقامات حزبی این کشور به ووهان اعزام خواهد شد تا در مورد برخورد پلیس و مقامات وزارت بهداشت با آقای لی در مورد هشدار بموقعش در خصوص همه‌گیری بیماری کرونا تحقیق کند؛ این اقدامات البته آقای لی و بیش از ۶۰۰ جان‌باخته دیگر ویروس کرونا را به زندگی بر نخواهد گرداند.

بیش از ۳۱ هزار نفر در چین و ۳۱۰۰ نفر دیگر در ۷۰ کشور دیگر جهان تا امروز به ویروس کرونا آلوده شده‌اند؛ بیماری‌ای که با علائمی شبیه سرماخوردگی آغاز می‌شود و با درگیر کردن سیستم تنفسی،‌ منجر به مرگ می‌شود. هنوز درمان یا واکسنی برای آن ارائه نشده است. با وجود اینکه رئیس جمهوری چین در گفت‌وگو با ترامپ،‌ رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرده است دولتش برای کنترل موقعیت اضطراری در این کشور توانایی کافی و کامل دارد،‌ دولت چین اخیرا اعلام کرده با کمبود تجهیزاتی مانند لباس مخصوص کادر پزشکی و ماسک روبه‌روست. در چنین شرایطی،‌ روزنامه Global Times از مهم‌ترین روزنامه‌های حامی دولت چین در واکنش به مرگ دکتر لی از مردم خواسته است «در موقعیت حساس فعلی،‌ اتحاد خود را حفظ کنند».

در « وی‌بو» شبکه اجتماعی مشابه توییتر در چین،‌ هشتگ «‌دولت در ووهان یک عذرخواهی به دکتر لی بدهکار است» و هشتگ «ما خواهان آزادی بیان هستیم»، قبل از اینکه توسط مقاماتی که این شبکه اجتماعی را کنترل می‌کنند پاک شود،‌ بیش  از ۱.۸ میلیون بار مورد استفاده قرار گرفته است. یک کاربر زیر پست بیمارستان ووهان در مورد مرگ دکتر لی نوشته است «فردا که کس دیگری در مورد چیزی افشاگری کرد،‌ داستان دکتر لی را به یاد داشته باشید» کاربر دیگری هم نوشته است «جوانان زیادی امشب وارد بزرگسالی شدند،‌ ما حالا درک می‌کنیم که دنیا آنقدر که می‌گویند زیبا نیست».

با این وجود فشار به شبکه‌های مجازی،‌ رسانه‌ها و حتی بیمارستان مرکزی ووهان برطرف نشده است. بیمارستان اندکی بعد از انتشار خبر درگذشت دکتر لی بیانیه‌ای منتشر کرد و گفت که او هنوز زنده است،‌ چند ساعت بعد بیانیه را حذف کرد و اعلام کرد دکتر لی جان خود را از دست داده است. سوای پست‌های شبکه‌های مجازی که پاک شده‌اند، CNN گزارش داده است که برخی رسانه‌های داخلی چین اخبار مربوط به درگذشت دکتر لی را بدون توضیح از خروجی‌های خودشان حذف کرده‌اند. با اینکه حزب کمونیست پذیرفته است در مورد برخورد مقامات با دکتر لی تحقیق کند،‌ به نظر می‌رسد عده‌ای هنوز مایل نیستند که کسی او را به یاد بیاورد.

آقای لی در آخرین مصاحبه‌اش که از طریق وی‌چت با خبرنگار نیویورک تایمز انجام شده،‌ گفته بود باور دارد اگر مقامات زودتر به فکر اعلام مشاهده یک بیماری همه‌گیر جدید در ووهان می‌افتادند به احتمال زیاد جان‌های کمتری از دست می‌رفت و اپیدمی با سرعت بیشتری تحت کنترل درمی‌آمد.