آرتروز دست یکی از دلایل اصلی ناتوانی جسمی/ افزایش قدرت عضلانی باعث ثبات اطراف مفصل می‌شود

به گزارش گروه ورزشی خبرگزاری برنا؛ آرتروز یکی از شایع‌ترین موارد بیماری آرتریت است و سالانه میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به آن مبتلا می‌شوند. بیش از 100 نوع مختلف از بیماری آرتروز و مشکلات مرتبط با آن وجود دارد. مردم از تمام نژادها، جنسیت‌ها و سنین مختلف ممکن است دچار آرتروز شوند و همچنین در بسیاری از کشورهای دنیا آرتروز از دلایل اصلی ناتوانی جسمی است. این بیماری بیشتر در میان خانم ها شایع است و با بالا رفتن سن احتمال وقوعش نیز افرایش پیدا می‌کند. آرتروز باعث از بین رفتن غضروف مفصلی می شود، این بیماری غضروف مفصلی را به مرور زمان دچار تخریب می‌‌کند. با آسیب غضروف، استخوان‌ها به طور مستقیم با هم تماس پیدا می‌کنند که به ایجاد درد شدید در بیمار منجر می‌شود. این بیماری را نباید با پوکی استخوان اشتباه گرفت چرا که در پوکی استخوان، غضروف‌ها سالم هستند ولی خود استخوان ضعیف می‌شود. بنابراین احتمال شکنندگی استخوان‌ها هم بیشتر است.

یکی از شایع‌ترین آرتروزها پس از آرتروز زانو، آرتروز دست است که دلایل متعددی دارد ولی شایع‌ترین دلیل آن ممکن است به دلیل ضرباتی باشد که به مفاصل دست وارد می‌شود و به آرتروز دست منجر خواهد شد.

مفاصل متعددی در دست وجود دارند. توانایی انجام حرکات گوناگون در این مفاصل به مجموعه دست به عنوان یک واحد، امکان انجام ظریف‌ترین و پیچیده‌ترین حرکات را می‌دهد. در آرتروز یا پدیده ساییدگی، غضروف مفصلی شروع به فرسایش و تخریب می‌کند به طوری که لایه غضروف به تدریج نازک شده و از بین می‌رود، در نتیجه دو استخوان مجاور در مفصل در تماس مستقیم با یکدیگر قرار می‌گیرند و حرکات آن‌ها روی هم از یک طرف باعث ایجاد درد و ناراحتی شده و از طرف دیگر تحریک ناشی از این تماس و رها شدن عناصر ریز غضروفی و استخوانی در فضای مفصل باعث تحریک لایه پوشاننده سینوویوم و ایجاد پدیده التهابی به صورت تورم، درد بیشتر و تجمع مایع در مفصل می‌شود.

شدت التهاب در آرتروز یا ساییدگی مفصل متغیر بوده و بسته به شدت بیماری زمینه‌ای و میزان فشاری که به مفصل تحمیل می‌شود می‌تواند کاهش یا افزایش پیدا کند. درد ناشی از اصطکاک سطوح استخوانی به تدریج دامنه حرکات مفصل را کاهش داده و باز و بسته شدن آن به خصوص در انتها دچار محدودیت می‌شود. عدم استفاده از عضو دردناک باعث تحلیل رفتن و لاغرشدن ماهیچه‌ها در آن عضو شده و متقابلاً عضوی که عضلات آن ضعیف و ناتوان باشد فشار ناشی از فعالیت‌ها به صورت مضاعف بر مفاصل آن عضو تحمیل می‌گردد.

برخی از افراد به صورت ذاتی مستعد ابتلا به آرتروز مفاصل می‌باشند. ساییدگی مفاصل در این افراد به صورت منتشر بوده و علاوه بر مفاصل زانو و ستون مهره‌ها، مفاصل دست نیز در سنین میان سالی دچار آرتروز و ساییدگی می‌شوند. فشارها و صدماتی که در طول سال‌ها در اثر اشتغال به فعالیت‌های سنگین به مفاصل وارد می‌شوند، به تدریج به غضروف‌های مفصلی آسیب زده و در نهایت مفاصل را مستعد ابتلا به آرتروز و ساییدگی می‌سازند. در دست مفاصل متعددی وجود دارند که یک یک آن‌ها به علل مختلف می‌توانند مبتلا به آرتروز و ساییدگی شوند.

در مواردی که درد و محدودیت ناشی از آرتروز شدید بوده از درمان به روش‌های جراحی استفاده می‌شود. اما در مراحل اولیه درمان غیرجراحی برای کاهش درد و افزایش عملکرد دست مورد استفاده قرار می‌گیرد. طبیعتا در این مرحله باید الگوی زندگی را تغییر داد و از مجموع فعالیت‌هایی که به مفصل فشار می‌آوردند پرهیز کرد. گرما درمانی به طریق مختلف در کنار سایر درمان‌ها می‌تواند با کمک به کاهش التهاب مکمل درمان‌های دیگر باشد. فیزیوتراپی نیز گاهی به صورت موقت به کنترل عارضه کمک می‌کند. همچنین انجام تمرینات ورزشی مناسب می‌تواند سبب کاهش درد و جلوگیری از پیشروی و افزایش آرتروز شود. در این روش آسان انعطاف پذیری رباط و تاندون دست افزایش می‌یابد و با تقویت عضلات اطراف مفصل به افراد کمک می‌کند تا در هنگام به کارگیری مفصل درد و ناراحتی کم‌تری احساس کند.

ورزش نه تنها وزن اضافی که روی مفاصل وارد می‌شود را از بین می‌برد بلکه عضلات اطراف مفصل را قوی می‌کند. افزایش قدرت عضلانی اطراف مفصل موجب ثبات و محافظت آن‌ها برابر آسیب‌ها می‌شود. برای به حداکثر رساندن مزایای برنامه ورزشی خود، فعالیت‌های هوازی متناوب مانند پیاده روی یا شنا به همراه ورزش‌های قدرتی تاثیر بسیار خوبی دارند. به تمرین‌های خود حرکات کششی اضافه کنید تا علاوه بر افزایش انعطاف دامنه حرکات خود را نیز افزایش دهید.

در زیر چند تصویر از تمریناتی می‌بینیم که می‌تواند درد ناشی از آرتروز دست را کاهش دهد: