دغدغه مندان فرهنگ و هنر دست تنها هستند

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا،  کارگاه «بازنگری در عناصر فیلم کوتاه با تاکید بر کارگردانی» از سری برنامه های آموزشی چهاردهمین جشنواره ملی فیلم کوتاه رضوی در سالن نگاه تالار فخر الدین اسعد گرگانی شهر گرگان برگزار شد. 

در این کارگاه که طی دو روز با رعایت پروتکل های بهداشتی و با ظرفیت محدود و به همت انجمن سینمای جوانان ایران برقرار بود، مجید برزگر نویسنده، تهیه کننده و کارگردان سینما به عنوان مدرس حضور یافت. 

ورود دوربین فیلمبرداری به سینمای ایران، شباهت ها و تفاوت های سینمای ایران با سینمای جهان، مرور مشخصه های آثار ماندگار سینما از جمله مباحث مطرح شده در روز نخست این کارگاه و بازی گرفتن از بازیگران، جایگاه فیلم کوتاه در ایران و جهان، نحوه مطلوب پیچینگ و نگارش طرح جامع داستانی، جریان سینمای آزاد به عنوان سینمای آوانگارد در ایران و سردمداران آن و تغییر جریان عمده روایت در سینما از دانای کل به اول و دوم شخص از جمله مباحث مطرح شده در کارگاه این فیلمساز مستقل در روز دوم برگزاری بود. 

فیلمساز باید ثابت کند که لیاقت ساخت یک طرح را دارد

وی در بخشی از این کارگاه که به آموزش پیچینگ اختصاص داشت، خطاب به هنرجویان بیان کرد: در جلسه پیچینگ ضرورت ساخت فیلم از سوی فیلمساز توضیح داده می شود. چراکه وقتی برای فیلمساز تعریف مشخصی از هدف و ضرورت ساخت اثرش وجود داشته باشد، برای تهیه کننده نیز این مهم روشن خواهد شد. شناخت عمیق فیلمساز از موضوع ثابت می کند که هیچ کس جز او لیاقت ساخت آن اثر را ندارد. 

برزگر با اشاره به مراحل تکمیل یک فیلمنامه از لاگ لاین یا ایده دو خطی، سیناپس، طرح گسترش یافته و فیلمنامه بدون دیالوگ تا فیلمنامه کامل، به نمایش نسخه ای از یک طرح سینمایی برای ارائه در جلسه پیچینگ پرداخت. این کتابچه دیجیتال شامل مواردی از جمله پیش بینی نوع دوربین مورد استفاده در تولید، لحن و ویژگی های اثر، لنزهای کاربردی، لاگ لاین، تصاویر، لوکیشن های مورد نظر، یادداشت و بیوگرافی کارگردان، نویسنده، مدیر فیلمبرداری و... می شد. 

وی ادامه داد: همه این اطلاعات بر اینکه چه ضرورتی برای ساخت یک فیلم وجود دارد، تاکید می کند. برای خود من در مقام تهیه کننده در پیچینگ و طرحی که می خوانم حال و هوای اثر مهم است نه عکس کارگردان از خودش در پشت صحنه! بیشتر می خواهم بدانم مثلا وقتی او درباره لانگ شات و کادر اسکوپ صحبت می کند دقیقا درباره چه حرف می زند. بنابراین می توان از نقاشی ها، فیلم های ایرانی و خارجی دیگر وام گرفت تا به ایجاد تصویر روشن تری برای مخاطب از اثر کمک کرد. 

روند کمرنگ تر شدن روایت دانای کل در ادبیات و سینما

کارگردان فیلم «پرویز» با اشاره به کمرنگ شدن روایت دانای کل در سینما نسبت به دهه های اولیه پیدایش این هنر عنوان کرد: اوایل قرن ۲۰ در ادبیات جنبش های زیادی راه افتاد و عموما در این جنبش ها راوی دانای کل و سوم شخص همه چیز را می دانست و بر رویدادهای گذشته اشراف داشت و یکباره صفحات زیادی از یک رمان یا کتاب به شرح این تسلط اختصاص می یافت. در این مقطع تاریخی این سوال مطرح شد که راوی مگر خداست که همه چیز را می داند؟! و پاسخ به این چالش ایجاد شده این بود که اگرچه راوی ممکن است قهرمان یا کسی باشد که در قصه از مردم دستگیری و به آن ها کمک کند اما این خصلت او باید در کنش و واکتش فیلم مطرح شود. تا اینکه دو نویسنده و سینماگر فرانسوی به نام های آلن رب گریه و مارگریت دوراس و همچنین محمدتقی غیاثی با بازخوانی اندیشه رب گریه در کتاب «قصه نو، انسان طراز نو» در ایران روایت دانای کل را به سمت اول و دوم شخص پیش بردند. 

برای سینمای مستقل فرش قرمز پهن نمی کنند

این سینماگر و مدرس با اشاره به ضرورت حمایت دولت از سینمای مستقل توضیح داد: شاید مجموع هزینه هر ۴ فیلم من دستمزد یک بازیگر معروف باشد! بنابراین کسی فرش قرمزی برای تولید این جنس فیلم ها پهن نمی کند و مشخص است که دولت موظف است و باید از سینما حمایت کند. زیرا آنانی که این روزها به قدر همت خود کاری برای فرهنگ و هنر می کنند، دست تنها هستند.  

وی با اشاره به فیلم «اون شب که بارون اومد» ساخته کامران شیردل که در گرگان فیلمبرداری شده است، بیان کرد: این فیلم در تاریخ سینما بی نهایت مهم است و روحیات و خلقیات ایرانیان را نمایش می دهد.

برزگر در ادامه به جنبش آوانگارد سینمای آزاد در تاریخ سینمای ایران اشاره و بیان کرد: سینمای آزاد نیز جنبش آوانگارد بسیار مهمی در سینمای ایران است که در سال های ۴۷ و ۴۸ آغاز شده و تا یک دهه بعد ادامه می یابد. این جنبش در همین سال ها با مدیریت فریدون رهنما و آثار تاثیرگذارش از جمله فیلم های سینمایی و کتاب «واقعیت گرایی فیلم»، تعداد بیشماری فیلم ۸ میلیمتری می سازد. 

وی افزود: سینمای آزاد در اوج فعالیت خود فیلمسازان و نمایندگانی در شهرهای مختلف داشته که دوربین را برای یکدیگر در شهرهای مختلف پست می کرده اند. برای مثال کیانوش عیاری و داریوش عیاری در اهواز، زاون قوکاسیان در اصفهان، حسن بنی هاشمی در بندرعباس، عبدالله باکیده در همدان، ناصر غلامرضایی در خرم آباد و... نمایندگان این سینما بوده اند. این دوره از سینما بسیار پر رونق بود و متاسفانه از بسیاری از فیلم هایش تنها یک نسخه موجود است که پژوهشگرانی در حال یافتنش هستند.  

سایر کارگاه های آموزشی چهاردهمین جشنواره ملی فیلم کوتاه رضوی به همت انجمن سینمای جوانان ایران و با مدیریت سعید پوراسماعیلی در شهر گرگان برگزار و متعاقبا اطلاع رسانی خواهد شد.  

چهاردهمین جشنواره ملی فیلم کوتاه رضوی به دبیری سعید نجاتی با محوریت موضوع سیره علمی و عملی امام رضا علیه السلام به همت و مشارکت سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بنیاد بین المللی امام رضا علیه السلام و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گلستان اسفند ماه امسال در شهر گرگان برگزار خواهد شد.

فراخوان این رویداد سینمایی در سایت www.golestan.shamstoos.ir  قرار دارد و شناسه این جشنواره در اینستاگرام  @razavishortfilmfestival است.