استعدادهای دیروز «سینما حقیقت»، ستارگان امروز سینمای ایران/ از نرگس آبیار و محمد کارت تا سامان سالور و عباس امینی

به گزارش برنا، یکی از مهمترین کارکردهای جشنواره‌ها کشف استعداد است، برگزارکنندگان این رویدادهای جذاب و پرمخاطب معمولند مفتخرند که فیلم کارگردانی را برای نخستین بار اکران کرده یا او را از میان انبوه استعدادهایی که در جهان وجود داشته کشف کرده‌اند. برگزاری سیزده دوره از جشنواره «سینماحقیقت» نشان می دهد که مهمترین جشنواره سینمای مستند ایران در همه ادوار محل بروز و ظهور ستارگانی بوده که بعضی هنوز به عنوان مستندساز فعال و شهره هستند و برخی دیگر وارد سینمای حرفه‌ای شده‌اند.

نرگس آبیار

نرگس آبیار نویسنده، کارگردان و فیلمنامه‌نویس ایرانی از موفق‌ترین فیلمسازان زن سینمای ایران با فیلم «شیار ۱۴۳»، به عنوان کارگردان فیلم بلند مطرح شد، او که با  «نفس» گامی بلند برداشت با ساخت «شبی که ماه کامل شد» ثابت کرد سینماگری تجربه گرا و نوجوست. قبل از تولید این فیلم‌ها که هر کدام ستایشگرانی دارند، اولین فیلم‌های مستند نرگس آبیار در جشنواره «سینما حقیقت» دیده شدند. آبیار با مستندهایش در جشنواره‌های بین المللی دیده شده و مسیر فیلمسازی او از این موفقیت‌ها آغاز شده است.

او سال 86 مستند «یک روز پس از دهمین روز» را  ساخت و با آن برنده بهترین مستند جشنواره اسماعیلیه مصر شد. همچنین جایزه بزرگ جشنواره باتومی گرجستان و جایزه موفقیت سینمایی جشنواره آزا یونان و دیپلم افتخار از جشنواره ایوگانی ایتالیا را نیز برای این فیلم دریافت کرد.

سپس با ساخت مستند «روز پایان» در ۱۳۸۷ در اولین دوره‌های جشنواره سینما حقیقت شرکت کرده و جایزه بهترین مستند نیمه بلند این جشنواره را از آن خود کرد. مستند «مادرِشهر» در سال ۱۳۸۷ و «شیرپوشان» در ۱۳۸۹ از دیگر آثار او در حوزه مستند به شمار می‌آید.

عباس امینی

عباس امینی نویسنده و کارگردان که سال گذشته با فیلم «کشتارگاه» در جشنواره فیلم فجر حضور داشت و فیلمش مورد توجه قرار گرفت یکی دیگر از استعدادهایی است که با جشنواره «سینماحقیقت» دیده شد. امینی در دومین دوره این جشنواره ز با فیلم «قصه شب» موفق به دریافت لوح تقدیر بخش سی سال انقلاب شد. امینی حتی در دوره‌هایی از این جشنواره به عنوان داور حضور داشته است.

 «عبدالماء»، «طعم خورشید»، «ماموریت غیرممکن»، «از نفس افتاده‌ها»، «نباید گریه کنی مادر»، «آوای سرزمین»؛ «سینمایی والدراما»، «هندی و هرمز» از دیگر مستندهایی هستند که این فیلمساز قبل از فیلم سینمایی «کشتارگاه» کارگردانی کرده است.

امینی تاکنون در بیش از 50 فستیوال جهانی حضور داشته و برای آثار مختلفی برنده جایزه شده است. جایزه جشنواره تامپره فنلاند و اُپسالا سوئد برای فیلم «طعم خورشید»؛ جایزه جشنواره توکیو ژاپن برای فیلم «بچه‌های صدفی»؛ کاندید بهترین فیلم اول جشنواره فیلم «برلین» 2016 و بهترین فیلم جشنواره «پراگ» جمهوری چک برای فیلم «والدراما»، جایزه بهترین فیلم و بهترین کارگردانی جشنواره سینه‌ایران تورنتو کانادا، جایزه نتپک (شبکه ارتقاء سینمای آسیا)، حضور در بخش Generation جشنواره فیلم برلین 2018 با فیلم «هندی و هرمز» از جمله جوایزی است که او در این سال‌ها از آن خود کرده است.

محمد کارت

محمد کارت نویسنده و کارگردان جوان سال گذشته با «شنای پروانه» به سینمای بلند قدم گذاشت، اما عمده شهرت او پیش از این فیلم که سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را دریافت کرد، به خاطر موفقیت مستندهایش در جشنواره «سینماحقیقت» بود.

او یکی از فعال‌ترین کارگردانان سینمای مستند و کوتاه در سال‌های اخیر بوده که با ساخت و نمایش مستندهای چالش برانگیز بسیاری، بیش از هرکس نگاه مخاطبان جشنواره «سینما حقیقت» را به خود معطوف کرده است

فیلم‌های مستند «خونمردگی»، «بختک»، «معلق»، «لاوراتوار»، «آوانتاژ» نام این مستندساز جوان را بر سرزبان انداخت. او با ساخت مستند «لاوراتوار» برنده تندیس ویژه داوران در یازدهمین دوره این جشنواره و با ساخت مستند «آوانتاژ» تندیس بهترین کارگردانی فیلمهای بلند را از دهمین دوره جشنواره «سینماحقیقت» دریافت کرد. کات همچنین در دوره هشتم این رویداد سینمای مستند برای ساخت فیلم «بختک» کاندید دریافت جایزه بهترین کارگردانی فیلم بلند شده بود.

محمد حسین مهدویان

محمدحسین مهدویان کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس یکی از ستارگان سینمای ایران در سال‌های اخیر است که سال‌ها قبل کار خود را از ساخت مستند آغاز کرد. او که با فیلم‌های «ایستاده در غبار»، «ماجرای نیروز»، «لاتاری» و «درخت گردو» شناخته می‌شود، کار خود را در سال ۸۳ و در ۲۳ سالگی با ساخت مستندی با موضوع زمینه‌های شروع جنگ به نام «استخون لای زخم»برای موسسه روایت فتح آغاز کرد.

«دیکتاتور بزرگ»، «سه سوی میدان جنگ»، «ثنا» از دیگر آثار مستند مهدویان به شمار می‌آید که البته در آن سال‌ها آنچنان که باید دیده نشدند. این سینماگر سال ۱۳۹۱ با مجموعه مستند ۱۰ قسمتی به نام «آخرین روزهای زمستان» که درباره شهید حسن باقری بود، به موفقیت رسید.

مستند سیاسی «ترور سرچشمه» دیگر اثر مهم مهدویان است که در یازدهمین جشنواره «سینماحقیقت» رونمایی و با استقبال مخاطبان مواجه شد. محمدحسین مهدویان در دوره سیزدهم جشنواره «سینماحقیقت» به عنوان عضو هیات داوران بخش مسابقه ملی سیزدهمین دوره این جشنواره انتخاب شد.

بهتاش صناعی‌ها

بهتاش صناعی‌ها یکی دیگر از استعدادهای جشنواره مستند «سینما حقیقت» در سال‌های گذشته بوده که فیلم «قصیده گاو سفید» او سال گذشته یکی از مهمترین فیلم‌های بخش مسابقه جشنواره ملی فیلم فجر بود. صناعی‌ها که پیشتر با ساخت «احتمال باران اسیدی» برنده جایزه بهترین فیلمنامه از سی و سومین دوره جشنواره فیلم فجرو برنده جایزه استعداد درخشان (بهترین فیلمساز اول) از نهمین جشن انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی شده بود، سابقه طولانی در مستندسازی دارد.

مستند «دیپلماسی شکست‌ناپذیر آقای نادری» یکی از آثار مهم صناعی‌ها به شمار می‌آید که در سال ۹۵ ساخته شد و تندیس بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» را به خود اختصاص دهد. این فیلم همچنین جایزه بهترین مستند را در هفتمین جشنواره فیلمهای ایرانی پراگ از آن خود کرد و در جشنواره فیلم گوتنبرگ سوئد نیز به روی پرده رفت.

سامان سالور

سامان سالور از جمله که او را با آثار سینمایی‌اش به خاطر می‌آوریم، اما این کارگردان در عرصه مستند نیز فعال بوده و در اولین دوره جشنواره «سینما حقیقت» حضور داشته است. سالور سال ۸۶ با مستند «آخرین فرستاده» در بخش «میراث نبوی» جشنواره سینما حقیقت حضور پیدا کرد.  

«فرشته‌ها‌ رویا را نوازش ‌می‌کنند»، «دربست اکباتان»، «مردی با آستین کوتاه» و «آرامش با دیازپام ده» مستندهایی هستند که سالور در این سال‌ها کارگردانی کرده اما بیشتر موفقیت این کارگردان در عرصه سینمای داستانی بوده است.

مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی سازمان امور سینمایی کشور، چهاردهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» را به دبیری محمد حمیدی مقدم، در آذرمـاه 1399 و با توجه به شیوع جهانی بیماری کووید 19 بصورت مجازی و نمایش برخط (آنلاین) برگزار خواهد کرد.