نامه رئیس انجمن ژنتیک پزشکی ایران به مجلس

به گزارش برنا؛ ​سید محمد اکرمی، رئیس انجمن ژنتیک پزشکی ایران در نامه خود نوشت: حذف تست غربالگری از آزمایشات بارداری سبب شد تا رئیس انجمن ژنتیک-پزشکی ایران به مجلس شورای اسلامی نامه نوشته و در این نامه با بیان اینکه یکی از دغدغه‌های اصلی انجمن علمی ژنتیک پزشکی ایران افزایش میزان باروری و نرخ رشد جمعیت سالم به عنوان یک وظیفه تخصصی اجتماعی است تا این جمعیت بتواند منشاء کار و تولید باشد، گفته شد: متاسفانه در نوشتارها و سایر محتواهای پخش شده در رسانههای مجازی به غلط چنین القاء شده که غربالگری به عنوان یک عامل مهم در کاهش جمعیت عمل میکند و این تفکر بعضاً باعث انحراف افکار عمومی شده است.

این انجمن در ادامه نامه خود به منظور شفاف سازی این مسئله به چند نکته اشاره کرد:

تست‌های غربالگری قبل تولد از جمله تست‌های ارزان قیمت، در دسترس و بی‌خطر هستند که با انجام آنها صرفاً احتمال خطر وجود جنین با بیماری ژنتیکی محاسبه شده و این احتمال تنها به والدین گزارش می‌شود. این تستها به هیچ عنوان تشخیصی نیستند و تنها جنین با احتمال بالای بیمار بودن را به والدین و نظام سلامت گوشزد میکنند. 

بعد از به دست آمدن این احتمالات در تستهای غربالگری بدون هیچ اجباری، در یک بستر مناسب پس از ارائه مشاوره دقیق ژنتیکی توسط متخصص ژنتیک پزشکی، والدین تصمیم به انجام تکنیکهای تشخیصی از جمله آمنیوسنتز و یا نمونه‌گیری از پرزهای کوریونی می‌کنند که تست‌های تشخیصی کاملا دقیقی هستند که با نمونه‌گیری مستقیم از جنین جواب دقیقی از نظر آرایش ژنتیکی جنین به متخصصین و والدین ارائه میدهند. این جوابها پس از تایید سه متخصص از جمله متخصص ژنتیک پزشکی و پس از تایید رسمی توسط سازمان پزشکی قانونی کشور به عنوان نماینده قوه قضاییه بر اساس قانون مصوب سال ۱۳۸۴ به والدین و سیستم درمانی اجازه سقط جنین را میدهند. حتی در این مرحله نیز هیچ گونه اجباری به والدین برای سقط تحمیل نمی‌شود.

اشارهای به آمارهای دقیق به دست آمده از کشور خودمان در سالهای اخیر خالی از لطف نیست. در یکی از مراکز معتبر دانشگاهی کشور در جمعیت بالغ بر 80000 نفر در یک سال که جهت غربالگری مراجعه نمودهاند تعداد حدود 4200 نفر (5 درصد) با ریسک بالا برآورد شدهاند که بعد از انجام روش تشخیصی کاریوتایپ نشان داده شد که 70 جنین مبتلا به سندروم داون قطعی (087/0درصد) بودند.

با توجه به این امر اذعان داریم که روشهای تشخیصی قبل از تولد میتواند سبب توسعه جمعیت سالم شود. استفاده گسترده از روشهای غربالگری و روش نوین غربالگری بسیار دقیق NIPT (در صورت حمایت سازمانهای بیمه‌گر) و سپس روشهای  تشخیصی مانند  QF-PCR، FISH  و کاریوتایپ میتواند از بوجود آمدن تعداد زیادی نوزاد مبتلا به سندرمهای شایع و تحمیل هزینه‌های سرسام آور عاطفی، روانی و مالی به خانوادهها و هزینه‌های بودجهای به نظام سلامت و سازمانهای حمایتی همانند بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی (ره) جلوگیری کند.

در مورد سقط درمانی برابر استفتای رهبر معظم انقلاب در سال 1381 و تصویب قانون ماده واحده در سال 1384 در مجلس شورای اسلامی و تأیید ۱۲ نفر فقها و حقوق دانان محترم شورای نگهبان و ارائه راهکارهای آن اجازه سقط درمانی براساس همان روشهای تشخیص قبل تولد که ذکر شد اجازه سقط درمانی داده شده که این امر سبب شده تا از سقط های غیرقانونی جلوگیری شود.

در پایان حسب وظیفه تخصصی، علمی و اجتماعی انجمن علمی ژنتیک پزشکی کشور به همه عزیزان و دست اندرکاران هشدار میدهد با توجه به افزایش روز افزون سن ازدواج و بارداری در سنین بالا که عامل مستقیم رشد تصاعدی سندرمهای کروموزومی در مادران باردار بوده و در سراسر دنیا گریبانگیر سیستم سلامت شده، حذف برنامههای غربالگری سلامت جنین از برنامه سلامت جامعه نتیجهای جز افزایش شدید و تصاعدی نوزادان متولد شده با بیماریهای ژنتیکی نخواهد داشت و نه تنها کمکی به رشد جامعه نخواهد کرد بلکه از سلامت جسمی، ذهنی، روانی، اجتماعی و اقتصادی جامعه خواهد کاست.