راه سخت زاکانی برای رسیدن به خزانه واحد

به گزارش برنا؛ وجود خزانه واحد و یکپارچه از مسائل مهم اقتصاد ایران بوده و راه حل مشکلاتی چون تورم، فساد، عدم شفافیت بودجه و ناکارآمدی در اداره کشور است. این قاعده مستثنی از شهرداری عریض و طویل با بیش از 43 سازمان و 22 منطقه و 122 ناحیه نیست. اما چگونه بحث خزانه واحد در شهر تهران دوباره بر سر زبان‌ها افتاد؟

علیرضا زاکانی، شهردار تهران، روز گذشته با حضور در هفدهمین جلسه شورای اسلامی شهر تهران وعده داد موضوع خزانه واحد را دنبال کند. او در این مورد گفت: «شهرداری سال‌ها جرات رفتن به سمت این کار را نداشت. با تمهیدات صورت گرفته ۱۲۰۰ حساب به یک خزانه واحد واریز می‌شود تا شفافیت ایجاد کند»

مسئله وجود خزانه واحد طی چند سال گذشته مورد بحث مدیریت شهری و یکی از وعده‌های شهرداران ایجاد بوده اما چرا تاکنون این ماجرا همچنان مورد بحث است؟

گذشته چه می‌گوید؟

مجید فراهانی در آبان ماه سال 96 به‌عنوان رئیس کمبته بودجه و نظارت مالی وقت شورای اسلامی شهر طی تذکری به لزوم توجه شهرداری تهران به خزانه‌داری واحد بر اساس دستورالعمل ابلاغی وزیر کشور تاکید کرد.

سمیع‌الله حسینی مکارم، سرپرست شهرداری تهران، در اردیبهشت 97 طی سخنانی از خزانه واحد نام برد. او در این خصوص عنوان کرد هم اکنون با هماهنگی شورای شهر تهران، خزانه واحد ایجاد شده و در قراردادها نیز با جدیت پیگیری می‌کنیم که شفاف سازی و ارائه اطلاعات به مردم صورت گیرد؛ مردم باید بدانند این قراردادها با چه مصالح، زمان و منابعی داده شده و چه کسانی جزو رقبا بوده‌اند.

به نظر می‌رسد شهرداری تهران به طور صد در صدی به سمت خزانه واحد حرکت نکرده اما چه دلایلی برای عدم اجرای آن وجود داشت؟

در این خصوص به سراغ ناصر امانی، عضو شورای شهر ششم و معاون مالی شهردار اسبق تهران و عبدالحمید امامی، معاون مالی و اقتصاد شهری سابق شهرداری تهران، رفتیم تا نقاط قوت و ضعف این موضوع را جویا شویم. سوال اصلی این بود؛ شهرداری تهران چه چالش‌هایی برای رسیدن به خزانه واحد دارد و آیا این امر به صورت صد در صدی ممکن است؟

خزانه واحد مصوبه شورا دارد/ مخاطره برداشت از حساب واحد شهرداری با حکم دادگاه/ خزانه واحد به افزایش شفافیت کمک می‌کند/ شهرداری عجله نکند

ناصر امانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر و معاون شهردار اسبق تهران، با اشاره به لزوم رسیدن به خزانه واحد گفت: بحث خزانه واحد در همه دوره‌های شهرداری مطرح بوده و در دوره‌های گذشته عنوان شده و مصوبه شورا دارد.

او افزود: شهرداری موظف بوده با ایجاد خزانه واحد تمام درآمدها را به یک حساب واریز کند و این روش امر جدیدی نیست.

امانی گفت: مدیریت شهری جدید می‌گوید در دوره‌های قبل همه سازمان‌ها و شرکت‌ها درآمد خود را به خزانه واریز نمی‌کردند و الان کاری کردیم که ملزم شوند به حساب شهرداری واریز کنند. برخی از شرکت‌ها و سازمان‌ها از شهردار وقت مجوز می‌گرفتند که درآمدها را خودشان هزینه کنند و حالا آقای زاکانی بیان کردند این اجازه را به هیچ‌کس نمی‌دهند.

معاون مالی شهردار اسبق تهران ادامه داد: این امر محاسنی دارد؛ شفافیت ایجاد می‌کند و قدرت مانور شهرداری را بالا می‌برد و شهرداری نگران دستمزدها نخواهد بود.

او با اشاره به معایب این روش تاکید کرد: یکی از معایب این است که سازمان‌ها و شرکت‌های شهرداری که ماموریتی هستند برای گرفتن اعتبار ناچار به گذراندن سیکل اداری، درخواست تخصیص، تصویب در کمیته تخصیص، صدور مجور، رفتن به اداره مالی و مجوز به خزانه و... هستند که کندی را در روند شرکت‌ها و سازمان‌های شهرداری ایجاد کند. آن‌ها می‌گویند در این فرآیند معطل نقدینگی می‌شویم که سبب خلل در انجام وظایف خواهد شد.

امانی بیان کرد: کسانی که از مراجع قضایی حکم می گیرند کافی است این خزانه متمرکز را شناسایی کنند و با گرفتن حکم، برداشت میلیاردی خواهند داشت. قبلا که حساب‌ها متعدد بود از حساب سازمان و شرکت‌ها برداشت نمی‌شد. خطری وجود دارد که البته گفته‌اند پیش‌بینی‌هایی انجام شده و این مخاطره وجود ندارد.

معاون شهردار اسبق تهران گفت: باید معاونت مالی شهرداری تهران سازوکاری داشته باشد که گردش درآمد سازمان‌ها و شرکت‌ها در چارچوب مصوبه شورای شهر و بودجه سالانه به سرعت به حساب خودشان بازگردد. یعنی چرخی در خزانه بخورد و در درآمد شهرداری ثبت شود و مازاد بودجه پیش‌بینی شده در حساب خزانه بماند.

عضو شورای شهر ششم بیان کرد: مخالف واریز درآمدهای سازمان‌ها و شرکت‌ها به حساب خزانه نیستیم اما عنوان می‌کنیم باید سازوکاری داشته باشد تا بازگشتش با سرعت انجام شود و زمان بر نشود.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران ادامه داد: خزانه واحد نباید انگیزه سازمان‌ها و شرکت‌ها را برای کسب درآمد کم کند. سازمان زیباسازی چند هزار میلیارد درآمد دارد و اگر احساس کند نمی‌تواند برای خود خرج کند انگیزه درآمد کاهش پیدا می‌کند.

او در پایان گفت: با عجله نمی‌توان تصمیم‌گیری داشت و باید همه چیز و ابعاد را بررسی و پیش بینی کرد.

 لزوم هزینه کرد با برنامه مشخص در خزانه واحد/ خزانه واحد در کل کشور شکل گرفته است/ باید درآمد سازمان‌ها از خزانه بگذرد و تنها 50 درصد آن در خزانه باقی بماند

عبدالحمید امامی، معاون مالی و اقتصاد شهری سابق شهرداری تهران، با اشاره به آخرین وضعیت خزانه واحد در شهرداری تهران گفت: خزانه واحد ایده دکتر ستاری‌فر در سازمان برنامه بوده که در سال 98 و 99 سلسله جلسات و کارگروهی داشتیم که همه معاونت‌ها متناسب با آن دعوت می‌شدند.

او تصریح کرد: ما در مدیریت شهری گذشته خزانه واحد نه خزانه متمرکز را دنبال کردیم. خزانه متمرکز یعنی اینکه همه پول‌ها به مرکز بیاید. خزانه واحد این است که همه اختیارات در دست خزانه‌دار است اما قسمتی از گاو صندوقش در جاهای دیگر است.

امامی در توضیح خزانه واحد ادامه داد: باید همه منابع را یک جا مدیریت و برنامه ریزی کرد بنابراین همه درآمدها وارد خزانه می شود و سوء استفاده ای صورت نمی گیرد و به صورت بد هم هزینه نخواهد شد.

معاون مالی شهردار سابق تهران گفت: خزانه واحد به این معناست که حساب و کتاب درآمد به خزانه می‌آید. درآمد ایجاد می شود و مجموعه اجازه هزینه ندارد. این مدل را در مناطق شهرداری اجرا کردیم. مناطق تراکمی می فروشند و پولش مستقیم در خزانه می آید و در شهرداری ها هزینه نمی شود.

امامی تاکید کرد: شرکت ها مدت ها اینگونه نبودند.

معاون سابق شهردار تهران گفت: جلسات طولانی در مورد خزانه واحد داشتیم. به شهردار تعهد دادیم اگر خزانه واحد شکل بگیرد تعهد می‌کنیم از حساب شرکتی که واریز می‌کند برداشت نکنیم و نگرانی نباشد که شرکتی که هزینه می کند نتواند آن را دریافت کند.

او افزود: طی دو سال گذشته چند موردی با سختی پیش رفت. در بودجه مشخص می شود هر واحدی چقدر و در چه مواردی می تواند هزینه کند. 

معاون شهردار سابق تهران ادامه داد: اگر به برنامه ریزی اعتقاد داریم نباید خارج از آن کاری انجام دهیم. نباید هیچکس اجازه داشته باشد خارج از آن هزینه کند.

او افزود: اگر وسط سال، برنامه جدیدی پیش آمد باید متمم داشته باشد که از آن استفاده کنند و یا با استفاده از اجازه هایی که به شهردار یا قائم مقام شهردار داده می شود هزینه صورت گیرد.

امامی با اشاره به خزانه واحد اظهار کرد: هر حسابی که شرکت ها دارند گردش مالی آن از طریق خزانه باید عبور می کند و خزانه باید بداند موجودی اش با شرکت ها چقدر است. هفتگی، ماهیانه و روزانه باید برنامه وجود داشته باشد.

معاون شهردار سابق تهران گفت: ما به خزانه واحد عمل کردیم.

او در خصوص بلوکه شدن حساب شهرداری به خاطر برخی بدهی ها و خطر خزانه واحد گفت: سازمان‌های دولتی نباید برداشت حساب داشته باشند و باید تفاهم‌هایی انجام شود. اما برخی دادگاه ها احکامی صادر می کنند که از حساب شهرداری برداشت می کنند. تفاهم‌هایی با دستگاه قضایی داشتیم که اگر حکم نهایی به نفع فردی باشد شهرداری موظف به پرداخت است اما باید نحوه ارائه بدهی‌ها مشخص شود.

معاون شهردار اسبق تهران بیان کرد: تفاهمات مقدماتی در این صورت داشتیم. برداشت‌های قضایی باید حساب و کتاب داشته باشد. اگر خزانه واحد هم نباشد شهرداری درآمدهای هنگفتی دارد که آن را می توانند برداشت کنند. باید تفاهم نامه هایی نوشته شود تا نگران این موارد نباشیم.

او افزود: خزانه واحد ارزش های بسیار زیادی در برنامه ریزی دارد. بدون برنامه‌ریزی، گام برداشتن در تاریکی است. اول باید پیش‌بینی شود درآمد چقدر است و به وافعیت نزدیک باشد و برای آن هزینه پیش‌بینی می‌شود.

امامی تاکید کرد: خزانه واحد را در شهرداری شروع به اجرا کردیم و در حال حاضر بخش‌هایی آن را اجرا می‌کنند و می توان به همه سازمان ها و شرکت ها تعمیم داد.

معاون مالی شهردار سابق تهران در پایان گفت: برخی شرکت ها هزینه‌هایشان آنی است که ما عنوان کردیم باید درآمدها از خزانه بگذرد و 50 درصد در درآمد خزانه بیاید. الان خزانه واحد در کل کشور شکل گرفته و در شهرداری هم باید شکل می گرفت و در سال جاری هم بدان عمل می شود.

آینده شهر و پول هایی که باید حساب و کتاب داشته باشد

زاکانی قصد دارد خزانه واحد را در کل مجموعه مدیریت شهری ایجاد کند اما به نظر مسئولین و متخصصان این رویه نباید شتاب زده باشد تا مجموعه‌های مختلف شهرداری برای کسب درآمد تضعیف نشوند. در حال حاضر مناطق 22 گانه زیر سایه خزانه واحد هستند و درآمدهای خود را به حساب شهرداری می‌ریزند و باید طبق برنامه هزینه کرد داشته باشند و شرکت‌های مختلف شهرداری در یک قدمی رسیدن به خزانه واحد هستند اما بیم گیر افتادن در بروکراسی اداری و بلوکه شدن حساب های شهرداری با بدهی 66 هزار میلیاردی خود جای تامل دارد تا ماجرای تامین اجتماعی و بلوکه شدن حساب‌های آن، خاطره ها را تازه نکند. رفتن به سوی خزانه واحد به صورت گام به گام و عمل به برنامه ریزی می تواند راه موفقیت مدیریت زاکانی در پایتخت باشد.

انتهای پیام