راهکار های خانگی موثر برای درمان آفت دهان
آیا می‌دانید علت آفت دهان چیست و چه راه هایی برای درمان آفت دهان وجود دارد؟ چه خوش‌مان بیاید چه نه، آفت دهانی عارضه‌ای است که هر فردی در هر سنی ممکن است به آن دچار شود و بسیار آزاردهنده خواهد بود.
به گزارش برنا؛ آفت دهان مشکلی است که ممکن است منشأ ارثی داشته باشد یا توسط یک عامل محیطی مشترک مثل یک نوع ماده‌ی غذایی خاص و آلرژی‌زا بروز کند. شاید خیلی از ما این موضوع را ندانیم، اما متأسفانه زنان در طول عمرشان بیشتر از مردان دچار آفت دهان می‌شوند. در ادامه با علت آفت دهان، انواع آن و برخی روش‌های ساده درمان آفت زبان و دهان آشنا شوید.
آفت دهان چیست؟
آفت دهانی در‌واقع زخمی سطحی، کوچک و خوش‌خیم است که معمولا در بافت نرم داخل دهان یا لب‌ها، زیر زبان و روی غشای لثه ایجاد میشود. آفت دهان را زخم آفتی هم می‌گویند. اندازه این نوع زخم اغلب از یک سانتی‌متر تجاوز نمی‌کند؛ معمولا هم زخمی گرد یا بیضی شکل، سفید یا زرد‌رنگ است که دورتادور آن قرمز شده باشد. ممکن است مدت کوتاهی پیش از آنکه دچار آفت دهانی شوید، محیط دهان‌تان دچار سوزش یا خارش شود. این نوع زخم می‌تواند بسیار دردناک باشد یا بسوزد، به‌ویژه هنگام غذاخوردن یا صحبت‌کردن.
علت آفت دهان
علت آفت دهان هنوز به‌طور دقیق و به‌درستی شناخته نشده است، اما آنچه مشخص است این است که عوامل متعددی می‌تواند باعث بروز آفت دهان شود. گازگرفتن ناگهانی لب یا گونه از داخل، حساسیت غذایی (غذاهای تند، اسیدی یا حاوی گلوتن)، تمیزکردن بیش‌از‌حد معمول دندان‌ها، آسیب هنگام درمان‌های دهان و دندان، استفاده از خمیردندان یا دهان‌شویه‌های دارای لوریل سولفات سدیم، استرس، تغییرات هورمونی یا وجود باکتری موسوم به «هلی‌کوباکتر پیلوری» (همان باکتری که عامل زخم‌های پپتیک است)، همه‌ی اینها می‌توانند باعث ایجاد آفت دهان شوند. از طرفی اعتقاد بر این است که کمبود ویتامین‌های گروه B، روی، فولات (اسیدفولیک) و آهن می‌توانند باعث ایجاد و پیشرفت آفت دهان شوند.
آفت دهان ممکن است زمانی‌که شما دچار شرایط بدنی خاص یا بیماری هستید، بروز کند. شرایطی مثل:
- ویروس‌های تضعیف کننده سیستم ایمنی بدن مثل ویروس ایدز(HIV)؛
- بیماری سلیاک، بیماری های خود‌ایمنی که جنبه‌ی ژنتیکی دارد و در این بیماری در اثر مصرف «گلوتن» روده‌ی کوچک دچار آسیب میشود. در دنیا از هر ۱۰۰ نفر یک نفر ممکن است به این مشکل دچار شود؛
- «کولیت زخمی» یا «کولیت اولسروز»، بیماری کرون یا دیگر مشکلات روده؛
- بیماری بهجت (Behcet’s disease) نوعی بیماری نادر، مزمن و التهابی با منشاء ناشناخته است که موجب التهاب در سراسر بدن از جمله محیط دهان میشود.
انواع آفت دهان و علائم آنها
۱. آفت دهانی کوچک
- شایع‌ترین نوع آفت دهان است؛
- معمولا کوچک، بیضی شکل با لبه‌های قرمزرنگ است؛
- می‌تواند بسیار دردناک باشد؛ به‌ویژه در هنگام خوردن؛
- در عرض یک تا دو هفته بدون آنکه اثری از زخم آن برجای بماند، بهبود می‌یابد.
۲. آفت دهانی بزرگ
- به اندازه‌ی آفت دهانی کوچک شایع نیست؛
- در این نوع آفت، معمولا زخم‌ها مرز مشخصی دارند، اما اگر خیلی بزرگ باشند، می‌توانند لبه‌های نامنظم و غیرعادی داشته باشند؛
- از زخم‌های کوچک، عمیق‌تر و بزرگ‌تر هستند؛
- می‌توانند بسیار دردناک باشند؛
- درمان آن ممکن است تا شش هفته طول بکشد و جای زخمش ممکن است، باقی بماند.
۳. آفت دهانی شبه تبخال (هرپتی‌فرم Herpetiform )
- این نوع آفت دهان معمولا رایج نیست و بیشتر در افراد مسن رخ می‌دهد؛
- این نوع آفت‌ها معمولا کوچک هستند، اما به‌صورت خوشه‌ای از ۱۰ تا ۱۰۰ زخم خیلی کوچک ظاهر می‌شوند. گاهی‌اوقات هم ممکن است این نوع آفت به‌صورت یک زخم بزرگ با لبه‌های نامنظم بروز کند؛
- معمولا جای زخم این نوع آفت نمی‌ماند و در عرض یک تا دو هفته بهبود می‌یابد.
به‌طور کلی سندرم آفت دهان ممکن است علائم رایجی مانند موارد زیر را نیز داشته باشد:
- تب؛
- ناراحتی‌های عمومی و ناخوشایند؛
- تورم غدد لنفاوی
روش‌های طبیعی و خانگی درمان آفت دهان
همان طور که پیش از این هم اشاره شد، اغلب آفت‌های دهانی بسیار کوچک هستند و معمولا خودبه‌خود در عرض یک یا دو هفته برطرف می‌شوند، اما حتی آفت‌های دهانی بسیار کوچک هم معمولا هفت تا ده روز طول می‌کشد تا از بین بروند و دردشان در تمام این مدت فرد مبتلا را آزار خواهد داد.
خوشبختانه روش‌های طبیعی زیادی برای کاهش درد آفت دهان و بهبود سریع‌تر آن وجود دارد. ما سعی می‌کنیم مؤثرترین خوراکی‌ها و روش‌های درمان طبیعی و خانگی این عارضه را به شما معرفی کنیم.
برای درمان آفت دهان چه بخوریم
حواستان باشد که غذاهای سفت و خشک (مثل نان تست یا ته‌دیگ‌های سفت) که ممکن است دهان‌تان را زخم کند یا زخم‌های موجود را تحریک کند. غذاهای تند و تحریک‌کننده و موادغذایی اسیدی (مثل آب‌پرتقال) که التهاب را بیشتر می‌کند، نخورید. مصرف هرکدام از این نوع موادغذایی می‌تواند باعث شود آفت دهانی شما دردناک باشد.
ماست
مصرف ماست پروبیوتیک باکیفیت، برای آفت دهان بسیار مفید است. پروبیوتیک مانند یک صافی عمل می‌کند و فقط به باکتری‌های مناسب اجازه‌ی حضور در دهان می‌دهد. این کار باعث آرام‌ترشدن زخم و بهبود آفت دهان میشود. از‌طرفی، نرمی و خنکی ماست به کمتر‌شدن درد ناشی از آفت کمک می‌کند.
مکمل‌های ویتامین B
بر‌اساس مطالعات انجام‌شده، مصرف مکمل زیرزبانی ویتامین B۱۲، حتی در افرادی که با کمبود این ویتامین مواجه نیستند، مانع از بازگشت مجدد آفت دهانی میشود. مقدار ۱۰۰۰میکروگرم (۱میلی‌گرم) ویتامین B۱۲ که دو بار در روز به‌مدت ۶ماه مصرف شود، مفید بوده است.
از طرفی، مصرف مکمل‌های گروه ویتامین B؛ ۳۰۰میلی‌گرم ویتامین B۱؛ ۲۰میلی‌گرم ویتامین B۲؛ ۱۵۰میلی‌گرم ویتامین B۶ نیز به‌خصوص در افرادی که با کمبود ویتامین (B۱) مواجه هستند، می‌تواند کمک‌کننده باشد؛ زیرا کمبود این ویتامین با خطر افزایش ابتلا به آفت دهان مرتبط است.
مکمل‌های آهن
در‌صورت تشخیص کمبود آهن در رژیم‌غذایی فرد، مصرف این مکمل‌ها با نظر پزشک، می‌تواند کمک‌کننده باشد.
مکمل زینک(روی)
کمبود روی می‌تواند با آفت دهان مرتبط باشد. بنابراین مصرف مکمل روی می‌تواند مشکل را حل کند. اما باید یادتان باشد؛ مصرف طولانی‌مدت قرص زینک باید حتما تحت نظر پزشک باشد.
آزمایشات اولیه‌ی انجام شده در این زمینه نشان می‌دهد: مصرف روزانه‌ی مکمل‌های حاوی ۱۵۰ میلی‌گرم روی، تعداد دفعات آفت‌زدن را از ۵۰ درصد به ۱۰۰ درصد کاهش می‌دهد. افراد مورد آزمایش قرار گرفته که دارای کمبود روی بودند، با انجام این تست پیشرفت قابل توجهی در بهبود آفت دهان تجربه کردند. مصرف یک مکمل روی خوب و با کیفیت یک یا دو بار در روز یکی از آسان‌ترین راه‌های کمک به بهبود آفت دهان محسوب میشود.
ویتامین‌ها و مکمل‌های دیگر
دانشمندان معتقدند که به‌عنوان مثال «لسیین» که یک اسید‌آمینه است، برای درمان آفت دهان مورد نیاز است. یعنی اگر روزانه ۳ بار و هر بار ۵۰۰ میلی‌گرم «لسیین» مصرف کنید، دردتان بهبود می‌یابد و صد البته مصرف این ماده باید با تجویز پزشک باشد. ازسویی دیگر، ویتامین C هم یکی از آن مکمل‌هایی است که ممکن است در ترمیم غشاء مخاطی دهان مؤثر باشد. چون مصرف مواد خوراکی و مخصوصا میوه‌های حاوی این ویتامین، در بسیاری افراد آفت دهان را بهبود می‌دهد، بهتر است از مکمل این ویتامین استفاده کرد. پس با مشاوره‌ی پزشک، ۳بار در روز ۱۰۰۰میلی‌گرم مکمل ویتامین C مصرف کنید.
موادغذایی فاقد گلوتن
اگر واقعا با گلوتن مشکل داشته باشید مصرف مواد غذایی فاقد گلوتن می‌تواند سیستم دفاعی بدن‌تان در برابر بروز آفت دهان را تقویت کند.
درمان خانگی آفت دهان
خیلی از موادی که در خانه در دسترستان است، می‌تواند برای درمان افت دهان استفاده شود. این مواد با استفاده موضعی یا به شکل دهانشویه به درمان آفت کمک می‌کنند.
شیرین‌بیان
مطالعات نشان می‌دهد افرادی که دچار آفت دهان بوده و روزی ۴بار از دهانشویه‌ی شیرین‌بیان استفاده کرده‌اند، درد کمتری را تجربه می‌کنند. تقریبا بین ۵۰ تا ۷۵ درصد این افراد همان روز اول علائم بهبودی را مشاهده کرده‌اند و طی سه روز بعد تقریبا بهیود کامل یافته‌اند. برای تهیه‌ی این دهانشویه، نصف قاشق چای‌خوری عصاره‌ی شیرین‌بیان را با ۱/۴ فنجان آب گرم مخلوط کرده و ۴ مرتبه در روز دهان‌تان را با این دهانشویه بشویید. خوردن یک تا دو عدد قرص شیرین‌بیان ۲۰۰ میلی‌گرمی در روز، به کاهش درد کمک می‌کند. از چای کیسه‌ای شیرین‌بیان که در بازار موجود است، استفاده کنید. یک چای کیسه‌ای شیرین‌بیان را ۱۰ دقیقه روی آفت دهان قرار دهید، حتما نتیجه‌ی مثبتی خواهید گرفت.
یخ
وقتی دچار آفت دهان می‌شوید، مکیدن مکعب‌های کوچک یخ باعث تسکین و کاهش سوزش و التهاب زخم میشود. سردی یخ، جریان خون‌رسانی به آفت دهان را کاهش می‌دهد؛ در نتیجه درد و تورم آفت هم کمتر میشود.
سرکه سیب
سرکه سیب و آب گرم را با هم مخلوط کنید و از آن به‌عنوان یک دهانشویه‌ی روزانه برای ناپدید‌شدن آفت دهان بهره‌مند شوید. سرکه‌ی سیب حاوی اسید استیک است که می‌تواند باکتری‌های خطرناک و بد را از بین ببرد و درعین‌حال رشد باکتری‌های مفید و خوب را افزایش دهد. این دهانشویه‌ی کاملا دردسترس، به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک طبیعی می‌تواند برای آفت دهان بسیار پرکاربرد باشد.
آب اکسیژنه
نگران نباشید هر چند نام آب اکسیژنه و به‌کاربردن آن در محیط دهان ممکن است، شما را بترساند، اما اگر آب‌اکسیژنه و آب را با هم مخلوط کنید و با یک گوش‌پاک‌کن این محلول را روی آفت دهان بمالید، بسیار مفید است. اگر ۱/۴فنجان آب‌اکسیژنه، ۱/۴فنجان آب، ۱قاشق چای‌خوری جوش‌شیرین و نمک را با هم مخلوط کنید، محلولی که به‌دست می‌آید یک دهانشویه‌ی قوی‌تر برای بهبود آفت دهان خواهد بود. دقت کنید که تا یک ساعت بعد از استفاده از این محلول برای آنکه جواب بهتری بگیرید و همچنین مشکلی هم نداشته باشید، چیزی نخورید و ننوشید.
چای
یکی از بهترین گیاهانی که می‌توانید برای تسکین درد آفت دهان از آن استفاده کنید، چای سیاه است. پس اگر دچار آفت دهان شدید، چای کیسه‌ای را مستقیم روی آفت دهان قرار دهید تا دردتان آرام شود. می‌توانید چای سرد‌شده را نیز به‌عنوان دهانشویه غرغره کنید. «تانن» موجود در چای تأثیر مثبتی برای التیام آفت دهان دارد.
جوش‌شیرین
از آنجا که جوش شیرین ماده‌ای قلیایی است، اسیدهایی را که باعث ایجاد درد و سوزش در هنگام آفت دهان می‌شوند، خنثی می‌کند. از طرفی،جوش‌شیرین با از بین‌بردن باکتری‌ها، موجب بهبود سریع‌تر آفت دهان میشود.
یک قاشق چای‌خوری جوش‌شیرین را در نصف لیوان آب گرم حل کنید و دهان‌تان را با این محلول بشویید.
آلوئه ورا
از آنجایی‌که ماده‌ی ژله‌ای درون برگ‌های آلوئه ورا، به تسکین درد و بهبود زخم‌ها کمک می‌کند، به‌عنوان گیاه کمک‌های اولیه شناخته میشود. با یک گوش‌پاک‌کن آفت دهان و محیط اطراف آن را خشک کنید، سپس برگ آلوورا را برش داده و ژل آلوورا را مستقیما روی آفت دهان بگذارید و هر چندبار که لازم است این کار را تکرار کنید.
شیرمنیزیم( منیزیم هیدروکسید)
مقدار کمی از این مایع شیری رنگ، ملین و آنتی‌اسید را بردارید و دهان‌تان را با آن بشویید، آن وقت می‌بیند که چگونه خواص آنتی‌اکسیدانی منگنز، اسیدهایی را که دلیل سوزش آفت دهان هستند، خنثی می‌کند. حتی می‌توانید این ماده را مستقیم توسط یک گوش‌پاک‌کن ۳تا ۴ بار در روز روی آفت دهان بمالید. ترکیب دیگری که حتی می‌تواند تأثیر بیشتری هم داشته باشد، مخلوط یک قاشق چای‌خوری شیرمنیزیم و ماده‌ی ضدآلرژی «دیفن هیدرامین» است.
مریم گلی
مریم گلی گیاهی است که ویروس و باکتری‌ها را می‌کشد و التهاب را کم می‌کند. دو قاشق چای‌خوری مریم‌گلیِ خشک را در یک فنجان آب‌جوش خیس کنید و بگذارید سرد شود. از این محلول می‌توانید به‌عنوان دهانشویه ۲تا ۳ بار در روز استفاده کنید. حواستان باشد حتما محلول به خوبی آفت دهان را شستشو دهد.
آب‌نمک
این محلول ساده و دردسترس که بسیار پرکاربرد است، برای بهبود آفت دهان هم می‌تواند بسیار مؤثر باشد. ۳۰ ثانیه شستشوی دهان با محلول آب نمک با بالابردن غلظت کلرید سدیم و جمع‌کردن آب غشاء اطراف آفت دهان به بهبود آبسه‌ها و زخم‌های بازی مثل آفت دهان کمک می‌کند.
ویتامین E
یک کپسول ویتامین E را باز کنید و مایع داخل آن را روی آفت دهان بگذارید. روغن حاوی ویتامین E مثل یک پوشش روی زخم را می‌پوشاند و مانع از عفونت آن میشود و این به روند بهبود و درمان سریع‌تر آفت دهانی کمک می‌کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
یادتان باشد درصورتی‌که آفت دهان شما با علائم بالینی مثل تب، اسهال، سردرد یا بثورات پوستی همراه بود یا حس کردید زخم‌های ناشی از آفت غیرمعمولی و بزرگ هستند و بیشتر از دو هفته طول کشیده و به‌طور کامل خوب نشده است یا زیاد دچار آفت دهان می‌شوید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
تکرار دفعات آفت دهان به‌خصوص اگر قبل از به‌وجودآمدن آن دچار مشکل یا التهاب در دهان شوید، ممکن است دلایل دیگری داشته باشد که ممکن است خطرناک باشد. می‌توانید از دندانپزشک‌تان هم کمک بگیرید تا شاید اگر دندانی در دهان‌تان شکسته یا تیز است و دهان‌تان را زخم می‌کند آن را معالجه کند.
نظر شما
نظرات
ناشناس
| 
۱۴:۰۵ - ۱۴۰۳/۰۴/۱۰
عالییی بود اخبار برگزیده
پرونده ویژه
تبلیغات متنی