کتاب و سینما می‌توانند در خدمت هم باشند

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، نشست «اقتباس از کتاب‌های طنز داستانی در سینما و تلویزیون» از سلسله نشست‌های دومین نمایشگاه مجازی کتاب تهران، دوشنبه (چهارم بهمن‌ماه 1400) با حضور داود امیریان؛ نویسنده دفاع مقدس، محمدرضا شمس؛ نویسنده‌ و مترجم حوزه کودک و نوجوان با اجرای بهزاد توفیق‌فر، برگزار شد.

معمولا اقتباس از آثار ادبی به‌طور موفق صورت نمی‌گیرد

محمدرضا شمس در ابتدای این نشست با طرح این موضوع که اگر کارگردان به ادبیات احاطه داشته باشد، برای اقتباس از کتاب‌های طنز داستانی موفق‌تر خواهد بود، گفت: معمولا اقتباس از آثار ادبی به‌طور موفق صورت نمی‌گیرد. البته باید توجه داشت که بسیاری از آثار کلاسیک ادبیات در آثار سینمایی استفاده شده و باعث معرفی آثار ادبی به عموم جامعه شده است.

وی در این‌باره که چرا یک فیلمساز به‌جای نوشتن فیلم‌نامه مورد نظر خود سراغ اثر مکتوب آماده می‌رود، بیان کرد: آلفرد هیچکاک، کارگردان - مولفی است که از گنجینه ادبیات استفاده می‌کرد.

این نویسنده حوزه کودک و نوجوان افزود: حتی مسعود کیمیایی هم در سینمای ایران با مشکل داستان در آثار خود مواجه است، درحالی‌که فیلم‌سازان اهل کتاب در این زمینه موفق‌تر هستند. متأسفانه نهادهای سینمایی در ایران هم حق‌رایت را درک نمی‌کنند و ارزش آن را نمی‌دانند.

شمس با بیان این‌که در دنیا نویسنده جایگاه دارد، گفت: هوشنگ مرادی کرمانی با «قصه‌های مجید» به خانه‌های مردم آمد و شخصیت‌های «مجید» و «بی بی» ماندگار شدند. این نشان می‌دهد سینما و کتاب می‌توانند به هم خدمت کنند.

وی با اشاره به وجود تعداد قابل‌توجهی جشنواره و منتقد در کشور، ادامه داد: جوایز و نقدها در ایران کارکرد درستی ندارند و معتقدم برای کار خوب در ادبیات و سینما برنامه کوتاه‌مدت و بلندمدت نیاز داریم. «پیرمرد و دریا» اثر مشهور همینگوی، بیش از ۲۰۰ بار توسط نویسنده بازنویسی شده است. آثار جهانی به‌سادگی به موفقیت دست پیدا نکرده‌اند.

این نویسنده جدایی کتاب از سینما را نتیجه مدیریت ضعیف و رویدادهای بی‌برنامه و دقیقه نودی برشمرد و اظهار کرد: برای بسیاری از مدیران هم مهم نیست صنعت سینما از بین برود و به همین دلیل مخاطب به سمت فیلم‌های خارجی می‌رود.

در دنیا برای حق‌رایت هزینه قابل‌توجهی می‌پردازند

داود امیریان نیز در این نشست درباره تعامل سینما و ادبیات، گفت: کتاب و سینما می‌توانند در خدمت هم باشند و موفقیت این همکاری به عوامل مختلفی بستگی دارد. نتیجه این همکاری، تولید آثار سینمایی قوی و موفقی همچون «قصه‌های مجید» است.

این نویسنده دفاع مقدس درباره جایگاه مخاطب و داستان در سینما، افزود: سینماگران ما به مخاطب هم بی‌توجه هستند و در دوره‌ای سینمای عامه‌پسند رواج داشت و شاهد بی‌توجهی به سلیقه مردم شدیم. از سوی دیگر آثار درخشان ادبی فراوانی هستند که توسط سینماگران مورد استفاده قرار نگرفته و این موضوع بیانگر بی‌توجهی به سلیقه مخاطب است. البته دلیلش این است که نمی‌خواهند حق‌رایت به نویسنده آثار ادبی بپردازند. در دنیا برای حق‌رایت هزینه قابل‌توجهی می‌پردازند و به همین دلیل کارهای سینمایی و تلویزیونی فاخر و ماندنی تولید می‌شود.

وی در ادامه با اشاره به ضعف در سریال‌سازی داخلی، بیان کرد: لازم است مشکل سینما و تلویزیون را در حوزه داستان حل کنیم، چراکه یک سریال نیازمند داستان و اتاق فکر است. در ایران سریال‌ها داستان را خوب شروع می‌کنند، اما در ادامه برای آن برنامه ندارند و داستان اُفت می‌کند و فیلم‌هایی که به سفارش و با حمایت ارگان‌ها تولید می‌شود هم شرایط بهتری ندارند.

امیریان گفت: نویسنده گاهی برای خلق یک داستان مانا تا ۲۰ سال از عمر خود را وقف کرده، درحالی‌که سینماگرانی هستند که صرفا به جنبه تجاری آثار ادبی توجه می‌کنند. باید شأن نویسنده حفظ شود. برای مثال نویسنده مجموعه کتاب‌های «هری پاتر» برای ساخت فیلم به‌عنوان تهیه‌کننده وارد کار شد تا دستمزد واقعی دریافت کند.

این نویسنده درباره حق اقتباس در سینمای ایران پیش از انقلاب، اظهار کرد: سینما قبلا چنان بود که مانند یک صنعت عمل می‌کرد و داستان هم برای تهیه‌کننده مهم بود. امروزه بسیاری از سینماگران ما مطالعه ندارند و از کتاب برای تهیه اثر استفاده نمی‌کنند. باید ارگان‌ها برای این مهم تصمیمات راهبردی اتخاذ کنند.

دومین نمایشگاه مجازی کتاب تهران از سوم بهمن‌ماه آغاز و تا دهم بهمن‌ماه ۱۴۰۰ ادامه خواهد داشت. علاقه‌مندان برای بازید و خرید کتاب می‌توانند به kebab.ir مراجعه کنند.

انتهای پیام //