سهشنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۱عرضه اولیه سهام تپسی در بازار دوم فرابورس ایران انجام شد. این تاریخ را میتوان نقطه عطفی در حیات استارتاپهای ایرانی برشمرد. این نخستین بار است که در ایران، سهام یک شرکت استارتآپی در بورس عرضه شده است. در حقیقت تپسی صفشکن فرآیندهایی شد که تا کنون کسب و کارها، شبیه به آن را تجربه نکرده بودند. شاید با این اتفاق مسیر سایر استارتآپها به سرعت هموار شود و از مزایای بورسی شدن که کمترین آن تامین مالی است، این بخش مهم از اقتصاد دیجیتال کشور برخوردار شود. قطعا کار تپسی در بازار سرمایه تازه آغاز شده است، اما سوال مهم این است که چرا با وجود اینکه شرکتهای فناورانه بسیار قدری ازجمله دیجیکالا، اسنپ و ... در ایران مشغول به فعالیت هستند، تاکنون ورود به بازار سرمایه برای اقتصاد دیجیتال کشور رقم نخورده بود؟
در واقع چالشهای بسیاری بر سر راه بورسی شدن استارتاپهای فناورانه وجود دارد، از جمله: عدم اعتماد دولتمردان و سازمان بورس و سیاستگذاران به کسب و کارهای فناورانه، بالا نبودن سواد مالی نزد استارتاپها، چالشهای محیطی و بروز اتفاقاتی در بازارهای پولی کشور و ... اما مهمترین چالش را میتوان قواعد ارزشگذاری داراییها برشمرد. قاعدهای که در آن تپسی با ارائه گزارشی شفاف از عملکرد خود توانست از آن عبور کند.
ارزشگذاری داراییها از جمله اوراق بهادار، یکی از ارکان اصلی مؤثر بر تصمیمگیریهای مالی و سرمایهگذاری اشخاص حقیقی و حقوقی در کسبوکارهای شخصی کوچک تا کسبوکارهای بزرگ و بینالمللی به شمار میآید. ارزشگذاری اصولی و صحیح داراییها، باعث تخصیص بهینه منابع سرمایهای شده و این امر نقش عمدهای در رشد و توسعه اقتصادی ایفا میکند.
با توجه به توسعه بازارهای مالی کشور و افزایش تنوع و پیچیدگی انواع مدلهای کسبوکاری شرکتها، ارزشگذاری تبدیل به موضوعی کاملاً تخصصی شده و خدمات ارزشگذاری در حوزههای مختلف از قبیل: استارتاپها، شرکتهای بالغ، نهادهای مالی، داراییهای نامشهود و برند، ارزشگذاری مبتنی بر مشتری و ... بهصورت تخصصی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی ارائه میشود.
سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس جمهور در این باره گفته است: ورود تپسی به بازار سرمایه یک تغییر دیدگاه در اقتصاد ایران است که شرکتهایی بدون دارایی فیزیکی قیمتگذاری و وارد بازار سرمایه شوند.
سجاد موحدی مدیرعامل مرکز مالی ایران نیز با عنوان اینکه یکی از ارکان مهم در سرمایهگذاری بحث ارزشگذاری است، گفت: در همین راستا مرکز مالی ایران دو برنامه را در دستور کار خود قرار داده که یکی از برنامهها برگزاری نشستهای تخصصی در حوزه ارزشگذاری و دیگری برگزاری دوره ویژه در راستای تربیت کارشناس خبره ارزشگذاری است.
همچنین میلاد منشیپور، مدیرعامل تپسی با بیان اینکه یک چهارم اقتصاد توسعه یافته در دنیا متعلق به استارت آپها است، گفت: برای ورود به بازار سرمایه دو سال سخت پشت سر گذاشته شد تا استانداردها و ضوابط شکل گرفت. امروز آغاز راه است و به عنوان نماینده این صنعت در بازار سرمایه شفافترین اطلاعات را ارایه خواهیم کرد. اما سازمان بورس نیز باید به این صنعت اعتماد کرده و اجازه دهد عقل جمعی پذیرای آن باشد.